Een onbekende historische foto. Wat is het verhaal erachter? Monique Hagen, kinderboekenschrijfster en presentatrice van Klokhuis, en Gerda Havertong, kunstenares en bekend van Sesamstraat, doen een poging.
‘De jongens dragen dezelfde kleren, dezelfde gympen en allemaal dezelfde dekens,’ merkt Monique Hagen op. ‘Misschien van het Rode Kruis?’ Gerda Havertong: ‘Het lijken me Vietnamese vluchtelingen, zo met die dekentjes.’ Maar Hagen is nog niet zeker. ‘Het kan ook een groepje jongens zijn dat net heeft meegedaan aan een straatspel. De dekens zijn hun kostuums. Ze staan nu te kijken naar een ander groepje dat bezig is. De urn waar de voorbijgangers geld in moeten gooien staat op de voorgrond.’ Havertong heeft haar twijfels. ‘Ik kan die kruik niet goed plaatsen. De tekens op de kruik doen me toch denken aan Vietnam, of misschien ook wel Peru.’
Hagen schat de jongens tussen de zes en acht jaar. ‘Misschien zijn het broertjes. De vier links zien er wel vrolijk uit, maar het rechterjongetje kijkt minder blij. Heeft hij het koud?’ Havertong denkt dat ze het allemaal koud hebben, maar dat de jongen links er het meeste last van heeft. ‘Hij heeft zijn handjes gevouwen en lijkt te huilen.’ Het valt hun op dat de kinderen een andere kant op kijken dan de man. ‘De man kijkt alsof het hem niet zoveel interesseert. Hij heeft de blik van een vader die een groepje voetballertjes moet begeleiden,’ analyseert Hagen. ‘Hij ziet eruit als een priester, maar hij draagt geen grote pij, zoals je misschien wel mag verwachten,’ aldus Havertong. Hij is juist sportief gekleed; je ziet duidelijk zijn riem. Meneer lijkt me een ongelofelijk verlichte priester, zo met zijn goggles. Hij staat er ook best voldaan bij, zo van: heerlijk dat ik deze jongens heb gered – weer een puntje verdiend bij Petrus…’
Over de datering van de foto twijfelen ze. Havertong: ‘In de jaren veertig of vijftig had je volgens mij zulk soort overhemden met een hoge boord.’ Hagen werpt een onderzoekende blik op de omstanders: ‘Afgaande op de hoed en de bril van de vrouw rechts denk ik ongeveer halverwege de jaren zestig. Maar toen waren er geloof ik nog geen Vietnamese bootvluchtelingen.’ Havertong kijkt aandachtig naar de foto. ‘De vrouw links draagt een broek die me juist weer aan de jaren zeventig doet denken, zo met die wijde pijpen.’ Hagen is geboeid door de brilmonturen: ‘Die zijn weer helemaal in: retrostyle!’
Havertong probeert te achterhalen waar de foto is gemaakt. ‘De jongens staan bij een glazen wand, maar wat zie ik daar nou boven die twee jongetjes links van die man?’ Hagen denkt het te weten. ‘In de weerspiegeling van de ramen zie je hijskranen. En een Lelijke Eend! Dat was vroeger mijn lievelingsauto! Mijn gevoel zegt dat de foto in de haven van Rotterdam is gemaakt.’ Havertong is het er niet mee eens. ‘Ik zie een grote balie met mensen op de achtergrond. Het lijkt me een vliegveld.’ Ook de dames op de achtergrond trekken de aandacht. ‘De vrouw met de hoed lijkt wel een beetje op de huidige koningin Elizabeth. De dame erachter heeft iets weg van een hofdame,’ vindt Hagen. Havertong: ‘Misschien willen ze ook wel zo’n leuk bruin kind!’
Hagen is in de ban van het stuk aardewerk. ‘Een gemberpot. Of is het een urn? Er zit geen deksel op, dus de as van de overleden moeder zal er wel niet in zitten. Als bootvluchteling heb je waarschijnlijk ook wel wat praktischers mee te slepen dan een pot met as.’
UITLEG: Pater Donders met vijf weeskinderen uit Zuid- Vietnam op 12 april 1975, kort na aankomst op de luchthaven Schiphol. De pater haalde de kinderen persoonlijk uit Vietnam.
Dit artikel is exclusief voor abonnees
