Home ‘Wij kunnen een voorbeeld nemen aan Duitsland’

‘Wij kunnen een voorbeeld nemen aan Duitsland’

  • Gepubliceerd op: 04 sep 2017
  • Update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Bram van der Wilt
‘Wij kunnen een voorbeeld nemen aan Duitsland’

Eind augustus werden in Utrecht de Historicidagen georganiseerd, een driedaags congres voor Nederlandse beroepshistorici. Tijdens het congres spraken wij met Beatrice de Graaf, hoogleraar Internationale betrekkingen aan de Universiteit Utrecht en een van de organisatoren van het congres.

Waarom dit congres? Heeft u het idee dat de Historicidagen in een behoefte voorzien?
‘Absoluut. Het grote voorbeeld van de Historicidagen, zoals ook blijkt uit de naam, zijn de Historikertage in Duitsland. Dat zijn jaarlijkse congressen waarbij Duitse historici samenkomen om te debatteren over kwesties in de Duitse geschiedschrijving. Dat is een waar walhalla voor de professionele historicus. In de Verenigde Staten hebben ze de samenkomsten van de American Historical Association. Zoiets wilden wij ook in Nederland, een gelegenheid voor historici om kennis uit te wisselen.’
 

De Historikertage zijn een Walhalla voor de professionele historicus.

Hoe bevalt het congres?
‘We moeten nog de feedback van de deelnemers afwachten, maar al tijdens de organisatie werden we verrast door het enthousiasme van mensen. Het idee werd direct vanuit verschillende hoeken omarmd. Zo was het in eerste instantie de vraag of de financiering van het congres zou rondkomen, maar dat is uiteindelijk gelukt dankzij partners die ons steunen en zelf ook een inhoudelijke bijdrage leveren aan het congres.’
 
Wat maakt het congres volgens u zo bijzonder?
‘Het is leuk dat er niet alleen academici zijn. Zo is er bijvoorbeeld ook een groep ZZP’ers die op eigen initiatief naar ons congres is gekomen. Daarbij zijn alle onderdelen van het congres ‘bottom-up’ gerealiseerd. Iedereen werd uitgenodigd om zijn eigen lezing of debat te organiseren, en zoals blijkt uit het programma hebben veel mensen daaraan gehoor gegeven.’
 

 
De belangrijkste verantwoordelijkheid voor de publiekshistoricus is zorgen dat de feiten kloppen.

Maria Grever hield een lezing over publieksgeschiedenis. Vindt u dat de professionele historicus zich actief moet mengen in het publieke debat?
‘De historicus is een graag geziene gast in het publieke debat. Ook niet-historici beseffen dat wij context kunnen bieden aan hedendaagse maatschappelijke kwesties. Vervolgens is het voor de historicus een keuze om wel of niet deel te nemen aan dat publieke debat. Maar iemand moet het doen. Het is te makkelijk om kritiek te leveren vanaf de zijlijn als je zelf niet bereid bent uit je ivoren toren te komen. Tegelijkertijd moeten publiekshistorici natuurlijk altijd kritisch op zichzelf blijven en nadenken over wat ze doen. De belangrijkste verantwoordelijkheid is zorgen dat de feiten kloppen.’
 

We moeten een voorbeeld nemen aan Duitsland, waar de historische discussies al heel lang in de publieke sfeer worden gevoerd.

Hoe kunnen we de samenleving en het publieke debat het best tot dienst zijn?
‘Ik denk dat we altijd als een onafhankelijk adviesorgaan beschikbaar moeten zijn. Mensen herkennen vanzelf het belang van een historisch kader, en wij kunnen dat scheppen. De laatste jaren vlamt het historische debat steeds vaker op in de publieke sfeer. Denk aan de slavernijdiscussie of de geschiedenis van de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog. In Duitsland voert men al veel langer historische discussies in de publieke sfeer, wat natuurlijk te maken heeft met de pijnlijke recente geschiedenis die de Duitsers hebben. Wij kunnen hierin een voorbeeld nemen aan Duitsland, de Historicidagen zijn daar een begin in.’

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Dordrecht tijdens de Sint-Elisabethsvloed
Dordrecht tijdens de Sint-Elisabethsvloed
Nieuws

Steden waren ongezond voor middeleeuwse boeren 

Toen het huidige Nederland vanaf de late Middeleeuwen verstedelijkte, nam het aantal mensen met luchtwegproblemen toe. Niet alleen in de stad, maar ook op het platteland. Dat blijkt uit het proefschrift The air we breathe, waarop Maia Casna onlangs in Leiden promoveerde. Casna onderzocht botten uit de periode 470-1850 op sporen van onder meer chronische...

Lees meer
Natuurbeschermers door Kristian Mennen
Natuurbeschermers door Kristian Mennen
Interview

‘Activisten kochten zelf natuurgebieden om ze te beschermen’

Tussen 1930 en 1960 stagneerde de natuurbescherming in Nederland. Door verschillende crises en de Tweede Wereldoorlog was de Nederlandse natuur onderaan de politieke agenda beland. In Natuurbeschermers beschrijft natuurhistoricus Kristian Mennen activisten die zich niet uit het veld lieten slaan en aandacht bleven vragen voor de Nederlandse flora en fauna.  Wanneer kwam er aandacht voor...

Lees meer
Troepen van Hamas
Troepen van Hamas
Artikel

Israël financierde Hamas: de vijanden hadden elkaar nodig

Rechtse Israëlische politici en Hamas hebben elkaar groot gemaakt, schrijft journalist Maurice Blessing. Beide partijen hadden elkaar jarenlang nodig om aan de macht te blijven. Tot voor kort ondersteunden Israëlische regeringen Hamas daarom zelfs financieel. Toen Israël in 1967 de Westoever en Gazastrook veroverde, besloot het de Moslimbroederschap te steunen, een antikoloniale beweging die zich...

Lees meer
Presentatie van het nieuwe nationaal embleem van Syrië
Presentatie van het nieuwe nationaal embleem van Syrië
Artikel

Syrië verwijst met hernieuwd symbool naar legendarische veldslag

Nu dictator Bashar al-Assad is verjaagd, presenteert Syrië een herontwerp van het nationale symbool: een gouden adelaar. Daarmee wil interim-president Ahmed al-Sharaa ‘een brug slaan tussen het verleden en de toekomst’. Met de adelaar verwijst hij naar een beroemde slag in 634 toen moslims de Byzantijnen versloegen en Damascus veroverden. Aan het begin van de...

Lees meer