In 1950 mocht het Belgische volk in een referendum beslissen over de terugkeer van Alberts vader, Leopold III, op de Belgische troon. Het waren toen de katholieke, gezagsgetrouwe Vlamingen die het koningshuis redden. De Walen ten tijde van de ‘koningskwestie’ waren mordicus tegen de monarchie.
Nu zijn de standpunten compleet tegenovergesteld. Walen zien in de koning het symbool van het unitaire België dat ze willen behouden. Vlamingen ergeren zich aan de overwegend Franstalige koningskinderen, die weinig gevoel lijken te hebben voor de nieuwe eisen van het koningschap. Aan Vlaamse kant klinkt nu de roep om een meer ceremonieel koningschap naar Zweeds model.
Toen Albert in 1993 zijn overleden broer Boudewijn moest opvolgen, werd hij bij gebrek aan een duidelijk politiek profiel beschouwd als een ideale overgangskoning. Hij zou de honneurs waarnemen totdat zijn oudste zoon Filip rijp genoeg bevonden zou worden om het koningschap te bekleden. België wacht al achttien jaar op dat moment. Het maakt van de nu 76-jarige Albert een vermoeide held die zijn uiterste best doet om de boel bij elkaar te houden.
Tot nader orde is het in België de koning die ministers en regeringen benoemt en ontslaat en de oorlog kan verklaren. Pikant genoeg geeft het Vlaamse verlangen naar meer autonomie en de daaruit voortkomende politieke crisis de koning juist meer macht. De Belgische grondwet houdt geen rekening met een regeringsvacuüm en de koning heeft nooit meer macht dan juist in zo’n periode.
De Franstalige krant Le Soir heeft onlangs getracht inzicht te krijgen in de manier waarop Albert in deze situatie zijn slagkracht benut. Albert stelt zich allesbehalve passief op. Zijn agenda is het behoud van België en het koningshuis in de huidige vorm.
Mocht de koning deze krachtproef tot een goed einde brengen, dan stelt hij daarmee diegenen die een ceremonieel koningschap voor België niet zien zitten in het gelijk. Want wie zou anders ingeval van een nieuwe crisis de brokken moeten lijmen?
Dit artikel is exclusief voor abonnees
