Een onbekende historische foto. Is het verhaal erachter te vertellen? Kamerlid Harry van Bommel (SP) en oud-kamerlid Gerrit Valk (PvdA) doen een poging.
‘Het is verdraaid moeilijk,’ verzucht Valk. ‘Maar aan de kleding te zien speelt dit zich af aan het eind van de jaren veertig of het begin van de jaren vijftig.’ Van Bommel kan zich er helemaal in vinden. ‘Als de schijn niet bedriegt, zien we een elektrische strijkbout en deze is van na de oorlog, ik denk tussen 1950 en 1955.’ Ja, weet Valk. ‘De opmars van de elektrische huishoudapparatuur begon pas in de jaren vijftig.’
‘Maar wie is die man die de strijkbout aanbiedt?’ vraagt hij zich af. ‘De man lijkt op de jonge Lubbers,’ vindt Van Bommel. ‘Misschien is het een familielid. In ieder geval oogt hij Rooms.’ ‘Hij heeft de uitstraling van een geslaagd zakenman,’ ziet Valk. Van Bommel: ‘Maar die uitstraling komt mij, als afvallig katholiek, bekend voor uit de familiealbums van mijn ouders.’
Valk blijft bij zijn eerste indruk. ‘Het is de directeur van een fabriek op het gebied van huishoudapparatuur of een importeur die een monopolie heeft op de import van elektrische strijkijzers.’ Daar kan Van Bommel zich toch wel in vinden. ‘De dames krijgen van de directeur van de fabriek als eerste de nieuwe huishoudhulp.
‘Maar waarom staat die bout toch op een stuk karton en een boek?’ peinst hij. ‘Het is te dik om een handleiding voor de strijkbout te zijn. Misschien is het gewoon tijdelijk even gebruikt, omdat het karton anders zou doorzakken?’
‘Het is een prijsuitreiking’, weet Valk. De vrouw in het midden heeft de hoofdprijs, een strijkijzer, een boek en een oorkonde. Dat moet destijds een bijzondere prijs zijn geweest. De vrouwen rechts en in het midden krijgen een eervolle vermelding of iets dergelijks. En die man had de wedstrijd uitgeschreven om reclame te maken voor strijkijzers. ‘Dat moet in die tijd een waar feest geweest zijn,’ raakt Van Bommel enthousiast.
Maar wie zijn dan de vrouwen? ‘De Nederlandse Vereniging voor huisvrouwen,’ gist Valk. ‘De dracht van de dames is opvallend,’meent van Bommel. ‘Zij hebben papieren bloemetjes, roosjes of wat dan ook op. Dit kan erop wijzen dat zij lid zijn van een oranjevereniging. Mogelijk betreft de gebeurtenis een jubileum?’
Maar Valk laat het wedstrijdelement niet los. ‘Het is opvallend dat die ene vrouw als enige een overjas draagt. Wellicht ging het om een modeontwerpwedstrijd. Het winnend ontwerp zou de overjas van de prijswinnares kunnen zijn’ Dan resoluut: ‘Ik denk eerder aan de Nederlandse Vereniging van Huisvrouwen dan aan de Bond van plattelandsvrouwen. De dames maken een stadse indruk, zowel door kleding als opmaak.’
‘In elk geval is dit typisch een kiekje uit de oude doos’, mijmert Van Bommel. ‘Al sinds mijn jonge jaren als kelner is mijn motto: “Een beetje vent strijkt zelf zijn overhemd”. Tot grote tevredenheid van mijn vriendin handel ik dienovereenkomstig. Strijken is een rustgevende aangelegenheid geworden door het elektrisch gemak.’
Uitleg: De 200.000ste bezoeker van de Tentoonstelling over De Nederlandse Vrouw 1898-1948, die in 1948 in Den Haag gehouden werd, ontvangt een strijkbout van het bestuur. De tentoonstelling was bedoeld als huldeblijk van de Nederlandse vrouwen aan koningin Wilhelmina, die in dat jaar haar vijftigjarig regeringsjubileum vierde. De expositie moest laten zien hoe de vrouw de afgelopen vijftig jaar de mogelijkheden had gebruikt die voorvechtsters voor de vrouwenrechten verworven hadden en hoe deze, samen met technische ontwikkelingen, haar leven hadden veranderd.
Dit artikel is exclusief voor abonnees
