Een pornograaf
Monicagate. Zo staat het seksschandaal rond de vorige Amerikaanse president Bill Clinton en zijn stagiaire Monica Lewinsky bekend. De beroemde scenarioschrijver Joe Eszterhas (Basic Instinct) analyseert deze geruchtmakende affaire uit 1998 in een schitterend boek: American Rhapsody (Het Spectrum fl 52,75). Het is een curieuze mengeling van feit en fictie. Zo komt in het slothoofdstuk de piemel
van de president zelf aan het woord: ‘Billy heeft me mijn hele leven hard laten werken, maar moe ben ik niet.’ Eszterhas laat zien dat de affaire tot uitbarsting kwam dank zij Lucianne Goldberg, een literair agente, die nauwe banden had met Nixon. Hij beschrijft de rol van Matt Drudge, een internetjournalist die met tal van onthullingen
kwam, de zielenroerselen van aanklager Kenneth Starr en hoe een pornograaf, Larry Flint, Clinton uiteindelijk redde. Zijn wapen: een advertentie in de Washington Post waarin hij een miljoen dollar bood voor informatie, foto’s en video’s die de escapades bevatten van Republikeinse Congresleden en senatoren.
Een professor
Monicagate komt terug in De menselijke smet (Meulenhoff, fl 45,-) van Philip Roth. De afgelopen tien jaar schreef Roth zes romans waarin steeds belangrijke periodes uit de erikaanse geschiedenis hun literaire verwerking kregen. De menselijke smet gaat over Coleman Silk, professor aan een kleine universiteit. Silk heeft een groot geheim. Hij heeft vijftig jaar geleden een nieuwe identiteit aangenomen: van neger transformeerde hij tot jood. In het jaar van Monicagate stort Silks leven totaal in. Een rol daarbij speelt Les, een Vietnam-veteraan. Dank zij dit personage kan Roth heel mooie passages wijden aan de verwerking van het Vietnamtrauma. Roth laat Les met een groepje veteranen als therapie naar een Chinees restaurant gaan. Ze moeten afkomen van hun ‘spleetogenhaat’. Les: ‘Maar de ober, wat moet ik met die teringober? Ik kan dit niet, ik word hartstikke gek!’
Een kunstredactrice
Een aantrekkelijke bron om de recente geschiedenis te oorgronden zijn verzamelingen van columns en krantenartikelen. Frits Abrahams schrijft nu al een tijdje een dagelijkse column op de achterpagina van NRC Handelsblad. Ze zijn gebundeld in Barre dagen (De Bezige Bij, fl. 29,90). Zeer leesbare stukjes over de ramp in Enschede, de affaire Bram Peper en Big Brother. Jammer genoeg zijn de stukjes niet gedateerd, een hinderlijke gewoonte van veel bundelaars. Ook van kunstredactrice Marjoleine de Vos, die sinds 1995 een tweewekelijkse column schrijft op de opiniepagina van NRC Handelsblad. Haar stukjes zijn terug te lezen in Nu en altijd (Prometheus, fl 31,95). Over Desmond Tutu in Nederland, over Srebrenica en ook over de vraag waarom we de Tweede Wereldoorlog nog herdenken.
Een uitgever
Eerst was hij hoofdredacteur van Elsevier, vervolgens adjunct-hoofdredacteur van de Volkskrant en nu is hij uitgever van Vrij Nederland. Een merkwaardige carrière had H.J. Schoo, die zichzelf een sociaal-democraat noemt. Schoo bundelde de artikelen die hij voor Elsevier schreef over immigratie in De verwarde natie (Prometheus, Ÿ 31,95). Alle stukken zijn keurig gedateerd (van januari 1994 tot januari 2000) en Schoo heeft er een lange inleiding bij geschreven (‘Een Hollands drama’). Volgens Schoo is de immigratie een symptoom van de crisis in de Nederlandse politiek. Nederland is een natie die ‘zonder daar zelf hoegenaamd zeggenschap over te hebben gehad, in weinig jaren ingrijpend van samenstelling is veranderd’.
Een verslaggever
In Rwanda zijn er veel katten, weinig honden. Hoe komt dat? De honden werden afgemaakt: ze vraten de doden op. In april 1994 riep de regering van Rwanda de Hutu’s op de Tutsi-minderheid uit te moorden. In een paar maanden werden 800.000 Tutsi’s afgeslacht. De grootste georganiseerde volkerenmoord sinds de holocaust. Verslaggever Philip Gourevitch bezocht Rwanda, sprak met slachtoffers en beulen en tekende hun gruwelijke verhalen op in ‘Ze maken ons allemaal dood…’ (Atlas,fl. 49,90).
Verder…
Ik ben 1740 millimeter, daar hoort volgens de historische duimstok (MeterMorphosen, fl 25,-) de periode van de Verlichting bij. De duimstok is gemaakt door een meubelmaker, een architect, een uitgever en een leraar. De tweeduizend millimeter van de twee meter lange duimstok staat voor tweeduizend jaar geschiedenis. De duimstok is op twee verschillende manieren te lezen: aan de ene zijde is de geschiedenis ingedeeld in tijdperken en aan de andere zijde worden per centimeter verschillende belangrijke gebeurtenissen genoemd.
Dit artikel is exclusief voor abonnees
