Nederland nu
Het pamflet Gedoemd tot kwetsbaarheid (Atlas, euro 5,00) van Geert Mak veroorzaakte heel wat sensatie. De vergelijking van Submission qua stijl met de propaganda van Goebbels. De uitspraak: ‘Je zou bijna moslim worden.’ Het pamflet is knap geschreven. Mak lijkt wel een Loe de Jong die over het Nederlandse volk oordeelt.
In Hoe nu verder? (Spectrum, euro 16,95) staan 42 visies op de toekomst van Nederland na de moord op Theo van Gogh. Bijdragen van Jozias van Aartsen, Wouter Bos, Paul Cliteur, Bart Jan Spruyt, Maxime Verhagen. Vrijwel alleen Maarten van Rossem houdt het hoofd koel: ‘Aan het leven van het overgrote deel der Nederlanders heeft de moord niets veranderd.’
Jan Marijnissen legt in Hoe dan Jan? Een gesprek over nieuw optimisme in tijden van crisis (L.J. Veen, euro 12,00) uit hoe het volgens hem verder moet. Een heel hoofdstuk over het belang van historisch besef. Twee NRC Handelsblad– columnisten bundelden hun stukken. Bas Heijne in Hollandse toestanden (Prometheus, euro 14,95) en Gerrit Komrij in Gouden woorden of De jongste vaderlandse geschiedenis (De Bezige Bij, euro 14,90).
Boekenweek
De Boekenweek ging over de vaderlandse geschiedenis. Veel boeken die tijdens die week verschenen stonden in de speciale krant die dit blad samen met Het Parool uitbracht. Hier nog een paar boeken die toen niet meegenomen konden worden. Marinus van Nieuwkerk beschrijft in Hollands Gouden Glorie (Becht, euro 39,90) de economische en financiële kracht van Nederland door de eeuwen heen. Bevat een lijst van 325 bedrijven opgericht tussen 1530 en 1900 die nog steeds bestaan. Ingelijst werk (Waanders, euro 42,50) door Annette de Vries is een studie naar de verbeelding van de werkende mens in de vroegmoderne Nederlanden (1500-1700). Maartje de Haan beschrijft in ‘Vaderlandsch trots’ (Terra, euro 14,95) de historieschilderkunst van Nederland in de negentiende eeuw.
In het vorige nummer van Historisch Nieuwsblad vertelde Henk van Nierop het verhaal van de Beeldenstorm in de Nederlanden. Een mooie aanvulling is Het kwade exempel van Gelre. De stad Nijmegen, de Beeldenstorm en de raad van Beroerten, 1566-1568 (Vantilt, euro 27,50), waarop Maarten Hageman promoveerde. Toen Beatrix onlangs haar eredoctoraat ontving van de Leidse universiteit, presenteerde Willem Otterspeer het derde deel van zijn geschiedschrijving van die universiteit: Groepsportret met Dame. De werken van de wetenschap. De Leidse universiteit 1776-1876 (Bert Bakker, euro 27,95).
Ten slotte verscheen van Roelof Vennik de handzame Gids voor stamboomonderzoek (Ad. Donker, euro 19,90).
Dagboek en herinnering
De Russische Nina Loegovskaja houdt vanaf 1932 een dagboek bij waarin ze schrijft over haar haat jegens Stalin en haar bewondering voor Tolstoj. Haar verhaal eindigt in 1937, twee dagen voordat de geheime dienst een inval doet in het huis van Nina’s familie en dit compromitterende dagboek vindt. Het is kortgeleden teruggevonden in de archieven van de KGB en uitgegeven onder de titel Ik wil leven (Archipel, euro 19,50).
Ambitieus Zeeuws meisje maakt carrière bij non-gouvernementele organisaties en ontmoet een even ambitieuze man, die het schopt tot president van Georgië. Heel kort samengevat het verhaal van Sandra Elisabeth Roelofs in De first lady van Georgië (Archipel, euro 17,95).
In de mooie serie ‘De twintigste eeuw’ van uitgeverij Atlas verscheen een herdruk van de herinneringen van de beroemde Poolse schrijver Czeslaw Milosz (1919-2004) onder de titel Geboortegrond (euro 24,90).
Journalistiek
‘Ik herinner me een voorstelling waar een grote bandrecorder met van die wielen op het toneel stond. Hij had een van die wielen niet goed vastgezet, dus die rolde er langzaam af, richting de zaal, tot aan het voetlicht. Hij liep erachteraan, nam het op en zei: “Dat moet ons joden weer overkomen.”‘ Anekdote van Hans van Manen in Ischa (Prometheus, euro 15,00) door Gijs Groenteman, een journalistiek portret gebaseerd op gesprekken met verwanten, vrienden en vrouwen.
Voormalig hoofdredacteur van Vrij Nederland Rinus Ferdinandusse bundelde zijn portretten van filmsterren in Als sterren naar de hemel gaan (Thomas Rap, euro 24,90). Veel smeuïge verhalen over Mae West, Marlene Dietrich, Marilyn Monroe en Jayne Mansfield.
De Duitse journaliste Sabine Adler ontmoette de negentienjarige Raisa, wier twee zussen als leden van het Commando van de Zwarte Weduwen betrokken waren bij het gijzeldrama in het muziektheater van Moskou. Dankzij Raisa komt ze erachter wie de Zwarte Weduwen zijn. Haar verslag in Zwarte Weduwen (Pimento, euro 19,50).
Ben van der Velden was vanaf 1996 correspondent van NRC Handelsblad in Brussel. In De Europese onmacht. Scènes uit de achterkamers (Meulenhoff, euro 18,50) beschrijft hij de vergeefse pogingen om Europa tot een politieke eenheid te smeden. Wat wordt er tijdens vergaderingen op toiletten bedisseld? En waarom werd Wim Kok niet de hoogste Europese functionaris?
Fictie
Journalist Peter Brusse verwerkt in de roman Met vlindernet door swinging Londen (Balans, euro 15,00) zijn ervaringen als correspondent in de jaren zestig in Engeland. Rijke levens (De Geus, euro 24,90) is een bundeling van zeven romans van Ton van Reen, alle gesitueerd in Limburg vlak na de oorlog, de jaren van het Rijke Roomse Leven. Jan Siebelink portretteert in Knielen op een bed violen (De Bezige Bij, euro 19,90) zijn vader, een zwaar gereformeerde man. Anne Adoswa geeft in De dans van de duizendpoot (Atlas, euro 19,90) een beeld van het alternatieve leven in Nederland in de jaren zeventig. In De Chinese knoop (Thomas Rap, euro 14,50) vertelt Cherry Duyns de geschiedenis van een vriendschap tussen een Hollandse familie en de pindaverkoper Lin Ying. De Noorse Bergljot Hobaek Haff schreef een roman over een Portugees-joodse familie in het zestiende-eeuwse Amsterdam: De eeuwige vreemdeling (De Geus, euro 18,90).
Verder…
Verscheen Lied uit den vreemde. Brieven en foto’s van Turkse migranten, 1964-1975 (Aksant, euro 20,00) door Erhan Tuskan en Jaap Vogel. Mooi boek over de eerste generatie Turkse migranten in Nederland.
