Home Sporen van de Bataafse Opstand

Sporen van de Bataafse Opstand

  • Gepubliceerd op: 26 jul 2018
  • Update 18 apr 2023
Sporen van de Bataafse Opstand

Bij opgravingen in Krefeld, een Duitse stad aan de bovenloop van de Rijn, ontdekten archeologen ruim 300 skeletten van paarden die zijn gesneuveld in een veldslag tussen Bataven en Romeinen in 69 n.Chr. Deze slag tijdens de Bataafse Opstand is beschreven door de Romeinse kroniekschrijver Tacitus in zijn Historiae. ‘Dit is een van de zeer zeldzame gevallen waarin archeologische en historische bronnen overeenkomen,’ zegt archeoloog Hans-Perer Schletter op een lokale nieuwssite.

De Bataven waren Germanen die voornamelijk in de Betuwe woonden en al decennialang soldaten leverden aan het Romeinse leger. Maar toen in 68 keizer Nero stierf en een van de troonpretendenten extra troepen eiste, weigerden de Bataven. Ze kwamen in opstand onder aanvoering van Julius Civilis, een koningszoon die in het Romeinse leger had gediend. Ze verdreven de Romeinen uit hun gebied en zetten koers naar Xanten in het huidige Duitsland. Daar belegerden ze een groot legerkamp.

Ter voorbereiding op het ontzet van Xanten trokken de Romeinen zo’n 12.000 soldaten samen in het fort Gelduba, op de plek van het huidige Krefeld. Civilis zag het gevaar en besloot Gelduba in november 69 aan te vallen. De Bataven wisten door te dringen tot achter de poorten en zouden hebben gewonnen als de verdedigers niet te elfder ure versterking kregen. De Romeinen behielden het fort, maar hun verliezen waren groot. Omdat het ondoenlijk was alle gedode paarden netjes te cremeren, werden ze begraven – en bijna 2000 jaar later gevonden door archeologen.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Met de Bataven liep het slecht af. Ze veroverden weliswaar nog Xanten en rukten op naar Keulen en Tongeren, maar waren niet opgewassen tegen het expeditieleger dat de nieuwe keizer Vespasianus stuurde. Civilis trok zich terug tot in de Betuwe, waar hij uiteindelijk werd verslagen. De Bataven onderwierpen zich opnieuw aan het gezag van Rome.

De bodemvondsten in Krefeld – behalve paardenskeletten ook wapens, helmen, munten en een gesp – zijn in 2019 te bezichtigen in Museum Burg Linn.

Bannerafbeelding: Claudius Civilis roept Bataven op zich aan te sluiten bij de opstand tegen de Romeinen. Olieverfschilderij door Rembrandt, 1661.

Nieuwste berichten

Hongaars protest tegen de dam
Hongaars protest tegen de dam
Artikel

Hongaren gingen pas de straat op toen de Donau gevaar liep

Ondanks groeiende onvrede over het communistische systeem keken Hongaren in de jaren tachtig wel uit om in het openbaar kritiek te uiten. Pas toen de bouw van een waterkrachtcentrale de Donau bedreigde, kwam de bevolking in opstand.  In de jaren vijftig hadden Hongarije en Tsjecho-Slowakije het plan opgevat om een gigantische waterkrachtcentrale met dammen te...

Lees meer
Het zilvermeer in Bitterfeld is vervuild
Het zilvermeer in Bitterfeld is vervuild
Artikel

Oost-Duitsers reageerden geschokt op tv-beelden van smerige fabrieksstad

In de DDR was het anticommunistische verzet van de kerk nauw verbonden met de opkomst van de milieubeweging. Een heimelijk gefilmde televisiedocumentaire over een vieze fabrieksstad zette het Oost-Duitse milieuactivisme in één klap op de kaart.  Het grote publiek leerde de Oost-Duitse milieubeweging kennen toen in september 1988 de televisiedocumentaire Bitteres aus Bitterfeld op de...

Lees meer
Bulgaars protest tegen de milieuvervuiling in Ruse
Bulgaars protest tegen de milieuvervuiling in Ruse
Artikel

‘Geef ons schone lucht!’, scandeerden honderden boze Bulgaren

In Bulgarije was de milieubeweging de eerste protestbeweging die burgers tegen het communisme wist te mobiliseren. Moeders kwamen in opstand nadat hun kinderen flauwvielen door overwaaiende fabrieksgassen.  Op het centrale plein van het Bulgaarse provinciestadje Roese, niet ver van de Roemeense grens, stond op 23 september 1987 een groep jonge kinderen te wachten op hun...

Lees meer
Poolse demonstranten in 1980
Poolse demonstranten in 1980
Artikel

Kernramp gaf Poolse milieuactivisten een enorme populariteitsboost

De nucleaire ramp in Tsjernobyl bracht een kentering teweeg in Polen, waar al jaren een protestbeweging tegen het communistische regime sluimerde. Doordat het Sovjet-regime de ramp onder het tapijt wilde schuiven, verbeterde de reputatie van Poolse milieuactivisten. Hun verzet gaf ook andere Poolse protestbewegingen nieuw elan.   In 1980 was de vakbond c opgericht door havenarbeiders...

Lees meer