Home WAAROM HET LEVEN SNELLER GAAT ALS JE OUDER WORDT. OVER HET AUTOBIOGRAFISCH GEHEUGEN

WAAROM HET LEVEN SNELLER GAAT ALS JE OUDER WORDT. OVER HET AUTOBIOGRAFISCH GEHEUGEN

  • Gepubliceerd op: 11 februari 2002
  • Laatste update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Regina Grüter
  • 2 minuten leestijd

Ziet iemand echt zijn leven voorbij flitsen als hij in doodsnood verkeert. Hoe komt het dat je je meer dingen herinnert uit je jonge jaren dan uit latere levensfasen? Waarom is het geheugen van rekenwonders gemiddeld tot slecht, terwijl ze de meest ingewikkelde berekeningen uit hun hoofd kunnen maken? Wat zijn déjà vu’s en hoe is het te verklaren dat zoveel mensen precies weten wat zij deden op het moment dat zij hoorden dat prinses Diana verongelukt was? Het zijn vragen die de psycholoog Douwe Draaisma behandelt in zijn boek Waarom het leven sneller gaat als je ouder wordt. Over het autobiografische geheugen.

        Historici die zich interesseren voor de betrouwbaarheid van het geheugen als bron voor de geschiedschrijving zullen misschien verwachten in dit boek kennis op te doen voor meer wetenschappelijk verantwoord gebruik van herinneringen. Die lezers komen bedrogen uit: de vraag naar de betrouwbaarheid van het geheugen komt weinig ter sprake. Het boek is een bundel artikelen die eerder in verschillende tijdschriften zijn verschenen. Daardoor komt het geheel wat onevenwichtig over. Een echte lijn of vraagstelling ontbreekt en in vier van de zestien hoofdstukken gaat het eigenlijk niet eens over het autobiografisch geheugen.
        Toch is er een soort rode draad: de verbazing en nieuwsgierigheid over geheugenfenomenen. Draaisma is dan wel een wetenschappelijk psycholoog, de onwetende nieuwsgierigheid heeft hij vastgehouden en omgezet in helder proza, dat het lezen meer dan waard is.
        Naast zijn wetenschappelijke betrokkenheid bij het verschijnsel herinneringen is er ook zijn persoonlijke beleving: weemoedig constateert hij bij het doorbladeren van zijn fotoalbums dat je vooral hoogtepunten fotografeert: ‘Ik kijk naar al die foto’s en bedenk dat het dagelijks leven me is ontglipt. Juist omdat het te alledaags was heb ik het niet onthouden en er zijn geen foto’s die me helpen het terug te roepen.’
        Voor historici geldt een soort ambivalentie: al weten we dat het autobiografische geheugen over het algemeen niet altijd betrouwbaar is, onze persoonlijke herinneringen vormen de kroniek van ons eigen leven en die kunnen we niet missen.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Chemische wapens in de Oudheid: bekogelde Hannibal zijn vijand met giftige slangen?
Chemische wapens in de Oudheid: bekogelde Hannibal zijn vijand met giftige slangen?
Artikel

Chemische wapens in de Oudheid: bekogelde Hannibal zijn vijand met giftige slangen?

De Verenigde Staten leggen sancties op aan Sudan omdat het leger chemische wapens zou hebben gebruikt in de burgeroorlog in het land. Volgens The New York Times zette de Sudanese legerleider Burhan chloorgas in bij gevechten met de paramilitaire eenheid Rapid Support Forces (RSF). Tijdens de Eerste Wereldoorlog gebruikten Duitse soldaten al chloorgas bij Ieper,...

Lees meer
Britse soldaten van de Light Brigade worden afgeslacht door de Russen op 25 oktober 1854. Geschilderd door Richard Caton Woodville, 1897.
Britse soldaten van de Light Brigade worden afgeslacht door de Russen op 25 oktober 1854. Geschilderd door Richard Caton Woodville, 1897.
Interview

’Voor Poetin heeft de claim op de Krim iets spiritueels, net als voor Catharina de Grote’

Tijdens de collegedag Het Russische imperium op 26 juni vertelt historicus Ivo van de Wijdeven over de geschiedenis van de Krim. Hij geeft voorproefje van wat hij die dag gaat vertellen: ‘De Krim is de mythische geboortegrond voor zowel de Oekraïners als de Russen.’ ‘De Krim is al eeuwenlang een twistpunt en daardoor de ideale...

Lees meer
Glas-in-loodraam in de kathedraal van Chartres
Glas-in-loodraam in de kathedraal van Chartres
Interview

Middeleeuwse kunst moest mooi én stevig zijn

Middeleeuwse kunst moest lang meegaan. Kunsthistoricus Jan van Daal ontdekte dat kunstenaars en opdrachtgevers contracten sloten over de duurzaamheid van kunstwerken.  ‘Kerken of gilden die in de Middeleeuwen een groot kunstwerk zoals een groot glas-in-loodwerk wilden laten maken, dachten na over hoelang dat mee moest gaan,’ vertelt Van Daal, schrijver van het proefschrift On Durable...

Lees meer
Woodrow Wilson en Edith Wilson
Woodrow Wilson en Edith Wilson
Artikel

Schandaal rond Bidens gezondheid: hij is niet de eerste president die zijn ziekte verzweeg

Uit een nieuw boek blijkt dat Joe Bidens gezondheidsproblemen tijdens zijn presidentschap erger waren dan gedacht. In 1919 probeerde president Woodrow Wilson zijn ziekte ook zoveel mogelijk uit de publiciteit te houden. Zijn vrouw Edith Wilson hield hem uit de wind en nam allerlei taken van hem over. In het boek Original Sin schrijven journalisten dat...

Lees meer