Home MI5 liet zich verrassen door IRA

MI5 liet zich verrassen door IRA

  • Gepubliceerd op: 23 februari 2010
  • Laatste update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Sanne Rooseboom
  • 2 minuten leestijd

De Britse veiligheidsdienst MI5 werd in de jaren zestig verrast door de Noord-Ierse terreurorganisatie IRA. Terwijl de eerste bommen afgingen, richtte MI5 zich nog op de restanten van het Britse wereldrijk. De dienst wist meer van Jamaica, Kenia en andere (voormalige) koloniën dan van het eigen Noord-Ierland. Dat is een van de belangrijkste conclusies van historicus Christopher Andrew, die uitgebreid onderzoek deed naar de geschiedenis van de Britse geheime dienst.

Zijn boek The Defence of the Realm kwam in oktober 2009 al uit, maar levert nog elke maand nieuws op. Het is een merkwaardige bestseller: een vuistdikke en bij vlagen gortdroge geautoriseerde monografie. Andrew, docent aan de Universiteit van Cambridge, deed tien jaar lang onderzoek. Hij spitte de 400.000 archiefstukken door, sprak met oud-spionnen en reconstrueerde zo voor het eerst een uitgebreide geschiedenis van MI5, netjes op tijd voor het 100-jarige bestaan van de dienst.

Van tevoren vroegen velen zich af wat Andrew zou schrijven over de aanhoudende geruchten dat Labour-premier Harold Wilson (1974-1976) werd geschaduwd door MI5, omdat hij zou worden verdacht van banden met communistisch Rusland. In het bekendste boek over de Britse geheime dienst, Spycatcher (1985) van oud geheimagent Peter Wright, wordt uiteengezet hoe de dienst tegen Wilson samenspande. Maar Andrew bestrijdt dat. Er werd inderdaad een dossier bijgehouden over Wilson, maar hij werd nooit verdacht van communistische banden of spionage.

Wie wel hoog op het lijstje van politieke verdachten stonden, waren de redactieleden van de socialistische krant Daily Worker. Het blad heeft onthutst gereageerd op de onthulling in Andrews boek dat MI5 in de jaren vijftig plannen had om de hele redactie op te sluiten in een kamp op het eiland Man.

De laatste ontwikkeling naar aanleiding van The Defence of the Realm heeft te maken met vermeende contraspionage. Oud-medewerker van de dienst Stephen de Mombray liet eind januari weten zelf een boek te gaan schrijven over MI5, met zijn eigen versie van de waarheid. De Mombray stapte in 1979 op omdat de dienst volgens hem wemelde van de verraders. Andrew verwerpt dat idee en noemt De Mombray een complotdenker.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Beatrice de Graaf portret
Beatrice de Graaf portret
Column

Trump begrijpt niet echt wat oorlog is

Nadat de HSS Iowa duizenden kilometers had gevaren, duizenden tonnen munitie had afgeschoten, en misschien wel nucleaire kernkoppen had meegetorst, mocht het schip in 2012 eindelijk voorgoed aanmeren. Het ligt nu in de haven van Los Angeles, voor iedereen te bezoeken als museum. En dat kan ik u van harte aanraden. Een tochtje door dit...

Lees meer
Studenten demonstreren tegen Trumps aanval op Harvard en andere Amerikaanse universiteiten.
Studenten demonstreren tegen Trumps aanval op Harvard en andere Amerikaanse universiteiten.
Interview

Historici in Amerika voelen angst: ‘Slavernij, gender en klimaat zijn nu verboden woorden’

President Donald Trump richt zijn vizier op universiteiten die hij ‘te woke’ vindt. Wie niet stopt met zijn diversiteitsbeleid, verliest subsidie. Zijn de Verenigde Staten nog wel het beloofde land voor wetenschappers? ‘Ik denk absoluut na over een terugkeer naar Nederland.’ Ze had in april een beurs aan moeten vragen voor haar onderzoek, maar Andrea...

Lees meer
CERN voltooit de eeuwenoude zoektocht van alchemisten: lood verandert in goud
CERN voltooit de eeuwenoude zoektocht van alchemisten: lood verandert in goud
Artikel

CERN voltooit de eeuwenoude zoektocht van alchemisten: lood verandert in goud

Langs mystieke én langs praktische weg onderzocht alchemist Jan Baptista van Helmont de mens en de wereld. Hij droomde van magische zalven en spirituele zaden en liet scheikundigen een belangrijke erfenis na. Maar zijn ideeën brachten hemzelf in grote problemen. Naar verluidt had Jan Baptista van Helmont rare, ketterse dingen beweerd. Dat het zweet van...

Lees meer
Portret Jean-Marc van Tol
Portret Jean-Marc van Tol
Interview

Jean-Marc van Tol: ‘Laat Johan de Witt op zijn sokkel staan’ 

Jean-Marc van Tol laveert al jaren tussen wetenschap en literatuur. Hij werkt aan een romantrilogie over raadpensionaris Johan de Witt. Inmiddels zijn er twee delen verschenen, Musch en Buat. Daarnaast is hij coauteur van een nieuw historisch boek over zijn held: De wereld van De Witt. ‘Historici moeten zich op feiten baseren, maar ook hun...

Lees meer