Home Ulbe Bosman, Remco Raben en Wim Willems, De geschiedenis van Indische Nederlanders

Ulbe Bosman, Remco Raben en Wim Willems, De geschiedenis van Indische Nederlanders

  • Gepubliceerd op: 14 maart 2006
  • Laatste update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Gert Oostindie
  • 2 minuten leestijd

238 p. Bert Bakker, euro 19,95

Tussen 2001 en 2004 verscheen, in 1300 bladzijden, de driedelige serie ‘De geschiedenis van Indische Nederlanders’. Deel 1 was De oude Indische wereld 1500-1920 door Ulbe Bosma en Remco Raben; in het tweede deel behandelde Hans Meijer onder de titel In Indië geworteld de eerste helft van de twintigste eeuw; het laatste was De uittocht uit Indië 1945-1995 van de hand van Wim Willems. Het werd een goed geschreven geschiedenis met veel nieuwe onderzoeksgegevens en frisse interpretaties.



Nu is er dan een samenvattende studie, geschreven door drie van de vier auteurs – het ontbreken van Meijer wordt niet toegelicht. Ook dit boek is weer goed en met grote kennis van zaken geschreven. Het biedt uit de aard der zaak geen nieuws meer, maar dat zal de beoogde bredere lezerskring niet deren.

De auteurs hebben gekozen voor drie thematische delen. Het eerste behandelt de migraties achter ontstaan en verdwijnen van de aparte categorie Indische Nederlanders in Indië/Indonesië. Het tweede heeft als rode draad de politieke emancipatie en de moeizame, uiteindelijk onmogelijke relatie van deze groep tot het Indonesische nationalisme. Het laatste deel schetst de (post)koloniale breuklijnen van klasse, etniciteit en identiteit.

De voordelen van deze thematische indeling zijn duidelijk. De thema’s zijn prikkelend en bieden ruimte de historische lijnen langer door te trekken dan in de voorgaande delen mogelijk was. Daar staat tegenover dat er nogal wat overlap is tussen de drie delen. Zo wordt Jan Boon alias Tjalie Robinson alias Vincent Mathieu wel héél vaak opgevoerd, vaak in eenzelfde context. Meer onderlinge afstemming van de auteurs, die kennelijk ieder een deel voor hun rekening namen, en/of een strengere redactie zou goed zijn geweest.

Een andere puntje van kritiek betreft het illustratiemateriaal. De tientallen foto’s zijn prachtig, de onderschriften summier maar in de regel duidelijk. Op geen enkele manier functioneren zij echter expliciet in samenhang met de tekst. Het heeft er nu de schijn van alsof auteurs en illustratieredacteur naast in plaats van mét elkaar hebben gewerkt.

Overigens – het zal duidelijk zijn – vooral lof voor De geschiedenis van Indische Nederlanders.

Gert Oostindie is directeur van het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde te Leiden en hoogleraar aan de Universiteit Utrecht.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Moeder en kind in Noord-Hollandse dracht
Moeder en kind in Noord-Hollandse dracht
Nieuws

Zeventiende-eeuwse jongen kreeg Staten-Generaal als peetouder

In 1668 kreeg een baby, de zoon van de graaf en gravin van Bentheim, een opmerkelijke voornaam. Het jongetje werd ‘Statius’ gedoopt, een afgeleide van het woord ‘Staten’. De Staten-Generaal van de Nederlandse Republiek waren namelijk peetouder van het kind. En zij hadden om die naam gevraagd.  Het was een opmerkelijke gang van zaken, want...

Lees meer
Onthoofding van Johan van Oldenbarnevelt
Onthoofding van Johan van Oldenbarnevelt
Interview

‘Met Mark Rutte zocht ik naar de resten van Van Oldenbarnevelt’ 

Ronald van Raak ging op onderzoek onder het Binnenhof. Hij vertelt over zijn historische sensatie: ‘In mijn goede pak kroop ik door het stof.’ Kent u de historische sensatie, zoals door Johan Huizinga omschreven?  ‘Die heb ik zeker ervaren tijdens een koude januarinacht in 2019, het hagelde, toen ik met Mark Rutte afdaalde in de...

Lees meer
Lída Baarová, Gustav Fröhlich en Joseph Goebbels
Lída Baarová, Gustav Fröhlich en Joseph Goebbels
Artikel

Lída Baarová: de onmogelijke liefde van Joseph Goebbels 

Rijkspropagandaminister Joseph Goebbels raakt zo verliefd op de Tsjechische actrice Lída Baarová dat hij er met haar vandoor wil. Het komt er niet van, en Baarová betaalt een hoge prijs voor de affaire. ‘Geen van mijn films is zo dramatisch geweest als mijn leven.’  Haar moeder pusht Lída (1914-2000) en haar zus Zorka Janů al...

Lees meer
Allegorie Willem I
Allegorie Willem I
Beeldessay

Het regent koninklijke lintjes, een onderscheiding die Willem I invoerde

Koning Willem I doet zijn best het nieuwe Koninkrijk der Nederlanden op te stoten in de vaart der volkeren. Toch verliest hij de helft van zijn land. Op 30 november 1813 landt Willem Frederik van Oranje na een ballingschap van 19 jaar op het strand van Scheveningen. Twee dagen later wordt hij uitgeroepen tot soeverein...

Lees meer