Haile Gerima
Teza
Vanaf 21 januari in de bioscoop
Ethiopië is niet het enige Afrikaanse land waar de bevolking afwisselend door de kat en hond wordt gebeten. Na het pompeuze keizerrijk van Haile Selassie, die na een coup in 1974 werd afgezet, leek Ethiopië een modern land te worden, maar het raakte al snel in de greep van een bloedige marxistische terreurbeweging.
Tegen deze achtergrond vertelt de in Ethiopië geboren, maar in de Verenigde Staten opgeleide filmmaker Haile Gerima een drie decennia omspannend verhaal. Centraal in Teza staat een Ethiopische student, die in de jaren zeventig in Duitsland voor arts studeert. Zijn euforie is groot als de keizer wordt verdreven, maar als hij terugkeert naar Ethiopië ziet hij dat de revolutie is ontaard in terreur. Intellectuelen worden gehaat en het leger komt via razzia’s aan kindsoldaten.
Gerima neemt veel hooi op de vork – Duitse vreemdelingenhaat wordt ook nog even behandeld –, maar de film dwingt bewondering af door zijn ambitie en heldere historische visie.
Johan Grimonprez
Double Take
Vanaf 21 januari in het Filmmuseum
Voor de Vlaamse kunstenaar en filmmaker Johan Grimonprez is het verleden een grote grabbelton vol beelden. Dat wil niet zeggen dat hij in zijn collagefilms zomaar wat beelden aan elkaar plakt. Grimonprez zet film- en televisiefragmenten op zo’n manier naast elkaar dat ze een nieuwe betekenis krijgen. In Dial h-i-s-t-o-r-y schetste hij drie jaar voor 9/11 met bestaand beeldmateriaal een geschiedenis van paranoia en angst voor vliegtuigkapingen.
Ook Double Take draait om collectieve angst en de manier waarop de media die aanwakkeren. Met beelden uit de Koude Oorlog aan het einde van de jaren vijftig en begin van de jaren zestig (Cuba-crisis) komt de paranoïde angststemming tot leven. We zien bekende beelden van raketlanceringen en Kennedy en Chroesjtsjov, maar verrassend is dat Grimonprez Hitchcock als centraal personage opvoert. De reden ligt voor de hand: de filmmaker was een meester in het manipuleren van angstgevoelens. Angstpolitici konden en kunnen veel van hem leren.
Dit artikel is exclusief voor abonnees
