Home Sporen zoeken in het Koninklijk Paleis Amsterdam

Sporen zoeken in het Koninklijk Paleis Amsterdam

  • Gepubliceerd op: 19 jun 2018
  • Update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Naomi Garritsen
Sporen zoeken in het Koninklijk Paleis Amsterdam

Overal in het Paleis op de Dam hebben mensen hun sporen nagelaten, vertelt conservator Alice Taatgen. Zij was nauw betrokken bij de nieuwe tentoonstelling Verhalen uit het Stadspaleis in het Koninklijk Paleis Amsterdam, die van 16 juni tot en met 16 september 2018 te bezichtigen is. Waar het normaal gesproken grote, belangrijke figuren zijn die de exposities in het Paleis op de Dam bepalen, zijn het dit keer de ‘gewone mensen’ die deze expositie karakter geven. Aan de hand van vijf historische verhalen wordt verteld hoe onbekenden een onuitwisbare stempel drukten op het Paleis op de Dam.

Het verhaal van Jacob Vincent is een bijzonder verhaal, volgens Taatgen. Hij bespeelde ruim vijftig jaar het carillon als beiaardier. Taatgen beschrijft hem als een echte ‘VIP’ in Amsterdam. Zijn meest bijzondere daad was tijdens de Tweede Wereldoorlog: op de automatiek van het carillon had hij het melodietje Al is ons prinsesje nog zo klein geprogrammeerd, ter gelegenheid van de geboorte van prinses Irene in 1939. In de eerste maanden van de bezetting was deze orangistische melodie elk kwartier te horen op de belangrijkste toren van Amsterdam, als een teken van verzet.

Tekst loopt door onder de afbeelding.

Met bergbeklimmers werd speciaal voor deze tentoonstelling iemand in de bol van Atlas geloodst om binnenin te kunnen filmen. Bijzonder hierbij is dat in de bol de handtekening van de koperslager is aangetroffen die dateert uit de zeventiende eeuw. Ook de namen van de restauratoren en werklieden die in 1916 restauratiewerkzaamheden uitvoerden aan het gebouw, werden gevonden. Iedereen wilde zijn sporen achterlaten.

Iedereen wilde zijn sporen achterlaten

Alice Taatgen vindt het verhaal van de bedelaars het meest bijzonder. Dit geeft een inkijkje in het leven van mensen die op straat leefden. Rond het midden van de achttiende eeuw wemelde het van de bedelaars in Amsterdam. Onder bepaalde voorwaarden was het toegestaan te bedelen, maar veel van de armen hadden vervalste papieren of gedroegen zich onbeschoft, waardoor ze in de boeien werden geslagen. Hierna werden ze direct verhoord en veroordeeld, waarop de meesten voor altijd werden verbannen uit de stad. Het zijn volgens Taatgen tragische verhalen en het is bijzonder dat de veroordelingen van een aantal van deze bedelaars bewaard zijn gebleven. Toevallig heeft iemand, wellicht de cipier, deze documenten opgeborgen in een kastje.

Toevallig heeft iemand, wellicht de cipier, deze documenten opgeborgen in een kastje 

Hetzelfde geldt overigens voor de blikken gebruiksvoorwerpen die in de tentoonstelling te zien zijn. Behalve kroonluchters zijn ook olielampen, dienbladen, emmers en andere blikken voorwerpen uit de paleisinventaris bewaard gebleven. ‘Normaal gesproken gooi je gebruiksvoorwerpen na verloop van tijd weg, maar omdat het blik in een opslagruimte is opgeborgen is het tot op de dag van vandaag bewaard gebleven’, aldus Taatgen. Het is volgens haar spectaculair dat de hele collectie, die aan het begin van de negentiende eeuw speciaal voor het Paleis werd gemaakt, bewaard is gebleven.
 
Uitgelicht: Verhalen uit het Stadspaleis. Te zien vanaf 16 juni t/m 16 september 2018 (dagelijks van 10 – 17 uur).
 

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Scène uit Anak Indië
Scène uit Anak Indië
Recensie

Anak Indië laat zien: Indische Nederlanders zijn doorzetters 

Driehonderdduizend Indische-Nederlanders, Molukkers en Peranakan-Chinezen werden na de Tweede Wereldoorlog uit Nederlands-Indië, en later Indonesië, naar Nederland gerepatrieerd. Anak Indië. In Nederland door omstandigheden laat zien hoe het hun verging.  Weten Nederlanders echt zo weinig over Nederlands-Indië? Anak Indië begint met een fragment uit het tv-programma De slimste mens, waarin kandidaten de vraag ‘Wat weet...

Lees meer
Wij brachten de wildernis tot bloei
Wij brachten de wildernis tot bloei
Recensie

Streng gereformeerde Nederlanders trokken de Amerikaanse wildernis in

In de negentiende eeuw stichtten streng gereformeerde Nederlanders nederzettingen in de VS. Daar legden ze hun manier van leven op aan de inheemse bevolking en de natuur.  ‘De ploeg van den landbouwer gaat bestendig voort zonder bloedstorting het Vasteland te overwinnen; steden en Staten komen, als bij toverslag, tevoorschijn uit den boezem der Westelijke wildernissen;...

Lees meer
Rutte en Schoof verwelkomen de Spaanse premier Sánchez op de NAVO-top
Rutte en Schoof verwelkomen de Spaanse premier Sánchez op de NAVO-top
Opinie

De verzorgingsstaat maakt ons óók weerbaar 

Laat hogere defensie-uitgaven niet ten koste gaan van de verzorgingsstaat, waarschuwt historicus.

Lees meer
Babyboomers groeien op met Dr. Spock 
Babyboomers groeien op met Dr. Spock 
Artikel

Babyboomers groeien op met Dr. Spock 

Na de oorlog brachten miljoenen Amerikaanse ouders hun kinderen groot met de opvoedbijbel Baby and Child Care van Dr. Benjamin Spock in de hand. Ze waren blij met zijn pleidooi voor een ontspannen, liefdevolle opvoeding. Maar conservatieven vonden dat hij een hele generatie had veranderd in watjes, die te beroerd waren om in Vietnam te...

Lees meer