Donald Trump noemt Vladimir Poetin een ‘genie’ en een ‘sterke leider’. Tot ongenoegen van zijn NAVO-bondgenoten stelde de Amerikaanse president samen met Moskou een 28-puntenplan op, dat wordt gezien als een capitulatie voor Oekraïne. In de achttiende eeuw zette een onverwachte vriendschap tussen Frederik de Grote van Pruisen en de Russische tsaar Peter III de traditionele allianties op hun kop.
Al sinds zijn kindertijd was Peter III een bewonderaar van Pruisen en zijn koning. Zelfs in het openbaar noemde hij Frederik II ‘de koning, mijn meester.’ Een ring met Frederiks portret droeg hij als zijn kostbaarste bezit. Die devotie was al opmerkelijk geweest in vredestijd, laat staan te midden van een oorlog.
Met de inval van het Oostenrijkse Silezië gaf de Pruisische koning Frederik II in 1740 het startschot voor de Oostenrijkse Successieoorlog en de daaropvolgende Zevenjarige Oorlog. Vanaf 1756 stonden er twee sterke blokken tegenover elkaar: Frankrijk en Oostenrijk aan de ene, en Engeland en Pruisen aan de andere kant.
Rusland koos de kant van Wenen en Parijs, en daarmee stond Frederik plotseling geïsoleerd tegenover drie grootmachten. De verenigde legers van de Russische tsarina Elisabeth en de Oostenrijkse keizerin Maria Theresia brachten Pruisen steeds verder in het nauw. Grote delen van zijn land werden bezet, en toen zelfs Engeland de Pruisische koning liet vallen, leek zijn ondergang nabij.
Maar begin 1762 kantelde de situatie abrupt dankzij het ‘Mirakel van het Huis Brandenburg’. Na het overlijden van Elisabeth besteeg haar neef Peter III de troon. De nieuwe tsaar stopte onmiddellijk alle Russische operaties tegen Pruisen, liet Pruisische krijgsgevangenen vrij en trok zijn troepen terug. Hij zocht vrede met de Pruisische koning en accepteerde zonder voorbehoud diens voorwaarden. Daarmee vernietigde hij in één beweging de anti-Pruisische coalitie.
De abrupte Russische koerswijziging kwam door Peters extreme bewondering voor Frederik. Tijdens staatsbanketten prees hij de Pruisische koning als onovertroffen militair genie, wiens wil voor hem gelijkstond aan de wil van God. Grote beslissingen nam hij pas na overleg met de Pruisische gezant Von der Goltz, die daardoor feitelijk als zijn minister van Buitenlandse Zaken opereerde. Verder voerde Peter een Pruisisch legerreglement in Rusland in en stak hij zijn soldaten in Pruisische uniformen, met de bedoeling zij aan zij met Frederik tegen Oostenrijk op te trekken.
Frederik was dolgelukkig met de Russische draai, en overlaadde zijn nieuwe vriend met complimenten. Maar in dit verhaal leest u dat Peters Pruisische obsessie uiteindelijk slecht voor hem afliep.
