Home Nieuwe Media: Do you want to quit? (Y/N)

Nieuwe Media: Do you want to quit? (Y/N)

  • Gepubliceerd op: 20 augustus 2000
  • Laatste update 31 mei 2023
  • Auteur:
    Bas Broekhuizen
  • 3 minuten leestijd

‘Het komt te laat…, pas als je weggaat’, reageerde Jo Cals op het applaus van een handjevol bezoekers van de publieke tribune. Het was zes uur ’s ochtends, vrijdag 14 oktober 1966. De ‘nacht van Schmelzer’ was voorbij, de KVP-fractie had haar eigen premier laten vallen. ‘Ik dacht een traan op z’n gezicht te zien’, schreef televisiejournalist Ed van Westerloo later.


De val van het kabinet Cals werd rechtstreeks uitgezonden op de televisie, een novum in de parlementaire verslaggeving. Mede daardoor had ‘de nacht’ verstrekkender gevolgen voor de Nederlandse politiek dan Schmelzer ooit had kunnen voorzien. Zij leidde onder andere tot de oprichting van D66 en de PPR en een electorale nederlaag voor de katholieken.

Zou het niet fantastisch zijn als historici van na de babyboom het indienen van de motie van Schmelzer op hun computerscherm konden bekijken? Toegang tot historisch beeld- en geluidmateriaal via internet kan leiden tot een groei van het gebruik van audiovisuele bronnen.

Toekomstmuziek? Niet bepaald. Het Nederlands Audiovisueel Archief (NAA) is bezig met het opzetten van een internetservice die een deel van zijn collectie on-line beschikbaar maakt. Jammer genoeg start het project voorlopig op een beperkt aantal universiteiten en middelbare scholen. Om technische redenen en – niet in de laatste plaats – vanwege het auteursrecht zullen daar speciale computers voor ‘NAA in de klas’ worden geïnstalleerd.

Historisch beeldmateriaal op de computer thuis, dat is een fenomeen dat nog even op zich laat wachten. Maar geluidsfragmenten uit het verleden zijn op internet al ruimschoots voorhanden. Famous speeches zijn er bijvoorbeeld veel te vinden. Natuurlijk ligt de nadruk zwaar op de Amerikaanse geschiedenis. Vooral toespraken van presidenten, Kennedy voorop, doen het goed. Maar ook Neil Armstrong en Martin Luther King zijn snel gevonden. Veelzeggend genoeg bestaat het Europese geluid vooral uit de retoriek van Churchill en het geschreeuw van Hitler en Goebbels.

Twee sites kijken wat verder dan de Verenigde Staten. The History Channel biedt een ruime verzameling historische speeches, van Paul McCartney (‘If your conclusion is that I’m dead, you’re wrong’) tot Joe McCarthy (‘Traitors are not gentlemen, my good friends’).

The Historical Sounds & Pictures Archive is nog uitgebreider. Hier kunnen niet alleen speeches, maar ook originele radioreportages worden beluisterd. Zoals het live verslag van de ramp met de Hindenburg, waarbij de reporter in tranen uitbarst. Of we horen het gelach in de studio wanneer Reagan grapt: ‘My fellow Americans, I’m pleased to tell you today that I’ve signed legislation that will outlaw Russia forever. We begin bombing in five minutes.’

Historisch geluidsmateriaal uit Nederland is nog schaars op het web. Alleen op de site Hoofdstukken uit de Nederlandse Geschiedenis zijn een toespraak van Mussert en enkele uitzendingen van Radio Oranje te beluisteren. Voor méér moeten we echt op het NAA wachten. Misschien kan het geluidsarchief wél voor iedereen worden ontsloten.

De fragmenten op de genoemde sites zijn on-line te beluisteren maar kunnen ook worden gedownload. Wie een beetje handig is, kan ze zelfs in Windows verwerken. Zo bezweert Richard Nixon mij tegenwoordig, iedere keer als ik mijn computer wil afsluiten: ‘I have never been a quitter.’

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Woodrow Wilson en Edith Wilson
Woodrow Wilson en Edith Wilson
Artikel

Schandaal rond Bidens gezondheid: hij is niet de eerste president die zijn ziekte verzweeg

Uit een nieuw boek blijkt dat Joe Bidens gezondheidsproblemen tijdens zijn presidentschap erger waren dan gedacht. In 1919 probeerde president Woodrow Wilson zijn ziekte ook zoveel mogelijk uit de publiciteit te houden. Zijn vrouw Edith Wilson hield hem uit de wind en nam allerlei taken van hem over. In het boek Original Sin schrijven journalisten dat...

Lees meer
Hans Wiegel noemde Winston Churchill zijn historische held: ‘Hij wist te inspireren’
Hans Wiegel noemde Winston Churchill zijn historische held: ‘Hij wist te inspireren’
Interview

Hans Wiegel noemde Winston Churchill zijn historische held: ‘Hij wist te inspireren’

Oud-VVD-leider en oud-vicepremier Hans Wiegel roemde in 2017 de Britse staatsman Winston Churchill om zijn moreel leiderschap tijdens de Tweede Wereldoorlog. ‘Hij was van doorslaggevende betekenis.’ Wanneer hoorde u voor het eerst van Winston Churchill?‘Ik zal een jaar of twaalf zijn geweest, ik meen dat dit op school was.’ Maakte hij meteen indruk op u?‘Ik...

Lees meer
De olifant van Karel de Grote
De olifant van Karel de Grote
Artikel

Trump krijgt een vliegtuig cadeau, Karel de Grote kreeg iets veel opvallenders

Een Qatarees cadeau leidt tot ophef in de VS: het emiraat wil president Donald Trump een vliegtuig ter waarde van 400 miljoen dollar schenken. Diplomatieke giften zijn al sinds de Oudheid een belangrijk onderdeel van internationale betrekkingen. Zo kregen heersers vroeger olifanten, relikwieën en koffieplantjes cadeau. President Trump vindt de controverse rond het cadeau uit...

Lees meer
Jager met jachthonden
Jager met jachthonden
Beeldessay

Nederlanders maken zich al eeuwen druk over de jacht

Tijdens een jachtpartij schoten edelen van de Republiek onbelemmerd vele dieren. Eind achttiende eeuw kwam daar steeds meer verzet tegen. Maar niet uit dierenliefde. Het was een verslavend tijdverdrijf. Met een horde achter het wild aan stuiven of juist in je eentje dieren besluipen. Te paard, ondersteund door jachthonden of valken, schoten jagers ‘edel wild’,...

Lees meer