Home Steppevolkeren in de schijnwerpers

Steppevolkeren in de schijnwerpers

  • Gepubliceerd op: 02 jan 2024
  • Update 19 jan 2024
  • Auteur:
    Ivo van de Wijdeven
Een Mongoolse soldaat. Afbeelding door Giuseppe Castiglione, 1755.

Steppevolkeren als de Scythen, Hunnen, Xiongnu, Göktürken en Mongolen spelen vaak een bijrol in geschiedverhalen. In Stormruiters stelt Peter Hoppenbrouwers juist hen centraal.

Dit artikel krijgt u van ons cadeau

Wilt u ook toegang tot HN Actueel? Hiermee leest u dagelijks geschiedenisverhalen met een actuele aanleiding op onze website en ontvangt u exclusieve nieuwsbrieven. U kunt de eerste maand onbeperkt lezen voor € 1,99. Sluit hier een abonnement af en u heeft direct toegang.

Woeste krijgers te paard – dat is hoe de nomadische bewoners van de Euraziatische steppen maar al te vaak te boek staan. Ze kwamen immers van de ‘onbeschaafde’ steppen denderen om dood en verderf te zaaien in de ‘beschaafde’ wereld. Emeritus-hoogleraar Peter Hoppenbrouwers zet in Stormruiters de schijnwerpers op deze volkeren om te begrijpen hoe ze in staat waren machtige rijken te vestigen en het hun buren lastig te maken.

Meer recensies lezen? Schrijf u in voor onze gratis nieuwsbrief.

Ontvang historische artikelen, nieuws, boekrecensies en aanbiedingen wekelijks gratis in uw inbox.

Het resultaat is een indrukwekkende geschiedenis, die in 4000 v.Chr. begint en reikt tot 1700. De steppen die Hoppenbrouwers beschrijft zijn al even uitgestrekt: 9000 km grasland tussen de Donau en de Amoer. Het levert een boordevol boek op dat de lezer soms doet duizelen, maar altijd weet te boeien.

Hoppenbrouwers geeft het beeld van de nomadische rijken meer reliëf. De jagers en herders op de steppen zijn verantwoordelijk voor de domesticatie van het paard en de uitvinding van de strijdwagen, de stijgbeugel, de composietboog en de gepantserde ridder. Via hen verspreiden ideeën zich van oost naar west en vice versa. Zelfs het feit dat we Kerstmis vieren op 25 december hebben we volgens Hoppenbrouwers te danken aan een van de steppevolken, de Parthen.

Hoppenbrouwers is op zijn best als hij dit soort wetenswaardigheden en anekdotes opdist. Stormruiters is bedoeld voor een breed publiek. Aan de hand van uiteenlopende bronnen en de laatste wetenschappelijke inzichten gidst hij de lezer na een nuttig, maar ietwat taai theoretisch kader door een geschiedenis vol oorlog en geweld. Daarbij is het fascinerend om te ontdekken hoeveel energie werd besteed aan de interne strijd binnen rivaliserende clans en confederaties.

Hoppenbrouwers verhaalt over het reilen en zeilen binnen de stepperijken en ontkracht hardnekkige mythes. Het schrijven van Stormruiters was voor hem helaas een race tegen de klok: hij heeft de verschijning ervan niet meer mogen meemaken. Maar met dit boek heeft Hoppenbrouwers een mooi monument voor zichzelf opgericht.

Stormruiters van Peter Hoppebrouwers

Stormruiters. Stepperijken in Eurazië
Peter Hoppenbrouwers
384 p. Prometheus, € 39,99
Bestel bij Libris.

Openingsafbeelding: Een Mongoolse soldaat. Afbeelding door Giuseppe Castiglione, 1755.

Dit artikel is gepubliceerd in Historisch Nieuwsblad 1 - 2024

Nieuwste berichten

Dienstplichtigen melden zich voor een mobilisatieoefening
Dienstplichtigen melden zich voor een mobilisatieoefening
Beeldessay

De invoering van de dienstplicht: jongemannen moesten naar het front

Militaire dienst was tijdens de Koude Oorlog vooral een vervelende onderbreking van een studie of carrière. Maar in vroeger tijden moesten tienduizenden dienstplichtige Nederlanders echt hun leven wagen aan het front. Vóór het bestaan van een algemene dienstplicht waren oorlogvoerende regeringen en landheren vooral afhankelijk van betaalde beroepssoldaten. Na een verloren slag konden ze niet...

Lees meer
Piraat Henry Every
Piraat Henry Every
Artikel

Amerikaanse piraten maakten de Rode Zee onveilig en werden schatrijk

Eind zeventiende eeuw was een carrière als piraat in steden als New York en Boston breed geaccepteerd. De Britse regering liet dat toe – tot haar eigen handelsbelangen in het gedrang kwamen. Maar tegen die tijd hadden piraten al hun stempel op de samenleving gedrukt.   In oktober 1694 verscheen in de ruw geplaveide straten van New York, dat toen nog amper 4000 zielen herbergde, een...

Lees meer
Voorbijgangers passeren een doodgehongerde man Charkov
Voorbijgangers passeren een doodgehongerde man Charkov
Artikel

Stalin hongerde de Oekraïners uit om hun verzet te breken

In 1932 wilde Jozef Stalin het tegendraadse Oekraïne voor eens en voor altijd omvormen tot voorbeeldige Sovjetrepubliek. Zijn methode? Een combinatie van zuiveringen en een door mensenhanden veroorzaakte hongersnood. ‘Ik herinner me een moeder die meer op een schaduw leek dan op een mens. Ze stond langs de kant van de weg en haar broodmagere...

Lees meer
Kindergarten. Schilderij door Johann Sperl
Kindergarten. Schilderij door Johann Sperl
Artikel

‘Stil zijn en nergens aankomen.’ De bedenker van de blokkendoos hekelde zijn strenge opvoeding

Papier, klei, zand, steentjes en dozen met houten blokken zijn tegenwoordig in iedere kleuterklas te vinden. Ze stammen uit de onderwijsmethode van de negentiende-eeuwse Duitse pedagoog Friedrich Fröbel. Hij liet kinderen zelfstandig en spelend leren.  De geschiedenis heeft onbarmhartig geoordeeld over de opvoedkundige Friedrich Fröbel. Zeker in vergelijking met zijn Italiaanse vakgenoot Maria Montessori, die...

Lees meer
Loginmenu afsluiten