Home Allemaal een Chinees aan de hand

Allemaal een Chinees aan de hand

  • Gepubliceerd op: 27 april 2011
  • Laatste update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Marieke Prins
  • 2 minuten leestijd

Theedrinken was essentieel voor de relatie tussen Nederlanders en Chinezen. Yin en Jan, een Chinese en een Nederlander, leggen dat uit voor kinderen op de tentoonstelling Yin en Jan in het Rotterdamse Maritiem Museum. Als je hun symbolen met een metalen staafje aanraakt, maken ze samen een praatje.

Naast theedrinken draaide het om ‘handen schudden’, de titel van dit eerste tentoonstellingsonderdeel. Jacob van Neck (aankomst in China 1601), die met zijn rode haar grote indruk maakte, zie je hier naast Ahmed Aboutaleb en Balkenende, allemaal met een Chinees aan de uitgestoken hand. Van Bram Peper, voormalig burgemeester van Amsterdam is ook nog een Certificate of White Magnolia Honour te zien, dat hij kreeg van de Universiteit van Shanghai. Dit alles omringd door een krans van theezakjes.

Het leukst in deze ronde kennismaakkamer zijn toch de geluidsfragmenten, gebaseerd op geschreven ooggetuigenverslagen. Een Nederlandse secretaris die mee mocht naar het Hof van Peking in 1656 vertelt met een vette lach over de lastige vragen die zijn delegatie kreeg: ‘Of wij op zee leven, of we ons daar ook voortplanten! Of wij land hebben, hoe onze koning heet, en hoe oud hij is!’

Een beetje storend is dat de teksten karikaturaal worden voorgelezen. Dit geldt vooral voor de dagboekfragmenten van Mieke Wesselingh. Zij woonde in de jaren dertig jaren in China. Haar verbazing over de vieze smalle straatjes in de wereldstad Kanton vonden de tentoonstellingsmakers blijkbaar tuttig. Het kinderstemmetje dat haar dagboek voorleest klinkt dan ook nuffig.

Uitwisseling van kennis, handel, globalisering: ook de andere ruimtes zijn thematisch ingericht. Waar waren Nederlandse scheepslieden bijvoorbeeld geweest zonder het kompas, een uitvinding van Chinezen? Chinezen op hun beurt waren weer erg geholpen met Europese voorwerpen als de fiets. Oude kompassen zijn tentoongesteld, net als een prent met fietsende westerlingen in China. Nederlandse baggeraars waren de helden die vanaf de negentiende eeuw de zandbanken in de rivier de Shanghai overwonnen. Daar zijn foto’s van te zien.

Ook in de rest van de tentoonstelling boeien de ooggetuigenverslagen het meest, ditmaal van nog levende mensen, te beluisteren via een koptelefoon. In zijn jeugd in China at hij nooit Chinees, vertelt een Nederlandse oudere heer. De gezinskok, een Chinees, kookte Russisch; Chinees was not done.
De hoofdboodschap van de tentoonstelling is dat de ondernemende Nederlanders en de vernuftige, beschaafde Chinezen al lang veel voor elkaar betekenen. Niet toevallig is de tentoonstelling in Rotterdam. Tot 2004 was de Rotterdamse haven de grootste haven ter wereld. Nu is dat Shanghai, en Rotterdam en Shanghai zijn zustersteden. De tentoonstelling wordt onder andere gesponsord door het Havenbedrijf Rotterdam, en door bedrijven als Van Oord, een baggerbedrijf, en Wärtsila, een internationale scheepsbouwer. Diepzinnig is de tentoonstelling daarmee niet. Wel grappig, en licht informatief.

Yin en Jan
Maritiem Museum
Leuvehaven 1, Rotterdam. Tot 5 maart 2012. Open di-za 10-17 uur, zo 11-17 uur, in schoolvakanties ook op maandag. Info: 010-41 32 680 of www.maritiemmuseum.nl

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Chemische wapens in de Oudheid: bekogelde Hannibal zijn vijand met giftige slangen?
Chemische wapens in de Oudheid: bekogelde Hannibal zijn vijand met giftige slangen?
Artikel

Chemische wapens in de Oudheid: bekogelde Hannibal zijn vijand met giftige slangen?

De Verenigde Staten leggen sancties op aan Sudan omdat het leger chemische wapens zou hebben gebruikt in de burgeroorlog in het land. Volgens The New York Times zette de Sudanese legerleider Burhan chloorgas in bij gevechten met de paramilitaire eenheid Rapid Support Forces (RSF). Tijdens de Eerste Wereldoorlog gebruikten Duitse soldaten al chloorgas bij Ieper,...

Lees meer
Britse soldaten van de Light Brigade worden afgeslacht door de Russen op 25 oktober 1854. Geschilderd door Richard Caton Woodville, 1897.
Britse soldaten van de Light Brigade worden afgeslacht door de Russen op 25 oktober 1854. Geschilderd door Richard Caton Woodville, 1897.
Interview

’Voor Poetin heeft de claim op de Krim iets spiritueels, net als voor Catharina de Grote’

Tijdens de collegedag Het Russische imperium op 26 juni vertelt historicus Ivo van de Wijdeven over de geschiedenis van de Krim. Hij geeft voorproefje van wat hij die dag gaat vertellen: ‘De Krim is de mythische geboortegrond voor zowel de Oekraïners als de Russen.’ ‘De Krim is al eeuwenlang een twistpunt en daardoor de ideale...

Lees meer
Glas-in-loodraam in de kathedraal van Chartres
Glas-in-loodraam in de kathedraal van Chartres
Interview

Middeleeuwse kunst moest mooi én stevig zijn

Middeleeuwse kunst moest lang meegaan. Kunsthistoricus Jan van Daal ontdekte dat kunstenaars en opdrachtgevers contracten sloten over de duurzaamheid van kunstwerken.  ‘Kerken of gilden die in de Middeleeuwen een groot kunstwerk zoals een groot glas-in-loodwerk wilden laten maken, dachten na over hoelang dat mee moest gaan,’ vertelt Van Daal, schrijver van het proefschrift On Durable...

Lees meer
Woodrow Wilson en Edith Wilson
Woodrow Wilson en Edith Wilson
Artikel

Schandaal rond Bidens gezondheid: hij is niet de eerste president die zijn ziekte verzweeg

Uit een nieuw boek blijkt dat Joe Bidens gezondheidsproblemen tijdens zijn presidentschap erger waren dan gedacht. In 1919 probeerde president Woodrow Wilson zijn ziekte ook zoveel mogelijk uit de publiciteit te houden. Zijn vrouw Edith Wilson hield hem uit de wind en nam allerlei taken van hem over. In het boek Original Sin schrijven journalisten dat...

Lees meer