Verwacht voorjaar 2003

Herinneringen

`Dit boek is een sensatie,’ zegt de uitgever er zelf over. En veel aandacht zal Memoires van een first lady (Balans, juni 2003) door Hillary Clinton zeker krijgen. Er komt een groot televisie-interview met Paul Witteman en in het najaar bezoekt de auteur ons land. Of Hillary Clinton veel zal prijsgeven over de affaire-Monica Lewinsky is onduidelijk. In ieder geval schrijft ze `zonder schroom over haar ambities, over successen, ontberingen en teleurstellingen op politiek en persoonlijk gebied’. Zonder twijfel is er ook veel aandacht voor Ik heet Anne, zei ze, Anne Frank. Herinneringen van Jacqueline van Maarsen (Cossee, april 2003). Van Maarsen ontmoette Anne Frank op het Joods Lyceum en werd haar beste vriendin. `Ze maakten samen huiswerk, roddelden wat af, vooral natuurlijk over jongens.’
        Historicus Wim Willems vertelt in Stadskind. Kroniek van een naoorlogse jeugd (Bert Bakker, mei 2003) over het Den Haag van de jaren vijftig. `Het was een tijd waarin rangen, standen en religie het dagelijks leven bepaalden – waarin eelt op je handen nog een onderscheidingsteken was.’

Biografieën
Een wat verlegen Friese volksjongen wordt op 37-jarige leeftijd als bij toeval minister van Economische Zaken in het kabinet-Den Uyl. `Vandaar beklimt hij, geholpen door invloedrijke vrienden, de Olympus van de macht. De bekroning van zijn loopbaan volgt op 1 januari 2002, als “zijn” euro het betaalmiddel wordt van driehonderd miljoen mensen.’ Juist, dit gaat over Wim Duisenberg, de man van Gretta. Over hem schreven Bruno de Haas en Cees van Lotharingen, redacteuren bij Het Financieele Dagblad, een biografie (Contact, mei 2003).
        De voorjaarsaanbiedingen van de uitgeverijen beloven nog veel meer biografieën. Bij Van Gennep verschijnt Het verhaal van prins Claus verteld door zijn vrienden (april 2003) onder redactie van Vrij Nederland-redacteur Yoeri Albrecht. Igor Cornelissen publiceert Alleen tegen de wereld (Nijgh & Van Ditmar, april 2003), een biografie van Joop Zwart, `de geheimzinnigste man van Nederland’. Zwart kwam in 1960 in het nieuws als vervalser van identiteitspapieren voor opstandige Algerijnen. Een geruchtmakend proces volgde.
        Oud-minister Job de Ruiter schreef een biografie van Jan Donner (Boom, maart 2003), grootvader van de huidige minister en vader van de schaker Hein. Een belangrijk deel van de biografie wordt ingenomen door Donners activiteiten gedurende de Tweede Wereldoorlog. Hij was toen lid van de Hoge Raad. Bij uitgeverij Anthos verschijnt Eichmann. De definitieve biografie door Davis Cesarini (mei 2003). Hij geeft Eichmann een gezicht en laat zien `dat de kille bureaucraat veel sterker en actiever betrokken was bij de vernietiging van de joden in Europa dan tot nu toe werd aangenomen’.

Tweede Wereldoorlog
En nog veel meer Tweede Wereldoorlog staat ons te wachten. Milja van Tielhof komt met een genuanceerd verhaal in Banken in bezettingstijd. De voorgangers van ABN AMRO tijdens de Tweede Wereldoorlog en de periode van rechtsherstel (Contact, maart 2003). De banken probeerden hun joodse medewerkers en klanten te helpen en joods vermogen te beschermen. Bovendien waren ze intensief betrokken bij de financiering van het verzet. Daar staat tegenover dat banken niet vrij te pleiten zijn van verregaande vormen van collaboratie. Joggli Meihuizen schreef Noodzakelijk kwaad. De bestraffing van economische collaboratie in Nederland na de Tweede Wereldoorlog (Boom, augustus 2003). Veel bedrijven die intensief met de Duitsers hebben samengewerkt bleven na de oorlog buiten schot, terwijl andere hard werden aangepakt. Daarbij speelde een rol dat de economische wederopbouw van Nederland prioriteit had.
        Jan Oegema, die promoveerde op Lucebert, mysticus, behandelt in Een vreemd geluk (Balans, maart 2003) de publieke religie rond Auschwitz. De eerbied voor en schuld tegenover de joden die in de oorlog zijn omgekomen, hebben in de loop der jaren geleid tot een nieuwe publieke religie. Oegema schrijft uitvoerig over de betekenis van `heiligen’ als Anne Frank, Abel Herzberg en Titus Brandsma.

Politiek
Marcel van Roosmalen volgde voor HP/De Tijd prominente LPF’ers na de dood van hun leider. De reportages zijn gebundeld in De Pimmels. De apostelen van Pim Fortuyn (Aspekt, voorjaar 2003). Hij schetst de ruzies, de teleurstellingen en de onvoorwaardelijke liefde voor de vermoorde leider. Vrij Nederland-journalist Rudie Kagie beschrijft de andere dwarse politieke partij: de SP. In De socialisten. De zegetocht van een linkse tegenpartij (Mets & Schilt, mei 2003) doet hij verslag van de SP-verkiezingscampagne van 2003. `Oude’ politiek in het proefschrift van Hans Verhage, Katholieken, Kerk en Wereld. Roermond en Helmond in de lange negentiende eeuw (Verloren, maart 2003), een lokale studie over het ontstaan van de katholieke zuil.

Tour de France
De Tour de France bestaat in 2003 honderd jaar. `Een sentimentele reis door de geschiedenis, met alle belangrijke klassementen, memorabele verhalen en portretten’ biedt De bijbel van 100 jaar Tour de France (Veen, mei 2003) door Jean Nelissen. Jan Siebelink bundelt oud werk in Eerlijke mannen op de fiets (Thomas Rap, mei 2003), over berggeiten en waterdragers, verslaggevers, uitblinkers en afhakers. Ook nog: Parijs is nog ver. Zintuiglijke sensaties uit honderd jaar Tour de France (Arbeiderspers, mei 2003) door Peter Ouwerkerk. Hij brengt `de vertwijfeling en de pure, fysieke emoties van de coureurs tastbaar dichtbij’.

Verder
`Een nieuwe historische roman van Thomas Rosenboom: De nieuwe man (Querido, februari 2003). `De scheepsbouw langs de Groninger kanalen vormt het decor voor een conflict van generaties, karakters en ambities.’