Home Antieke ‛sekte’ was niet sektarisch

Antieke ‛sekte’ was niet sektarisch

  • Gepubliceerd op: 19 april 2019
  • Laatste update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Geertje Dekkers
  • 1 minuut leestijd
Antieke ‛sekte’ was niet sektarisch

In Egypte gedroegen religieuze groepen zich in de late Oudheid een stuk alledaagser dan vaak gedacht. Met name voor de ‛sekte’ van de manicheeërs draaide het leven om veel meer dan hun religie.

Het manicheïsme ontstond in de derde eeuw na Christus en was in de late Oudheid dus een nieuwe religie. In dit geloof stond de strijd tussen het goede en het kwade centraal. Het verspreidde zich in het Romeinse Rijk en helemaal tot in China, waar het lang invloedrijk bleef.

Tijdgenoten beschreven de aanhangers als sektarisch, met een leven dat draaide om hun geloof. Bovendien zouden ze vaak worden vervolgd. Maar papyri uit het West-Egyptische dorp Kellis vertellen een ander verhaal. De manicheeërs daar vormden geen afgesloten groep, en met de vervolgingen lijkt het erg te zijn meegevallen.

Het vertekende beeld van de manicheeërs ontstond doordat de gelovigen in de Oudheid vooral werden beschreven door religieus leiders, zoals de christelijke Augustinus. Hun teksten waren polemisch en stelden de verhoudingen tussen religies scherper voor dan ze waren. Daardoor hebben historici de late Oudheid te veel door een religieuze bril bekeken, stelt de Leidse promovendus Mattias Brand in zijn proefschrift The Manichaeans of Kellis: Religion, Community, and Everyday Life. De werkelijkheid was een stuk gevarieerder.
 
Bron:
Mattias Brand, The Manichaeans of Kellis: Religion, Community, and Everyday Life (proefschrift Universiteit Leiden).

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Moeder en kind in Noord-Hollandse dracht
Moeder en kind in Noord-Hollandse dracht
Nieuws

Zeventiende-eeuwse jongen kreeg Staten-Generaal als peetouder

In 1668 kreeg een baby, de zoon van de graaf en gravin van Bentheim, een opmerkelijke voornaam. Het jongetje werd ‘Statius’ gedoopt, een afgeleide van het woord ‘Staten’. De Staten-Generaal van de Nederlandse Republiek waren namelijk peetouder van het kind. En zij hadden om die naam gevraagd.  Het was een opmerkelijke gang van zaken, want...

Lees meer
Onthoofding van Johan van Oldenbarnevelt
Onthoofding van Johan van Oldenbarnevelt
Interview

‘Met Mark Rutte zocht ik naar de resten van Van Oldenbarnevelt’ 

Ronald van Raak ging op onderzoek onder het Binnenhof. Hij vertelt over zijn historische sensatie: ‘In mijn goede pak kroop ik door het stof.’ Kent u de historische sensatie, zoals door Johan Huizinga omschreven?  ‘Die heb ik zeker ervaren tijdens een koude januarinacht in 2019, het hagelde, toen ik met Mark Rutte afdaalde in de...

Lees meer
Lída Baarová, Gustav Fröhlich en Joseph Goebbels
Lída Baarová, Gustav Fröhlich en Joseph Goebbels
Artikel

Lída Baarová: de onmogelijke liefde van Joseph Goebbels 

Rijkspropagandaminister Joseph Goebbels raakt zo verliefd op de Tsjechische actrice Lída Baarová dat hij er met haar vandoor wil. Het komt er niet van, en Baarová betaalt een hoge prijs voor de affaire. ‘Geen van mijn films is zo dramatisch geweest als mijn leven.’  Haar moeder pusht Lída (1914-2000) en haar zus Zorka Janů al...

Lees meer
Allegorie Willem I
Allegorie Willem I
Beeldessay

Het regent koninklijke lintjes, een onderscheiding die Willem I invoerde

Koning Willem I doet zijn best het nieuwe Koninkrijk der Nederlanden op te stoten in de vaart der volkeren. Toch verliest hij de helft van zijn land. Op 30 november 1813 landt Willem Frederik van Oranje na een ballingschap van 19 jaar op het strand van Scheveningen. Twee dagen later wordt hij uitgeroepen tot soeverein...

Lees meer