De Hongaarse regering vindt dat de vaste tentoonstelling van het internationaal geprezen Holocaustmuseum in Boedapest te negatief is over de rol van de vooroorlogse autoritaire regent van Hongarije, Miklos Horthy. Omdat de zittende museumdirecteur weigerde de inhoud van de tentoonstelling aan te passen, is hij ontslagen.
De tentoonstelling kwam in 2006 tot stand na overleg met internationale en Hongaarse historici. Deze toont onder meer hoe onder het bewind van Horthy, bondgenoot van nazi-Duitsland, van 1920 tot 1943 een reeks anti-Joodse wetten werd aangenomen, die de 825.000 Joodse Hongaren langzaam maar zeker uitsloten van het maatschappelijk leven, hen beroofden van hun bezittingen en in veel gevallen ook van hun leven. Uiteindelijk werd in 1944, met actieve medewerking van veel Hongaren, de overgrote meerderheid van de Joodse burgers gedeporteerd naar Auschwitz.
Nadat regeringsfunctionaris András Levente Gál begin dit jaar een bezoek aan het Holocaustmuseum had gebracht, schreef hij een boos artikel op de website van het ministerie van Binnenlandse Zaken, dat eigenaar is van het museum. De tentoonstelling zou ten onrechte suggereren dat Horthy medeverantwoordelijk was voor de Shoah, terwijl Hongarije na 19 maart 1944, toen de deportaties begonnen, bezet was door Duitsland. Gál, een vertrouweling van premier Viktor Orbán, die geldt als een bewonderaar van Horthy, verordonneerde het museum bepaald materiaal over de regent te verwijderen.
Museumdirecteur László Harsányi weigerde. ‘Het is een hernieuwde poging om de Hongaarse medeverantwoordelijkheid voor de Holocaust te minimaliseren,’ zegt hij. Ook na de Duitse machtsovername bleef Horthy de feitelijke regent, en daarmee verantwoordelijk voor het merendeel van de deportaties, betoogt hij. Dat Horthy helemaal op het eind, toen de Russische troepen al in Hongarije stonden en de geallieerden hem dreigden met een tribunaal, de transporten liet stopzetten, doet daar weinig aan af.
Het antwoord van de regering op Harsányi’s weigering was onverbiddelijk. Zij benoemde een nieuwe bestuursraad, die hem op 20 mei ontsloeg en nu een aanpassing van de expositie voorbereidt. De gevolgen voor het museum kunnen groot zijn, zegt Harsányi, en niet alleen inhoudelijk. ‘Veel fotomateriaal is kosteloos ter beschikking gesteld door derden. Een groot deel van die mensen heeft aangegeven die foto’s terug te willen als het karakter van de tentoonstelling wordt aangetast.’
Runa Hellinga is correspondent in Boedapest
Dit artikel is exclusief voor abonnees
