Wie vermoordde zestig jaar geleden de communist Julien Lahaut? De Waalse socialiste Véronique de Keyser zamelt geld in om de zaak te heropenen.
November vorig jaar plaatste De Keyser in de Belgische kranten een opmerkelijke advertentie onder de kop: ‘Oproep tot steun Julien Lahaut.’ Een bizarre uitnodiging, gezien het feit dat Lahaut al zestig jaar dood is. Hij was de leider van de Communistische Partij van België en de man die op 11 augustus 1950 de eedaflegging van de Belgische koning Boudewijn verstoord zou hebben door ‘Vive la république!’ te roepen.
Het staat niet met zekerheid vast of Lahaut degene was die deze kreet slaakte. Maar nadat hij op 18 augustus 1950 bij zijn eigen voordeur met vier geweerschoten was afgemaakt, ging deze aanslag de geschiedenis in als een represaille voor zijn republikeinse oprisping. Het gerecht heeft de zaak nooit opgehelderd en in 1972 werd deze officieel gesloten.
Maar de geruchtenmolen rond deze politieke moord is altijd blijven draaien. De moord op Lahaut is onder andere in verband gebracht met een serie anticommunistische aanslagen van de CIA in die periode. De Vlaamse historici Rudi Van Doorslaer en Etienne Verhoeyen plaatsten in de jaren 1980 de moord in de context van ‘het communisme als binnenlandse vijand’.
Explosiever is een veronderstelde band met ‘het paleis’ en de staatsveiligheidsdienst. Lahaut had zich na de Tweede Wereldoorlog fel verzet tegen de terugkeer van Boudewijns vader, Leopold III, op de troon. De moord kon dus ook een wraakactie zijn van ultrarechtse monarchisten.
Complottheorieën rond de vermeende duistere acties van de ‘leopoldisten’ duiken in België op bij tal van onopgeloste zaken. Een aantal federale parlementsleden vond het daarom tijd worden voor een parlementaire-onderzoekscommissie. Maar voorstellen daartoe werden in respectievelijk 2002 en 2008 afgestemd. Wel werd besloten om het Studie- en Documentatiecentrum Oorlog en Hedendaagse Maatschappij (SOMA) met een onderzoek te belasten. Hiervoor was 396.000 euro nodig. De verantwoordelijke minister liet echter weten er geen geld voor te hebben.
Met haar oproep in de kranten probeert De Keyser nu het geld rechtstreeks bij de burgers te halen. Na vijf maanden staat de teller op ongeveer eentiende van het benodigde bedrag. De ontknoping in de zaak-Lahaut zal dus nog even op zich laten wachten.
Dit artikel is exclusief voor abonnees
