Polen pakt per 1 januari 2010 de pensioenen aan van 45.000 ex-medewerkers van de voormalige communistische veiligheidsdienst SB. Ook de oudedagvoorziening van de leden van de ‘militaire junta tot nationaal heil’ (WRON) wordt ingetrokken. Hierbij gaat het om 21 militairen die Polen bestuurden tijdens de staat van beleg tussen 1981 en 1983.
Polen probeert al jaren iets te doen aan de royale pensioenvoorzieningen van voormalige handlangers van de dictatuur. De uitkeringen van deze Polen zijn soms tien keer zo hoog als de eenvoudige pensioenen die slachtoffers ontvangen. ‘Ik denk dat veel Polen de huidige regelingen als onrechtvaardig ervaren en op deze maatregel hebben gewacht,’ aldus voorzitter Chlebowski van de regeringspartij Burgerplatform tijdens de presentatie van het wetsvoorstel eerder dit jaar.
Het pensioen van Wojciech Jaruzelski, juntaleider en boegbeeld van het communisme in Polen, zal door de maatregel teruggebracht worden van 2500 naar 500 euro per maand. Jaruzelski ziet af van de mogelijkheid om een pensioen als voormalige regeringsleider aan te vragen. Hiervoor zou hij een vergoeding van 2500 euro kunnen ontvangen. ‘Die stap zal ik nooit zetten. Dat is tegen mijn waardigheid als officier,’ verklaarde Jaruzelski, die net als de andere officieren van de WRON wil worden behandeld.
In sommige gevallen blijven de pensioenverschillen nog in stand. Geheime medewerkers van wie de namen voorkomen in actuele geheime dossiers, vallen niet onder de nieuwe wetgeving. ‘Je zou kunnen zeggen dat deze mensen geluk hebben,’ aldus directeur Janusz Kurtyka van de Dienst voor Nationale Herinnering IPN, die met de opsporing van verdachte gepensioneerden is belast. Hun namen bevinden zich in de archieven van het veiligheidsbureau. Kurtyka heeft beloofd er alles aan te doen om zo veel mogelijk mensen boven water te krijgen.
Polen rekent maar langzaam af met zijn communistische verleden. Ook is er de nodige weerstand om over de misdaden van het voormalige regime te spreken . Twintig jaar na de fluwelen overgang van een communistische staat naar een democratie bekleden leden van de communistische partij nog belangrijke posities. Die hebben er geen belang bij dat het verleden wordt opgerakeld.
Dit artikel is exclusief voor abonnees
