Ook al waren de golven metershoog, acteur Huub Stapel kwam op 30 november als prins Willem Frederik aan op het strand van Scheveningen. Weliswaar met een amfibievoertuig en niet met een sloep, maar dat deerde de toeschouwers niet. Het startschot van de viering van 200 jaar Koninkrijk was gegeven.
Paleis het Loo kan natuurlijk niet achterblijven. Het paleis, gebouwd in 1685 in opdracht van stadhouder-koning Willem III, heeft een hele rij vorsten gehuisvest, onder wie de koningen Willem I, II en III. In een speciale expositie worden deze koningen uitgelicht. Niet in een reguliere tentoonstelling, maar met ‘objecttheater’, zoals het Loo het zelf noemt. Het is een multimediavoorstelling met prenten, schilderijen, foto’s, film en objecten, verdeeld over drie zalen.
Het bezoek begint in een kleine kamer met schilderijen van Napoleon, Wellington, Leopold I en Van Kinsbergen. Deze personages geven om beurten een schets van de situatie van 1813-1815. Wat is de toekomst van Nederland? Wat te doen nu de Fransen verdreven waren?
Al snel blijkt dat het nog knap lastig is om samen te vatten wat we nu precies vieren. De Franse bezetting, een prins in Engeland, Belgische belangen, Russische connecties, de internationale positie van de Oranjes – in een paar minuten tijd wordt nogal wat complexe geschiedenis uit de doeken gedaan. Opletten geblazen dus.
Nu we zijn bijgepraat, zijn we klaar voor de eerste zaal. Deze is gevuld met kleine krukjes voor een gigantisch halfrond beeldscherm. Ga vooral niet helemaal vooraan zitten, want dan heb je geen goed zicht op het scherm. En dat zou jammer zijn. In een originele mix van speelfilm (zelfs halve veldslagen komen voorbij) en historisch beeldmateriaal wordt verteld hoe de Willems invulling gaven aan hun koningschap.
Ook hun vrouwen komen aan het woord en plaatsen daarmee het Nederlandse koningshuis in een internationaal perspectief. Anna Paulowna, kersverse echtgenote van Willem II, meent bijvoorbeeld dat de Nederlanders maar wat trots mogen zijn dat zij hun koningin gaat worden. Ze is als tsarendochter de grandeur van Russische paleizen gewend, en spreekt vertederd over Willems schattige paleisjes.
Mede dankzij de mooie muziek is de film soms zelfs spannend – als de Belgen in opstand komen bijvoorbeeld. We flitsen door de levens van de koningen heen en zien ondertussen de Nederlandse samenleving veranderen. Knap gedaan, alleen de vet aangezette buitenlandse accenten van de acteurs gaan op den duur op de lachspieren werken.
Voor kinderen is een aparte etage ingericht: de ‘Paleistour’. Via een touchscreen leren ze leuke weetjes, bijvoorbeeld over de pr-functie van staatsiefoto’s. Daar horen we voor het eerst een kritische noot: ‘Willem III was geen geliefde koning.’ Met een ander spelletje kunnen ze kennis opdoen over hofetiquette, en het gaat er flink streng aan toe. Uit de box schalt: ‘Jullie krijgen tien opdrachten. Let goed op en ga niet te snel zelf aan de slag!’
Als verscheidene schermen tegelijkertijd beginnen te praten ontstaat een helse herrie. Een suppoost vindt de volwassen bezoeker met een blocnote in de hand maar verontrustend en snauwt dat deze afdeling alleen voor kinderen is. Snel weg, maar eerst nog even de leuke koningsquiz spelen. En dan op naar het paleis, want als je toch in het Loo bent, wil je de stallen, het koetshuis en het paleis zelf natuurlijk niet missen.
Wij Willem is een leuke eerste kennismaking met de geschiedenis van de eerste drie Nederlandse koningen. Maar verwacht geen nuance of uitgebreide toelichtingen, en zeker geen kritische benadering. Daar hebben we gelukkig de drie koningsbiografieën voor.
Dit artikel is exclusief voor abonnees
