Sporen van de Bataafse Opstand

Bij opgravingen in Krefeld, een Duitse stad aan de bovenloop van de Rijn, ontdekten archeologen ruim 300 skeletten van paarden die zijn gesneuveld in een veldslag tussen Bataven en Romeinen in 69 n.Chr. Deze slag tijdens de Bataafse Opstand is beschreven door de Romeinse kroniekschrijver Tacitus in zijn Historiae. ‘Dit is een van de zeer zeldzame gevallen waarin archeologische en historische bronnen overeenkomen,’ zegt archeoloog Hans-Perer Schletter op een lokale nieuwssite.

De Bataven waren Germanen die voornamelijk in de Betuwe woonden en al decennialang soldaten leverden aan het Romeinse leger. Maar toen in 68 keizer Nero stierf en een van de troonpretendenten extra troepen eiste, weigerden de Bataven. Ze kwamen in opstand onder aanvoering van Julius Civilis, een koningszoon die in het Romeinse leger had gediend. Ze verdreven de Romeinen uit hun gebied en zetten koers naar Xanten in het huidige Duitsland. Daar belegerden ze een groot legerkamp.
   

 
Ter voorbereiding op het ontzet van Xanten trokken de Romeinen zo’n 12.000 soldaten samen in het fort Gelduba, op de plek van het huidige Krefeld. Civilis zag het gevaar en besloot Gelduba in november 69 aan te vallen. De Bataven wisten door te dringen tot achter de poorten en zouden hebben gewonnen als de verdedigers niet te elfder ure versterking kregen. De Romeinen behielden het fort, maar hun verliezen waren groot. Omdat het ondoenlijk was alle gedode paarden netjes te cremeren, werden ze begraven – en bijna 2000 jaar later gevonden door archeologen.
    
Met de Bataven liep het slecht af. Ze veroverden weliswaar nog Xanten en rukten op naar Keulen en Tongeren, maar waren niet opgewassen tegen het expeditieleger dat de nieuwe keizer Vespasianus stuurde. Civilis trok zich terug tot in de Betuwe, waar hij uiteindelijk werd verslagen. De Bataven onderwierpen zich opnieuw aan het gezag van Rome.
    
De bodemvondsten in Krefeld – behalve paardenskeletten ook wapens, helmen, munten en een gesp – zijn in 2019 te bezichtigen in Museum Burg Linn.

^{Bannerafbeelding: Claudius Civilis roept Bataven op zich aan te sluiten bij de opstand tegen de Romeinen. Olieverfschilderij door Rembrandt, 1661.}