Home LEZERSFORUM: Veroordeelde Indië-weigeraars hebben recht op rehabilitatie

LEZERSFORUM: Veroordeelde Indië-weigeraars hebben recht op rehabilitatie

  • Gepubliceerd op: 24 juni 2013
  • Laatste update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Bas Kromhout
  • 2 minuten leestijd

DE STELLING VAN DEZE MAAND:
‘Veroordeelde Indië-weigeraars hebben recht op rehabilitatie’

OPMERKELIJK
‘Wel of geen rehabilitatie is niet belangrijk. De weigeraars moeten blijven staan voor hun beslissing.’
– H.J. Hermsen

‘Geschiedenis heeft Indië-weigeraars gelijk gegeven’

60 procent is voor rehabilitatie

Twee Indië-weigeraars die in 1949 zijn veroordeeld tot gevangenisstraffen hebben bij de Hoge Raad om herziening van het vonnis gevraagd. Volgens 60 procent van de deelnemers aan dit forum verdienen zij te worden gerehabiliteerd.
‘De geschiedenis heeft de weigeraars gelijk gegeven,’ schrijft A. Nekeman. Dat vindt ook A.J. Kelder: ‘Hulde voor zulke moedige mensen!’ Martien Diepenbroek vindt zelfs dat voormalige Indië-weigeraars ‘een lintje’ verdienen, ‘ook Poncke Princen!’

Volgens Boudewijn Smits ‘dienen Nederlanders hun eigen geschiedenis publiekelijk te verwerken’, en daarbij past rehabilitatie. Johan Snijder ziet rechtsherstel voor de weigeraars als sluitstuk van die verwerking. ‘Nu iedereen zover is met begrijpen dat kolonialisme niet goed is, moeten we dit vlekje nog even wegwerken.’ Ook Dick Rietveld vindt dit een logische stap. ‘Als de staat schadevergoeding betaalt voor misdaden in Indonesische dorpen, dan zou een “vergoeding” aan eigen mensen zeker terecht zijn. Er is immers al impliciet erkend dat de acties in Indonesië fout waren.’

Toch is een derde van de respondenten tegen rehabilitatie voor Indië-weigeraars. Een enkeling is kort in zijn argumentatie. ‘Zij deserteerden,’ schrijft Bram Morgenstern. En Jaap van Deelen reageert: ‘Een dienstweigeraar is en blijft in overtreding. Het is niet aan hen te bepalen in welke oorlog ze wel of niet willen vechten. Dat bepaalt de regering.’

J.A. Post schrijft dat de weigeraars ‘anderen ervoor op lieten draaien’. Sommigen, zoals M.P.M. Groenendaal, vinden een eventueel rechtsherstel dan ook ‘groot onrecht doen aan degenen die wel zijn gegaan’. Volgens I.I.J.M. Dercks wist iedere dienstplichtige militair dat weigeren strafrechtelijke consequenties zou hebben. ‘Als je dat toen hebt geaccepteerd, moet je nu niet zeuren.’

Verschillende respondenten vinden dat wat in 1949 strafbaar was, niet met terugwerkende kracht moet worden goedgekeurd. ‘De veroordelingen waren conform het toen geldende recht en mogen niet los worden gezien van de toenmalige regels en omstandigheden. Hoezeer we daar nu ook anders over denken,’ reageert H. van Heiningen. Marianne Wiegman is het hiermee eens: ‘Destijds was dienst weigeren strafbaar. Punt.’

H. Heijne Makkreel begrijpt dit argument, maar stelt: ‘Dat de weigeraars op grond van de toen geldende opvattingen zijn veroordeeld neemt niet weg dat wij nu dienen te erkennen dat zij de juiste keuze hebben gemaakt.’

Eens  60 %
Oneens 34 %
Geen mening   6 %

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Glas-in-loodraam in de kathedraal van Chartres
Glas-in-loodraam in de kathedraal van Chartres
Interview

Middeleeuwse kunst moest mooi én stevig zijn

Middeleeuwse kunst moest lang meegaan. Kunsthistoricus Jan van Daal ontdekte dat kunstenaars en opdrachtgevers contracten sloten over de duurzaamheid van kunstwerken.  ‘Kerken of gilden die in de Middeleeuwen een groot kunstwerk zoals een groot glas-in-loodwerk wilden laten maken, dachten na over hoelang dat mee moest gaan,’ vertelt Van Daal, schrijver van het proefschrift On Durable...

Lees meer
Woodrow Wilson en Edith Wilson
Woodrow Wilson en Edith Wilson
Artikel

Schandaal rond Bidens gezondheid: hij is niet de eerste president die zijn ziekte verzweeg

Uit een nieuw boek blijkt dat Joe Bidens gezondheidsproblemen tijdens zijn presidentschap erger waren dan gedacht. In 1919 probeerde president Woodrow Wilson zijn ziekte ook zoveel mogelijk uit de publiciteit te houden. Zijn vrouw Edith Wilson hield hem uit de wind en nam allerlei taken van hem over. In het boek Original Sin schrijven journalisten dat...

Lees meer
Hans Wiegel noemde Winston Churchill zijn historische held: ‘Hij wist te inspireren’
Hans Wiegel noemde Winston Churchill zijn historische held: ‘Hij wist te inspireren’
Interview

Hans Wiegel noemde Winston Churchill zijn historische held: ‘Hij wist te inspireren’

Oud-VVD-leider en oud-vicepremier Hans Wiegel roemde in 2017 de Britse staatsman Winston Churchill om zijn moreel leiderschap tijdens de Tweede Wereldoorlog. ‘Hij was van doorslaggevende betekenis.’ Wanneer hoorde u voor het eerst van Winston Churchill?‘Ik zal een jaar of twaalf zijn geweest, ik meen dat dit op school was.’ Maakte hij meteen indruk op u?‘Ik...

Lees meer
De olifant van Karel de Grote
De olifant van Karel de Grote
Artikel

Trump krijgt een vliegtuig cadeau, Karel de Grote kreeg iets veel opvallenders

Een Qatarees cadeau leidt tot ophef in de VS: het emiraat wil president Donald Trump een vliegtuig ter waarde van 400 miljoen dollar schenken. Diplomatieke giften zijn al sinds de Oudheid een belangrijk onderdeel van internationale betrekkingen. Zo kregen heersers vroeger olifanten, relikwieën en koffieplantjes cadeau. President Trump vindt de controverse rond het cadeau uit...

Lees meer