Home TENTOONSTELLING: DOMUnder Utrecht

TENTOONSTELLING: DOMUnder Utrecht

  • Gepubliceerd op: 24 juni 2015
  • Laatste update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Geertje Dekkers
  • 2 minuten leestijd

Toeristen in Utrecht kunnen natuurlijk de Domtoren beklimmen, maar ze kunnen ook een paar meter onder het straatniveau afdalen naar een van de rijkste archeologische vindplaatsen van het land. Daar liggen de sporen van 2000 jaar bewoning. Generatie op generatie heeft lagen bebouwing op elkaar gestapeld, en de overblijfselen daarvan zijn tegenwoordig te bezichtigen op de plaats waar ze al eeuwenlang liggen.

Tijdens de ‘ontdekkingstocht’ van het één jaar oude DOMUnder loopt de bezoeker langs sporen van Romeinse bebouwing en puin van het schip van de Domkerk – en alles wat daar in de tijd tussen lag.

De bezoeker die vanaf het Domplein de trap af loopt, ruikt al snel de geur van een vochtige kelder. De luchtvochtigheid wordt hier hoog gehouden, want alleen zo blijven de archeologische resten goed. Mogelijk liggen er nog vele bijzondere vondsten te wachten, want slechts een klein deel van de resten is blootgelegd en de overige liggen nog beschermd onder lagen zand en steen. Daar moeten ze bewaard blijven voor volgende generaties.

De oudste resten in DOMUnder gaan terug tot de eerste eeuw na Christus. Toen verscheen aan een inmiddels verzande tak van de Rijn een fort, dat onderdeel was van de limes, de noordelijke grens van het Romeinse Rijk. Het was het eerste begin van de stad Utrecht.

Later, vanaf de zevende eeuw, zouden hier kerkjes en kerken verrijzen, en in de late Middeleeuwen stonden er twee indrukwekkende gebouwen naast elkaar: de Sint-Salvatorkerk en de Dom. De Sint-Salvator verdween tijdens de Reformatie en het schip van de Dom bezweek in 1674 tijdens een orkaan.

Voordat de eigenlijke rondleiding begint, krijgen bezoekers het verhaal van de opeenvolgende bebouwingen te horen in de kelder van de muziekschool aan het Domplein. Daar zijn nog delen zichtbaar van de buitenmuur van het Romeinse fort. Een bevlogen, zeer goed geïnformeerde en licht chaotische gids geeft ons een stoomcursus geschiedenis en archeologie van Utrecht, en vertelt over de opgravingen die rond de oorlog plaatsvonden midden op het plein, waarbij de ruimte ontstond waar het allemaal om draait.
Om die te bekijken moeten bezoekers de straat oversteken. Wie kiest voor de ‘ontdekkingstocht’ (de standaardrondleiding) krijgt een soort zaklamp, waarmee hij in het donker zendertjes moet opsporen. Die zendertjes sturen een audioguide aan met informatie over de vondsten. De speurtocht is aardig voor kinderen, maar voor de veelal volwassen bezoekers geen echte toevoeging. Zij kunnen ook de archeologierondleiding volgen die twee keer in de week plaatsvindt.

Om de stenen overblijfselen tot leven te brengen, zijn licht-animaties gemaakt van bijvoorbeeld het hoofdgebouw van het Romeinse fort. Aan het einde van de tocht krijgen bezoekers de illusie voorgeschoteld dat ze in de orkaan van 1674 zijn beland.

IPad-bezitters kunnen het bezoek bovengronds verlengen met de app ‘Tijdreis 2000 jaar Domplein in Utrecht’. Deze mooi app won dit jaar de Geschiedenis Online Prijs, en laat zien hoe alle hoeken van het Domplein er in verschillende tijdperken uitzagen.
 
DOMUnder
Domplein 4, Utrecht
ma t/m zo
Alleen met rondleiding, reserveren noodzakelijk
DOMUnder.nl

 

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

New Yorkse politie neemt vingerafdruk van Duitser in 1917 als deel van de Alien Enemies Act
New Yorkse politie neemt vingerafdruk van Duitser in 1917 als deel van de Alien Enemies Act
Interview

Waarom Trump zich beroept op een 200 jaar oude wet om Venezolanen uit te zetten

De Verenigde Staten zetten honderden immigranten op het vliegtuig naar El Salvador, waar zij zonder proces in een gruwelijke gevangenis worden geïnterneerd. Trump gebruikt daarvoor de omstreden Alien Enemies Act, een wet uit 1798. Die was oorspronkelijk bedoeld om vijandelijke buitenlanders uit te zetten in tijden van oorlog, maar werd in de Eerste Wereldoorlog al...

Lees meer
De Nationale Dodenherdenking in 2014
De Nationale Dodenherdenking in 2014
Recensie

Herdenking van de Tweede Wereldoorlog is al tachtig jaar gevoelig

In 2001 opende Chris van der Heijden zijn ophefmakende boek Grijs verleden. Nederland en de Tweede Wereldoorlog met de even briljante als provocatieve zinnen: ‘Eerst was er de oorlog, daarna het verhaal van die oorlog. De oorlog was erg, maar het verhaal maakte de oorlog nog erger’. Deze zinnen schoten me te binnen, al lezend...

Lees meer
Prins Bernhard krijgt uitleg over de bewapening van de Northrop NF-5 op vliegbasis Gilze-Rijen
Prins Bernhard krijgt uitleg over de bewapening van de Northrop NF-5 op vliegbasis Gilze-Rijen
Onderzoek

Onderzoekscommissie wilde bewust niet weten hoe corrupt prins Bernhard daadwerkelijk was

De commissie die moest uitzoeken of prins Bernhard smeergeld aannam van Amerikaanse vliegtuigbouwbouwers, heeft haar werk niet goed gedaan. Dat concludeert historicus Philip Dröge in Historisch Nieuwsblad. Dröge baseert zich op het onlangs geopenbaarde archief van de toenmalige secretaris, Ad Geelhoed. De commissie had sterke aanwijzingen dat de prins nog corrupter was dan gedacht, maar...

Lees meer
Pius IX latere leeftijd
Pius IX latere leeftijd
Interview

Zieke paus Franciscus herinnert aan een paus die de macht verloor, maar zielen won

De wankele gezondheid van paus Franciscus is al wekenlang wereldnieuws. Waarom? Historicus Jeroen Koch vertelt hoe Franciscus’ verre voorganger paus Pius IX er in de negentiende eeuw in slaagde om van het Vaticaan een symbolisch en mythisch instituut te maken, in een tijd waarin de paus juist zijn wereldlijke macht verloor. Jeroen Koch, die samen...

Lees meer