Tijdens een oorlog draait het niet alleen om vechten en schieten, houdt Henk van der Molen (74) jonge mensen vaak voor. In het heetst van de Slag om Arnhem, in september 1944, had hij een bijzondere ontmoeting met een Duitse SS-soldaat.
`Die ochtend had het bataljon van majoor Frost het verzet moeten staken. De Britten, zo hoorde ik later, waren geïsoleerd geraakt bij de Rijnbrug en door de Duitsers met vlammenwerpers de huizen uit gejaagd waarin zij zich hadden verschanst.
Juist in die buurt moest ik een pakje ophalen, in een huis aan de Eusebius Binnensingel. Ik was zestien en hield het thuis niet goed uit. De scholen waren dicht en ik wilde iets doen. Daarom had ik me aangemeld bij het Rode Kruis. Er werden vrijwilligers gevraagd om gesneuvelde militairen weg te slepen, maar toen ze mij zagen, zeiden ze: “We hebben liever dat je ordonnans wordt.” Dat was een soort postbestellersbaantje. Misschien vonden ze me nog te jong om dode lichamen te bergen. Ik kreeg een prachtige blauwe overall – “vooroorlogse kwaliteit,” zei mijn moeder – en een band van het Rode Kruis om mijn arm, en daar ging ik. Nu eens naar dit, dan weer naar dat adres met grote bruine enveloppen, waarvan ik nog steeds geen idee heb wat er precies in zat.
Toen ik op mijn fiets in de buurt van de brug kwam, viel het me op dat het verdacht stil was. Toen zag ik in het hoekhuis waar ik moest zijn een stel SS’ers bezig. Ze waren een mitrailleursnest aan het bouwen: de ramen van de uitgebouwde serre lagen aan diggelen en er liepen soldaten met zandzakken heen en weer.
Opeens kwam er een jonge soldaat – ik denk dat hij een jaar of negentien was – met een blauwgrijs konijn het huis uit. Hij hield het beest aan zijn oren vast. “Ich bin ein Bauernjungen,” zei hij. Hij kwam uit een of ander Duits dorp, was met dieren opgegroeid en vond het zielig dat de bewoners het konijn ohne Fressen hadden achtergelaten. “Nehmen Sie das bitte mit,” zei hij. Hij zei “Sie” tegen mij, dat vond ik nog zo raar.
De soldaat stopte het konijn in mijn fietstas. Daarna ben ik, meen ik, nog met hem het huis in gegaan om dat pakje op te halen, al kan ik me daar niets meer van herinneren. Alleen die geschiedenis met dat konijn staat me nog helder voor de geest. Zo’n contrast was het: de hevige gevechten die tijdens de Slag om Arnhem zijn gevoerd – de mensen vielen bij bosjes –, en dan een SS’er die een oplossing probeerde te vinden voor een konijn.
Toen ik thuiskwam, zei ik tegen mijn ouders: “Jullie raden nooit wat ik heb meegenomen.” We hadden voor ons eigen konijn, dat we Trui noemden, een ruim hok in de tuin staan en zetten het andere konijn erbij. Ze konden het prima met elkaar vinden.
Drie dagen daarna kwam het bericht dat heel Arnhem – 95.000 mensen – geëvacueerd moest worden. Mijn vader had een broer in Apeldoorn en daar zouden we met onze koffers lopend heen gaan. Maar wat moesten we met de konijnen?
Uiteindelijk zetten we vóór ons vertrek een bak voer bij ze in het hok en maakten het raamwerkje los, zodat ze ervandoor konden als ze dat wilden. Toen we na oorlog weer in ons huis kwamen, vonden we geen spoor meer van ze terug. Hoe Trui en het naamloze konijn de eeuwige jachtvelden hebben bereikt weten we niet. Ik neem aan dat ze in de hongerwinter, of al eerder, door iemand zijn opgegeten.’
In `Mijn verhaal’ vertellen lezers over een historische gebeurtenis waarbij zij betrokken waren. Stuur een samenvatting van uw verhaal in maximaal tweehonderd woorden naar Historisch Nieuwsblad, Postbus 1528, 1000 BM Amsterdam of redactiehn@vug.nl.
Dit artikel is exclusief voor abonnees
