Home Albert Speer – Magnus Brechtken

Albert Speer – Magnus Brechtken

  • Gepubliceerd op: 18 oktober 2018
  • Laatste update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Jeroen Vullings
  • 2 minuten leestijd
Albert Speer – Magnus Brechtken

Dit is niet de eerste biografie die aan Albert Speer (1905-1981) is gewijd, ook niet de eerste die kritisch uitpakt voor deze architect van het Derde Rijk, maar wel de meest vernietigende. Via gedegen bronnenonderzoek toont biograaf Magnus Brechtken aan dat Speer de dans ontsprongen is. Hij had tezamen met andere prominente nazi’s en oorlogsmisdadigers ter dood veroordeeld moeten worden in het proces van Neurenberg.

Hij was een misdadiger en een opportunist, almaar bezig zijn loopbaan verdere glans te geven. Hij werkte actief mee aan de Jodenvervolging en dankzij hem heeft de Duitse oorlogsindustrie langer kunnen functioneren. Vanaf 1933 was hij al nazi. Zo blijft er niets over van het florissante beeld dat Speer van zichzelf schetste en dat anderen – onder wie vooraanstaande historici als Joachim Fest – hielpen propageren. Speers ‘vertelsels’ werden meestal klakkeloos door hen nagepraat, en Fest werkte zelfs actief mee aan het witwassen van Speer, die als ooggetuige zo belangrijk was voor Fests Hitler-biografie.

In 1972 kon Speer nog glashard onweersproken beweren: ‘U weet dat de Endlösung een geheim was, ook voor mij.’ Zo bezien is deze biografie de deconstructie van een aartsleugenaar. Waarom viel men zo voor Speer, vaak tegen beter weten in? Omdat naoorlogs Duitsland behoefte had aan een berouwvolle zondaar, een ‘nette Duitser’, een ‘goede nazi’. Ook Harry Mulisch trapte in de ‘Speer-marketing’; misschien zag hij in Speer wel zijn dierbare collaborerende vader, de voormalige Oostenrijkse officier.

Aan deze baanbrekende inzichten komt deze biograaf door de documenten te bestuderen. Dat klinkt logisch, maar Brechtken maakt duidelijk dat veel bronnen over Speer al decennia beschikbaar zijn en niet systematisch zijn onderzocht. Hij deed dat wel, en het is aan zijn pionierswerk te danken dat er vermoedelijk niet snel een serieuze biografie van Speer zal verschijnen die positief zal zijn over deze politiek misdadiger, opportunist pur sang, manipulator en charismatische fantast. 

 
Jeroen Vullings is biograaf en criticus.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Woodrow Wilson en Edith Wilson
Woodrow Wilson en Edith Wilson
Artikel

Schandaal rond Bidens gezondheid: hij is niet de eerste president die zijn ziekte verzweeg

Uit een nieuw boek blijkt dat Joe Bidens gezondheidsproblemen tijdens zijn presidentschap erger waren dan gedacht. In 1919 probeerde president Woodrow Wilson zijn ziekte ook zoveel mogelijk uit de publiciteit te houden. Zijn vrouw Edith Wilson hield hem uit de wind en nam allerlei taken van hem over. In het boek Original Sin schrijven journalisten dat...

Lees meer
Hans Wiegel noemde Winston Churchill zijn historische held: ‘Hij wist te inspireren’
Hans Wiegel noemde Winston Churchill zijn historische held: ‘Hij wist te inspireren’
Interview

Hans Wiegel noemde Winston Churchill zijn historische held: ‘Hij wist te inspireren’

Oud-VVD-leider en oud-vicepremier Hans Wiegel roemde in 2017 de Britse staatsman Winston Churchill om zijn moreel leiderschap tijdens de Tweede Wereldoorlog. ‘Hij was van doorslaggevende betekenis.’ Wanneer hoorde u voor het eerst van Winston Churchill?‘Ik zal een jaar of twaalf zijn geweest, ik meen dat dit op school was.’ Maakte hij meteen indruk op u?‘Ik...

Lees meer
De olifant van Karel de Grote
De olifant van Karel de Grote
Artikel

Trump krijgt een vliegtuig cadeau, Karel de Grote kreeg iets veel opvallenders

Een Qatarees cadeau leidt tot ophef in de VS: het emiraat wil president Donald Trump een vliegtuig ter waarde van 400 miljoen dollar schenken. Diplomatieke giften zijn al sinds de Oudheid een belangrijk onderdeel van internationale betrekkingen. Zo kregen heersers vroeger olifanten, relikwieën en koffieplantjes cadeau. President Trump vindt de controverse rond het cadeau uit...

Lees meer
Jager met jachthonden
Jager met jachthonden
Beeldessay

Nederlanders maken zich al eeuwen druk over de jacht

Tijdens een jachtpartij schoten edelen van de Republiek onbelemmerd vele dieren. Eind achttiende eeuw kwam daar steeds meer verzet tegen. Maar niet uit dierenliefde. Het was een verslavend tijdverdrijf. Met een horde achter het wild aan stuiven of juist in je eentje dieren besluipen. Te paard, ondersteund door jachthonden of valken, schoten jagers ‘edel wild’,...

Lees meer