Home Taalkwestie beïnvloedt kolonialisme-debat België

Taalkwestie beïnvloedt kolonialisme-debat België

  • Gepubliceerd op: 25 maart 2019
  • Laatste update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Guido van Hengel
  • 2 minuten leestijd
Taalkwestie beïnvloedt kolonialisme-debat België

In februari publiceerden experts van de VN een zeer kritisch rapport over de Belgische omgang met het koloniale verleden. Zij adviseerden de regering dan ook om daarover officiële excuses aan te bieden.

Historicus Frank Gerits (Universiteit Utrecht) doet onderzoek naar propaganda voor Belgisch-Congo in onder andere de Verenigde Staten. Als Vlaming in Nederland kan hij de twee dekolonisatiedebatten goed vergelijken. ‘Lange tijd was de dekolonisatie in België geen issue,’ zegt Gerits. ‘Ook het Zwarte Piet-debat werd lang niet zo heftig gevoerd als in Nederland. Zelfs de publicatie van David van Reybroucks bestseller over Congo in 2010 leidde niet tot een maatschappelijke discussie. Het narratief was altijd dat de kolonisatie van Congo een zaak was van koning Leopold II, die het gebied van 1885 tot 1908 beheerde. Daarna, zo ging het verhaal, namen de kerk en de grote bedrijven het de facto over. De reactie van veel Belgen op het VN-rapport was dan ook niet zozeer vergoelijkend als wel dat de Belgische staat er niets mee te maken had. Dat het een zaak van dáár was. Als historicus kan ik zeggen: dat is niet waar. België, ook de regering en de samenleving, was verbonden met het kolonialisme.’

Politici schuiven de hete aardappel niettemin geheel in lijn met die reactie door naar het koningshuis. N-VA-leider Bart de Wever sprak op tv-zender Eén: ‘Als het over het Belgische koloniale verleden gaat, dan denk ik dat je onvermijdelijk naar de figuur van het staatshoofd, naar Leopold II, zult moeten kijken.’ Volgens Gerits legt de discussie over kolonialisme ook andere Belgische problemen bloot. ‘In Wallonië is kritiek op Congo ook kritiek op de koning, en kritiek op de koning is weer kritiek op België. En daarmee speel je de Vlaamse nationalisten weer in de kaart.’

Gerits beschouwt de recent opgelaaide discussie als waardevol. ‘Als Belgen leren inzien dat het België van vandaag nog steeds diep getekend wordt door de koloniale samenleving, dan kunnen ze ook inzien hoe dat doorwerkt tot op de dag van vandaag.’
 

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Bendeleden in Wilmington
Bendeleden in Wilmington
Artikel

Frederik van Eeden duldde racisme in Amerika

De idealist Frederik van Eeden begon in 1909 een nieuwe landbouwkolonie in de Amerikaanse staat North Carolina. Daarbij kreeg hij hulp van de schatrijke white supremacist Hugh MacRae, die betrokken was bij een racistische staatsgreep. Waarom ging Van Eeden toch met hem in zee?  In 1909 gaat arts, psychiater, schrijver en idealist Frederik van Eeden...

Lees meer
Canadese Week op een Amsterdamse school
Canadese Week op een Amsterdamse school
Artikel

Waarom het experiment om iedereen Engels te leren mislukte

Nederland moest vooruit in Europa. Daarom moest iedereen Engels leren, vond de Arnhemse PvdA-voorman Herman Koch. Het kwam in zijn stad in 1958 tot een experiment op lagere scholen – dat al snel vastliep. ‘Good morning, meneer!’, ‘Good morning, children!’ De begroeting tussen de kinderen van de derde klas van de openbare lagere school aan...

Lees meer
Zicht op Maastricht, 1581.
Zicht op Maastricht, 1581.
Nieuws

Politieke grenzen zorgden voor andere bouwstijl

Huizen in Maassteden als Maastricht, Sittard, Roermond en Venlo vertoonden tussen 1200 en 1600 opvallende verschillen. Die vielen in belangrijke mate samen met de politieke grenzen, zo betoogt Birgit Dukers in haar proefschrift Bouwen langs de Maas, waarop ze onlangs promoveerde aan de Universiteit van Amsterdam. De huidige provincie Limburg was in de late Middeleeuwen...

Lees meer
Tussen de kermiswagens. Schilderij door Otto Eerelman, circa 1900-1918.
Tussen de kermiswagens. Schilderij door Otto Eerelman, circa 1900-1918.
Beeldessay

Woonwagenbewoners hebben liever een huis op wielen

Tienduizenden mensen willen niet in een huis, maar in een woonwagen leven. Dat leidt al eeuwen tot discriminatie en tot strijd met de overheid, die hun vrijheid steevast probeert in te perken.   In Nederland hebben ook altijd mensen gewoond zonder vaste verblijfplaats. In de Middeleeuwen waren dit reizende handelaren of mensen met een specialistisch beroep....

Lees meer