Home Sporen zoeken in het Koninklijk Paleis Amsterdam

Sporen zoeken in het Koninklijk Paleis Amsterdam

  • Gepubliceerd op: 19 jun 2018
  • Update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Naomi Garritsen
Sporen zoeken in het Koninklijk Paleis Amsterdam

Overal in het Paleis op de Dam hebben mensen hun sporen nagelaten, vertelt conservator Alice Taatgen. Zij was nauw betrokken bij de nieuwe tentoonstelling Verhalen uit het Stadspaleis in het Koninklijk Paleis Amsterdam, die van 16 juni tot en met 16 september 2018 te bezichtigen is. Waar het normaal gesproken grote, belangrijke figuren zijn die de exposities in het Paleis op de Dam bepalen, zijn het dit keer de ‘gewone mensen’ die deze expositie karakter geven. Aan de hand van vijf historische verhalen wordt verteld hoe onbekenden een onuitwisbare stempel drukten op het Paleis op de Dam.

Het verhaal van Jacob Vincent is een bijzonder verhaal, volgens Taatgen. Hij bespeelde ruim vijftig jaar het carillon als beiaardier. Taatgen beschrijft hem als een echte ‘VIP’ in Amsterdam. Zijn meest bijzondere daad was tijdens de Tweede Wereldoorlog: op de automatiek van het carillon had hij het melodietje Al is ons prinsesje nog zo klein geprogrammeerd, ter gelegenheid van de geboorte van prinses Irene in 1939. In de eerste maanden van de bezetting was deze orangistische melodie elk kwartier te horen op de belangrijkste toren van Amsterdam, als een teken van verzet.

Tekst loopt door onder de afbeelding.

Met bergbeklimmers werd speciaal voor deze tentoonstelling iemand in de bol van Atlas geloodst om binnenin te kunnen filmen. Bijzonder hierbij is dat in de bol de handtekening van de koperslager is aangetroffen die dateert uit de zeventiende eeuw. Ook de namen van de restauratoren en werklieden die in 1916 restauratiewerkzaamheden uitvoerden aan het gebouw, werden gevonden. Iedereen wilde zijn sporen achterlaten.

Iedereen wilde zijn sporen achterlaten

Alice Taatgen vindt het verhaal van de bedelaars het meest bijzonder. Dit geeft een inkijkje in het leven van mensen die op straat leefden. Rond het midden van de achttiende eeuw wemelde het van de bedelaars in Amsterdam. Onder bepaalde voorwaarden was het toegestaan te bedelen, maar veel van de armen hadden vervalste papieren of gedroegen zich onbeschoft, waardoor ze in de boeien werden geslagen. Hierna werden ze direct verhoord en veroordeeld, waarop de meesten voor altijd werden verbannen uit de stad. Het zijn volgens Taatgen tragische verhalen en het is bijzonder dat de veroordelingen van een aantal van deze bedelaars bewaard zijn gebleven. Toevallig heeft iemand, wellicht de cipier, deze documenten opgeborgen in een kastje.

Toevallig heeft iemand, wellicht de cipier, deze documenten opgeborgen in een kastje 

Hetzelfde geldt overigens voor de blikken gebruiksvoorwerpen die in de tentoonstelling te zien zijn. Behalve kroonluchters zijn ook olielampen, dienbladen, emmers en andere blikken voorwerpen uit de paleisinventaris bewaard gebleven. ‘Normaal gesproken gooi je gebruiksvoorwerpen na verloop van tijd weg, maar omdat het blik in een opslagruimte is opgeborgen is het tot op de dag van vandaag bewaard gebleven’, aldus Taatgen. Het is volgens haar spectaculair dat de hele collectie, die aan het begin van de negentiende eeuw speciaal voor het Paleis werd gemaakt, bewaard is gebleven.
 
Uitgelicht: Verhalen uit het Stadspaleis. Te zien vanaf 16 juni t/m 16 september 2018 (dagelijks van 10 – 17 uur).
 

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Dienstplichtigen melden zich voor een mobilisatieoefening
Dienstplichtigen melden zich voor een mobilisatieoefening
Beeldessay

De invoering van de dienstplicht: jongemannen moesten naar het front

Militaire dienst was tijdens de Koude Oorlog vooral een vervelende onderbreking van een studie of carrière. Maar in vroeger tijden moesten tienduizenden dienstplichtige Nederlanders echt hun leven wagen aan het front. Vóór het bestaan van een algemene dienstplicht waren oorlogvoerende regeringen en landheren vooral afhankelijk van betaalde beroepssoldaten. Na een verloren slag konden ze niet...

Lees meer
Piraat Henry Every
Piraat Henry Every
Artikel

Amerikaanse piraten maakten de Rode Zee onveilig en werden schatrijk

Eind zeventiende eeuw was een carrière als piraat in steden als New York en Boston breed geaccepteerd. De Britse regering liet dat toe – tot haar eigen handelsbelangen in het gedrang kwamen. Maar tegen die tijd hadden piraten al hun stempel op de samenleving gedrukt.   In oktober 1694 verscheen in de ruw geplaveide straten van New York, dat toen nog amper 4000 zielen herbergde, een...

Lees meer
Voorbijgangers passeren een doodgehongerde man Charkov
Voorbijgangers passeren een doodgehongerde man Charkov
Artikel

Stalin hongerde de Oekraïners uit om hun verzet te breken

In 1932 wilde Jozef Stalin het tegendraadse Oekraïne voor eens en voor altijd omvormen tot voorbeeldige Sovjetrepubliek. Zijn methode? Een combinatie van zuiveringen en een door mensenhanden veroorzaakte hongersnood. ‘Ik herinner me een moeder die meer op een schaduw leek dan op een mens. Ze stond langs de kant van de weg en haar broodmagere...

Lees meer
Kindergarten. Schilderij door Johann Sperl
Kindergarten. Schilderij door Johann Sperl
Artikel

‘Stil zijn en nergens aankomen.’ De bedenker van de blokkendoos hekelde zijn strenge opvoeding

Papier, klei, zand, steentjes en dozen met houten blokken zijn tegenwoordig in iedere kleuterklas te vinden. Ze stammen uit de onderwijsmethode van de negentiende-eeuwse Duitse pedagoog Friedrich Fröbel. Hij liet kinderen zelfstandig en spelend leren.  De geschiedenis heeft onbarmhartig geoordeeld over de opvoedkundige Friedrich Fröbel. Zeker in vergelijking met zijn Italiaanse vakgenoot Maria Montessori, die...

Lees meer
Loginmenu afsluiten