Home ‘Javaanse beul’ wordt Nationale Held

‘Javaanse beul’ wordt Nationale Held

  • Gepubliceerd op: 23 feb 2010
  • Update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Jan Lepeltak

Een groep prominente Indonesiërs heeft een twintigste-eeuwse massamoordenaar voorgedragen als Nationale Held van Indonesië. Luitenant-generaal Sarwo Edhie Wibowo gaf in 1966 leiding aan een elite-eenheid die ermee was belast de communistische partij op Java te helpen uitroeien. Hierbij kwamen naar schatting een half miljoen Indonesiërs om het leven.

De in 1989 overleden Sarwo Edhie is voorgedragen door legerofficieren en voormalige studentenactivisten van de generatie 1966. Zij besloten daartoe op 10 januari jongstleden, tijdens de 44ste herdenking van ‘Tritura’. De Tritura – kort voor Tri Tuntutan Rakyat – waren de drie eisen die de verenigde anticommunistische studenten in 1966 stelden: ontmanteling van de communistische partij PKI, wijziging van het kabinet van Soekarno en verlaging van de rijstprijzen.

De aanwezigen tijdens de reünie, onder wie voormalig legeropperbevelhebber Sutarto Endriartono, prezen Sarwo Edhie voor zijn aandeel in de bestrijding van de PKI. Tijdens de bloedige zuiveringen van 1966 trainde zijn elite-eenheid RPKAD lokale moslimmilities om korte metten te maken met de kafir harbi: de ‘oorlogszuchtige ongelovigen’.

Door zijn kritiek op het regeringsbeleid raakte Sarwo Edhie al snel uit de gratie bij de nieuwe president, Soeharto. Die stuurde hem in 1969 naar West-Papoea, waar hij als legercommandant de supervisie had over de omstreden volksraadpleging. Die resulteerde in de Indonesische inlijving van het gebied.

Alleen de Indonesische regering kan iemand tot Nationale Held benoemen. De invloedrijke Partai Demokrat (PD) heeft inmiddels zijn steun toegezegd. De PD is de regeringspartij van president Yudhoyono, Sarwo Edhies schoonzoon. De president zat begin jaren zeventig als jonge kadet op de militaire academie in Magelang, waarvan Sarwo Edhie toen het hoofd was. Hij ontmoette er de derde dochter van Sarwo Edhie, Kristiani Herrawati, zijn latere echtgenote. In 1973 studeerde Yudhoyono af als beste van zijn lichting.

De massamoorden van 1965-1966 liggen nog erg gevoelig in Indonesië. Begin januari verbood het Indonesische Openbaar Ministerie de publicatie van vijf boeken over het onderwerp, waaronder Pretext for Mass Murder van de Amerikaanse schrijver John Roosa. Ook een nieuw Indonesisch boek over het communistisch gezinde cultuurbureau Lekra in de jaren vijftig en zestig staat op de zwarte lijst.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Patiënten in een inrichting in Soerakarta
Patiënten in een inrichting in Soerakarta
Recensie

Koloniale psychiaters oordeelden dat Javanen kinderlijk en oversekst waren

Javanen zijn kinderlijk, emotioneel en fantasierijk. En niet klaar voor zelfbestuur, oordeelden koloniale psychiaters in de jaren 1920. Marens Engelhard gaat in Indonesië op zoek naar zo’n psychiater: zijn grootvader Chris Engelhard. Dit artikel krijgt u van ons cadeau Wilt u ook toegang tot HN Actueel? Hiermee leest u dagelijks geschiedenisverhalen met een actuele aanleiding...

Lees meer
Michaël Zeeman in 1998
Michaël Zeeman in 1998
Recensie

Boek over Michaël Zeeman begon als verwondering over een vriend

De Leidse historicus Willem Otterspeer wilde zijn overleden vriend Michaël Zeeman begrijpen en schreef een boek over hem. Het blijkt een raadsel zonder oplossing. Waar begint een historicus aan als hij een biografie wil schrijven over een van zijn beste vrienden? Een complexe, omstreden en begaafde vriend bovendien. Willem Otterspeer besloot een biografie van journalist...

Lees meer
Franse militair gebruikt een drone
Franse militair gebruikt een drone
Artikel

Uitvinder Nikola Tesla voorspelde de drone als oorlogswapen

De komst van drones op het slagveld is al in 1907 voorzien door uitvinder en natuurkundige Nikola Tesla. Zijn experimenten met radiografische besturing legden mede de basis voor de ontwikkeling van onbemande oorlogsvliegtuigen. Nikola Tesla wordt gezien als een van de belangrijkste uitvinders op het vlak van elektrotechniek en radiocommunicatie. Hij werd in 1854 geboren...

Lees meer
Een vrouwelijke soldaat van de Rode Khmer
Een vrouwelijke soldaat van de Rode Khmer
Artikel

In Cambodja is de Rode Khmer nog steeds een open wond

In de jaren zeventig voerde de Rode Khmer een schrikbewind in Cambodja. Deze communisten joegen een kwart van de bevolking de dood in en traumatiseerden de rest. Toch zijn de daders nauwelijks vervolgd.   Voor toeristen die naar Cambodja komen staat het betoverende tempelcomplex Angkor Wat bovenaan het verlanglijstje. Dat ligt nu in de jungle, maar...

Lees meer
Loginmenu afsluiten