Brieven

In deze rubriek kunnen lezers hun mening geven over artikelen die in het Historisch Nieuwsblad verschenen zijn. De redactie behoudt zich het recht voor brieven in te korten. Reacties: Postbus 1528, 1000 BM Amsterdam of redactiehn@vug.nl

Voetbal 1
Naar aanleiding van het artikel van de hand van Simon Kuper over voetbal tijdens de Tweede Wereldoorlog (Historisch Nieuwsblad 2001/3) heb ik de volgende opmerking. De door de auteur genoemde voetbalclub Unitas is niet afkomstig uit Delft, maar uit Gorinchem. Unitas werd in 1898 in Gorinchem opgericht en werd mede door de houding van de club tijdens de oorlogsjaren door H.M. Koningin Juliana onderscheiden met de erepenning van verdienste.
J.E. Walraven, Dalem

Voetbal 2
Ik wil u een correctie toezenden op de foto van de voedbalwedstrijd PSV-Longa te Eindhoven (Historisch Nieuwsblad 2001/3). Die wedstijd is gespeeld op zondag 27 februari 1944 (en dus niet 1942) en door PSV met 2-1 gewonnen. Overigens werd Longa later via een beslissingswedstrijd tegen PSV alsnog kampioen van het District Zuid. Als 65-jarige oud-Eindhovenaar kan ik mij dit alles nog zeer goed herinneren.
J. Peijnenburg, >s-Hertogenbosch

Grijs verleden
Er is veel kritiek op Grijs verleden van Chris van der Heijden geweest. In uw aprilnummer (Historisch Nieuwsblad 2001/3) laten drie schrijvers weinig van de historicus heel. Ik ben het met de kritiek eens. De kritiek is echter voornamelijk emotioneel en beperkt zich tot moeilijk aanwijsbare zaken zoals visie, toon en het privé-gevecht van de schrijver met Loe de Jong.
Van der Heijden badineert en relativeert echter niet alleen op de verkeerde plekken, goochelt niet alleen met toon, woordgebruik en eigen bedoelingen, maar ook met feiten. Hij zet zaken eenvoudig naar zijn hand. En dat is altijd fout. Hij doet dat bijvoorbeeld in de veelgenoemde brief van Wilhelmina over de ligging van een vluchtelingenkamp bij haar achtertuin; een brief overigens die bij mijn weten nergens in zijn geheel wordt geciteerd. In Grijs verleden staat het volgende: >Ondertussen was de Haagse politiek nijver op zoek naar een oplossing voor de joodse instroom. Er werd besloten een centraal vluchtelingenkamp te bouwen. Aanvankelijk lag het in de bedoeling dit op de Veluwe te vestigen maar daar was Wilhelmina op tegen. Een jodenkamp vlak bij Het Loo, zo schreef zij de Minister van Binnenlandse Zaken, was ongewenst. Vervolgens viel het oog op Westerbork.= Van der Heijden legt koningin Wilhelmina het woord >jodenkamp= in de mond, waar >vluchtelingenkamp= staat en doet dat verderop in zijn boek nog een keer. Hij laat Wilhelmina >jodenkamp= zeggen in een context dat het woord klinkt als een scheldwoord.

Maar er is meer. In dezelfde brief staat letterlijk: >dat het op te richten kamp geen kwestie van korte duur zal zijn.= Het is de laatste zin die ik nog niet ergens anders geciteerd heb gezien. Wat wordt bedoeld met >korte duur=? Wel, het lag in de bedoeling dat, als de vluchtelingen hun bestemming hadden gevonden, (bij voorkeur in het buitenland) het terrein naar het Ministerie van Defensie zou gaan. En zoals iedereen weet krijgt een vluchtelingenkamp nog wel eens een andere functie, maar wanneer militairen een terrein in handen hebben, dan is dat meestal voor altijd. Laat Van der Heijden zich een beetje meeslepen door een anti-Oranje tendens of probeert hij te bewijzen dat Wilhelmina >antisemitisch= was, zodat zo=n houding bij gewone mensen als het ware minder verwijtbaar is?
Margo Klijn, Arnhem

Herstel
In de biografische schets van Frances Gouda (Historisch Nieuwsblad 2001/5) zijn twee fouten geslopen. De juiste titel van haar nieuwe boek is: American Visions of the Netherlands East
Indies/Indonesia: US Foreign Policy and Indonesian Nationalism, 1920-1949. Dit is verder niet haar >eerste uitstap naar de politieke geschiedenis=. Eerder schreef ze namelijk over het negentiende-eeuwse politieke debat over de armoede.