Home STELLING: ‘Het is terecht dat Frankrijk zijn ex-kolonie Mali te hulp schiet’

STELLING: ‘Het is terecht dat Frankrijk zijn ex-kolonie Mali te hulp schiet’

  • Gepubliceerd op: 29 januari 2013
  • Laatste update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Maurice Blessing
  • 3 minuten leestijd


Anton van Hooff:

‘Het Franse ingrijpen in Mali is een vorm van neokolonialisme. Waarom zou het anders juist Frankrijk zijn dat militair intervenieert in zijn voormalige kolonie? Er is geen sprake van een collectieve actie van de internationale gemeenschap. En de hulp die andere Afrikaanse naties hebben toegezegd schiet ook niet erg op.

Ik geloof niet dat het huidige Frankrijk, vanwege zijn koloniale geschiedenis in West-Afrika, een speciale, morele verantwoordelijkheid heeft voor de moderne staten in deze regio. Een dergelijke redenering maakt iedere voormalige kolonisator tot gevangene van het eigen verleden.

Het is paternalistisch en gevaarlijk, omdat je zo eerder geneigd bent sentimenten een rol te laten spelen in de politieke besluitvorming. Ook in de beslissing van Hollande zien we een mengeling van puur Frans eigenbelang en sentimentele gevoelens ten aanzien van francofoon Afrika.

Ik hou mijn hart dan ook vast wat de afloop betreft. Oorlogen zijn per definitie onvoorspelbaar. Je ziet nu al dat Frankrijk de militaire middelen verhoogt, en de uitwaaiering van het conflict naar de rest van de regio. Nu staan de Malinezen nog met Franse vlaggetjes te zwaaien, maar zal dat zo blijven? De geschiedenis biedt meer dan genoeg voorbeelden van enthousiast onthaalde “bevrijders” die al snel werden beschouwd als het tegendeel.’


Ruth Oldenziel:

‘Vanuit moreel oogpunt is ingrijpen zeker legitiem. Er zijn meer dan 200.000 Malinezen uit het noorden gevlucht en vrouwen worden er verkracht. Dat neemt niet weg dat je Frankrijks interventie ook als een neokoloniale oorlog kunt zien. Want waarom wil juist Frankrijk juist in Mali interveniëren? Wat dat betreft heeft Frankrijk de schijn tegen.

Het heeft er veel van weg dat Frankrijk niet alleen de rechtsstaat in Mali wil repareren, maar ook zijn economische belangen in de regio wil veiligstellen. Die vloeien voort uit de specifieke energieproblematiek van Frankrijk. Anders dan bijvoorbeeld de Verenigde Staten, die altijd sterk afhankelijk zijn geweest van olie voor hun energiebehoeftes, draait Frankrijk voornamelijk op kernenergie. Het land is momenteel voor 70 procent afhankelijk van kerncentrales. En die hebben uranium nodig.

Mali is een van de grootste uraniumproducenten ter wereld. Daar ligt dus een duidelijk Frans economisch en strategisch belang. De jihadisten hebben dat thema ook opgepikt door bij wijze van represaille in Algerije een westerse installatie voor gaswinning aan te vallen.

Natuurlijk doet Hollande er alles aan om de interventie niet in verband te laten brengen met de neokoloniale avonturen van voorgangers als Chirac en Mitterrand. Maar de historische continuïteit in de bemoeienis van Frankrijk met Noordwest-Afrika is overduidelijk.’


James Kennedy:

‘In dit geval vind ik het gerechtvaardigd. Maar dat betekent niet dat ik het Franse optreden in Afrika in het algemeen goedkeur. Dat is veel dubieuzer van aard. Frankrijk heeft altijd een dikke vinger in de pap gehouden in zijn voormalige Afrikaanse kolonies. Het veiligstellen van de eigen belangen – de handel, de toevoer van grondstoffen en sinds de jaren negentig de bestrijding van het jihadisme – heeft daarbij altijd vooropgestaan.

Vanaf de jaren zestig is Frankrijk altijd ook bereid geweest militair in te grijpen wanneer de eigen belangen dat vereisten. In landen als Tsjaad en de Centraal-Afrikaanse Republiek steunde het de politiek leiders die de Franse belangen verdedigden. Maar Frankrijk was ook actief in landen die het nooit zelf heeft gekoloniseerd. Zo steunde het land de Zaïrese president Mobutu en de Hutu-militairen in Rwanda vóór de genocide van 1994.

De Franse bemoeienis met Afrika heeft echter ook positieve kanten. Zo heeft Frankrijk actief deelgenomen aan verschillende vredesoperaties in Afrika, zoals recent in Ivoorkust. Van de huidige operatie in Mali zou je vanuit humanitair oogpunt zelfs kunnen zeggen dat die rijkelijk laat op gang is gekomen. Dat ook hier Frankrijks eigen veiligheid en de Franse strijd tegen het terrorisme vooropstaan, doet daar in mijn ogen niets aan af.’

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Scène uit het grote offensief
Scène uit het grote offensief
Recensie

Blunders en rivaliteit kostten mensenlevens in de Slag om de Schelde

Dat Zeeland met de Slag om de Schelde het grootste Nederlandse slagveld werd in de Tweede Wereldoorlog had niet gehoeven. Het was anders gelopen als de Britse legeraanvoerder Bernard Montgomery minder eigengereid was geweest. Zijn rivaliteit met de geallieerde opperbevelhebber Dwight Eisenhower hielp ook niet mee, blijkt uit de documentaire Het grote offensief. De film...

Lees meer
Amsterdam leverde zijn Joden uit aan de Duitsers, concludeert het NIOD
Amsterdam leverde zijn Joden uit aan de Duitsers, concludeert het NIOD
Recensie

Amsterdam leverde zijn Joden uit aan de Duitsers, concludeert het NIOD

Eerst waren er excuses van het Amsterdamse gemeentebestuur, pas daarna verscheen het bijbehorende onderzoek van het NIOD. Beide trekken dezelfde conclusie: de gemeente gaf volle medewerking aan het beleid van de Duitse bezetter om Amsterdam judenrein te maken. Maar waar burgemeester Femke Halsema koos voor het perspectief van de slachtoffers, staat het NIOD vooral stil...

Lees meer
Atatürks secularisme putte uit Franse bronnen 
Atatürks secularisme putte uit Franse bronnen 
Nieuws

Atatürks secularisme putte uit Franse bronnen 

De beweging van de Jonge Turken, die zich aan het begin van het twintigste eeuw inzette voor de modernisering van het vaderland, liet zich door Franse ideeën inspireren. Dat laat historicus Remzi Çağatay Çakırlar zien in zijn proefschrift, waarop hij onlangs in Leiden promoveerde.  In 1925 gaf de intellectueel en Jonge Turk Abdullah Cevdet een...

Lees meer
Speelfilm <i>Perla</i>: communisten ruïneren jong stel
Speelfilm <i>Perla</i>: communisten ruïneren jong stel
Recensie

Speelfilm Perla: communisten ruïneren jong stel

We mogen denken dat we ons lot in eigen hand hebben, maar de speelfilm Perla dwingt tot bescheidenheid. Daarin ruïneert het communistische regime in Tsjechoslowakije het leven van een jong stel. Het drama opent met de inval in 1968 in Tsjechoslowakije door de legers van het Warschaupact. Daarna schakelt de film over naar 1981 in...

Lees meer