Home Vreemden in de Oudheid

Vreemden in de Oudheid

  • Gepubliceerd op: 21 mrt 2007
  • Update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Anton van Hooff

Zoals van Simon Vestdijk werd gezegd dat hij sneller schreef dan God kan lezen, publiceert Fik Meijer bijna sneller dan de recensent kan verwerken. De nieuwe ‘Meijer’ vertoont alle kwaliteiten van zijn vorige boeken, maar ook de bekende zwaktes.



Het thema ‘integratie en discriminatie’ is natuurlijk hoogst actueel. In 300 bladzijden geeft de auteur een uitvoerige beschrijving van de manieren waarop Grieken en Romeinen met anderen omgingen en hoe ze tegen hen aankeken. Als goede schoolmeester vergast Meijer zijn lezer op boeiende bijzonderheden. Vaak laat hij vaak de ouden zelf spreken, in welgekozen bronteksten.

De gedebiteerde inzichten zullen de vakman niet verbazen, maar de algemene lezer zal met interesse kennis nemen van de toename van het zelfbewustzijn bij de Grieken, nadat ze de Perzen bij Marathon en Salamis hadden teruggeslagen van ‘Europa’. Allerlei onderdrukte groepen passeren de revue: slaven, de Atheense ‘bijwoners’ (metoiken), de Spartaanse staatsslaven (heloten) en hun ‘omwoners’ (perioiken).

Met Alexander de Grote wordt de wereld opengebroken; Alexandrië is de eerste metropool met een zeer gemengde bevolking. Ook Rome wordt zo’n wereldstad, al lijkt het samenleven tussen gevestigde bewoners en nieuwkomers daar soepeler te verlopen. De Romeinen gelden van oudsher als ‘opener’, hoewel ook bij hen het misprijzen over vreemden niet ontbrak. Eigenlijk is hiermee de hele boodschap van het boek gegeven.

Meijer ziet er uitdrukkelijk vanaf om vergelijkingen met de moderne tijd te maken. Natuurlijk heeft hij gelijk dat er geen ‘rechtstreekse lijn van toen naar nu’ loopt, maar de confrontatie met een vreemde wereld kan een scherpere kijk op het omgaan met ‘vreemd volk’ opleveren. Het gebrek aan analyse, vergelijking en focus is de voornaamste zwakte van dit omvangrijke boek. Na een uitvoerig hoofdstuk over het christendom houdt het abrupt op. De conclusies moet de lezer maar trekken. Soms lijkt de schrijver zijn eigen onderwerp uit het oog te hebben verloren. De bevlogen docent die Meijer is, kan het niet laten zijn kennis te spuien, ten nadele echter van het betoog.

Maar waarschijnlijk zijn deze bedenkingen niet meer dan die van een schoolmeester jegens een schoolmeester. Ook deze ‘Meijer’ zal zijn weg wel vinden naar een lezerspubliek dat zich graag laat onderhouden over de vreemde wereld van de Oudheid.

Anton van Hooff is docent klassiek cultuurgeschiedenis aan de Universiteit Nijmegen.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Patiënten in een inrichting in Soerakarta
Patiënten in een inrichting in Soerakarta
Recensie

Koloniale psychiaters oordeelden dat Javanen kinderlijk en oversekst waren

Javanen zijn kinderlijk, emotioneel en fantasierijk. En niet klaar voor zelfbestuur, oordeelden koloniale psychiaters in de jaren 1920. Marens Engelhard gaat in Indonesië op zoek naar zo’n psychiater: zijn grootvader Chris Engelhard. Dit artikel krijgt u van ons cadeau Wilt u ook toegang tot HN Actueel? Hiermee leest u dagelijks geschiedenisverhalen met een actuele aanleiding...

Lees meer
Michaël Zeeman in 1998
Michaël Zeeman in 1998
Recensie

Boek over Michaël Zeeman begon als verwondering over een vriend

De Leidse historicus Willem Otterspeer wilde zijn overleden vriend Michaël Zeeman begrijpen en schreef een boek over hem. Het blijkt een raadsel zonder oplossing. Waar begint een historicus aan als hij een biografie wil schrijven over een van zijn beste vrienden? Een complexe, omstreden en begaafde vriend bovendien. Willem Otterspeer besloot een biografie van journalist...

Lees meer
Franse militair gebruikt een drone
Franse militair gebruikt een drone
Artikel

Uitvinder Nikola Tesla voorspelde de drone als oorlogswapen

De komst van drones op het slagveld is al in 1907 voorzien door uitvinder en natuurkundige Nikola Tesla. Zijn experimenten met radiografische besturing legden mede de basis voor de ontwikkeling van onbemande oorlogsvliegtuigen. Nikola Tesla wordt gezien als een van de belangrijkste uitvinders op het vlak van elektrotechniek en radiocommunicatie. Hij werd in 1854 geboren...

Lees meer
Een vrouwelijke soldaat van de Rode Khmer
Een vrouwelijke soldaat van de Rode Khmer
Artikel

In Cambodja is de Rode Khmer nog steeds een open wond

In de jaren zeventig voerde de Rode Khmer een schrikbewind in Cambodja. Deze communisten joegen een kwart van de bevolking de dood in en traumatiseerden de rest. Toch zijn de daders nauwelijks vervolgd.   Voor toeristen die naar Cambodja komen staat het betoverende tempelcomplex Angkor Wat bovenaan het verlanglijstje. Dat ligt nu in de jungle, maar...

Lees meer
Loginmenu afsluiten