Home Tokyo wil af van Amerikanen

Tokyo wil af van Amerikanen

  • Gepubliceerd op: 27 januari 2010
  • Laatste update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Judith Stalpers
  • 2 minuten leestijd

Japan en de Verenigde Staten ondertekenden vijftig jaar geleden een veiligheidsverdrag. De Amerikanen willen dit vieren, maar de Japanse premier Yukio Hatoyama zaagt aan de poten van de overeenkomst. Volgens hem wegen de baten niet op tegen de kosten voor zijn land.

De ondertekening van het Verdrag van Wederzijdse Samenwerking en Veiligheid op 19 januari 1960 ging in Japan al gepaard met massademonstraties. Het verdrag verplichtte de Verenigde Staten om Japan te verdedigen bij calamiteiten. Om aan deze verplichting te kunnen voldoen kregen de Amerikanen het recht om op Japans grondgebied militaire bases te onderhouden. Volgens de demonstranten werd zo de feitelijke bezetting van hun land door de 290.000 Amerikaanse manschappen die er na de Japanse capitulatie in augustus 1945 waren gestationeerd in stand gehouden. Ook bleef de zuidelijke eilandengroep Okinawa onder Amerikaans beheer. Pas nadat een teruggave van Okinawa in het vooruitzicht was gesteld, keerde op straat de rust terug.

De relatie met de Amerikanen kost Japan veel geld. Uit ‘consideratie’ draagt de regering in Tokyo sinds 1978 een deel van de kosten van de Amerikaanse stationering: 1,5 miljard euro per jaar. En hoewel het aantal Amerikaanse troepen in Japan drastisch is teruggebracht – tot momenteel 33.000 manschappen – zorgen zij met name op Okinawa voor veel onrust, ergernis en lawaai.

Bovendien dienen de Amerikaanse bases niet primair Japanse belangen, maar vormen ze ‘de basis voor Amerika’s strategische macht in het Verre Oosten’, aldus de Amerikaanse legerleiding. Of, in de woorden van president Obama: ‘Ze beschermen de welvaart en veiligheid in de Aziatische regio.’

Daar zet de regering van Hatoyama echter vraagtekens bij. In hoeverre bevordert – of belemmert – de aanwezigheid van Amerikaanse troepen de regionale veiligheid? En, minstens zo belangrijk: zijn Japans handelsbelangen ermee gediend?

Hatoyama heeft een duidelijk antwoord: volgens hem zijn de spelregels uit de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw verouderd. Anno 2010 beschikt Japan zelf – op aandringen van de Verenigde Staten – over een klein, maar fijn leger. Voor zijn veiligheid en welvaart is Japan gebaat bij meer regionale samenwerking en minder Amerikaanse bemoeienis.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Scène uit het grote offensief
Scène uit het grote offensief
Recensie

Blunders en rivaliteit kostten mensenlevens in de Slag om de Schelde

Dat Zeeland met de Slag om de Schelde het grootste Nederlandse slagveld werd in de Tweede Wereldoorlog had niet gehoeven. Het was anders gelopen als de Britse legeraanvoerder Bernard Montgomery minder eigengereid was geweest. Zijn rivaliteit met de geallieerde opperbevelhebber Dwight Eisenhower hielp ook niet mee, blijkt uit de documentaire Het grote offensief. De film...

Lees meer
Amsterdam leverde zijn Joden uit aan de Duitsers, concludeert het NIOD
Amsterdam leverde zijn Joden uit aan de Duitsers, concludeert het NIOD
Recensie

Amsterdam leverde zijn Joden uit aan de Duitsers, concludeert het NIOD

Eerst waren er excuses van het Amsterdamse gemeentebestuur, pas daarna verscheen het bijbehorende onderzoek van het NIOD. Beide trekken dezelfde conclusie: de gemeente gaf volle medewerking aan het beleid van de Duitse bezetter om Amsterdam judenrein te maken. Maar waar burgemeester Femke Halsema koos voor het perspectief van de slachtoffers, staat het NIOD vooral stil...

Lees meer
Atatürks secularisme putte uit Franse bronnen 
Atatürks secularisme putte uit Franse bronnen 
Nieuws

Atatürks secularisme putte uit Franse bronnen 

De beweging van de Jonge Turken, die zich aan het begin van het twintigste eeuw inzette voor de modernisering van het vaderland, liet zich door Franse ideeën inspireren. Dat laat historicus Remzi Çağatay Çakırlar zien in zijn proefschrift, waarop hij onlangs in Leiden promoveerde.  In 1925 gaf de intellectueel en Jonge Turk Abdullah Cevdet een...

Lees meer
Speelfilm <i>Perla</i>: communisten ruïneren jong stel
Speelfilm <i>Perla</i>: communisten ruïneren jong stel
Recensie

Speelfilm Perla: communisten ruïneren jong stel

We mogen denken dat we ons lot in eigen hand hebben, maar de speelfilm Perla dwingt tot bescheidenheid. Daarin ruïneert het communistische regime in Tsjechoslowakije het leven van een jong stel. Het drama opent met de inval in 1968 in Tsjechoslowakije door de legers van het Warschaupact. Daarna schakelt de film over naar 1981 in...

Lees meer