De Eureka Furore Boekenprijs 2006 is toegekend aan sociologe Jolande Withuis. Zij krijgt het Eurekabeeldje en het bijbehorende geldbedrag van 7500 euro voor haar boek Na het kamp. Vriendschap en politieke strijd, over de verwerking van kampervaringen van slachtoffers uit de Tweede Wereldoorlog.
De prijs is een initiatief van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek, softwarebedrijf Furore en de Jos Withagen Stichting, en een jaarlijkse bekroning van het beste Nederlandse populair-wetenschappelijke boek. Withuis, onderzoeker aan het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie, ziet in het juryrapport, waarin het boek geroemd wordt om de schrijfstijl, erkenning voor haar werk: ‘Ik wil geen boeken schrijven die de mensen over wie ik schrijf zelf niet kunnen lezen.’
De socioloog heeft niet zozeer een passie voor geschiedenis als wel voor heftige gebeurtenissen. ‘Je hebt ook sociologen die onderzoeken hoe lang mensen over de afwas doen of in de file staan. Dan doe ik toch wat belangwekkenders, vind ik.’ Ook heeft Withuis de behoefte om clichéverhalen te ondermijnen.
Het Nederlandse oorlogstrauma is zo’n cliché. ‘Direct na de oorlog was er,’ zegt ze, ‘geen plaats voor slachtofferschap. Toen de erkenning van oorlogstrauma’s er uiteindelijk toch kwam, had heel Nederland er ineens een.’ Withuis is hier kritisch over: ‘Ik neem trauma’s heel serieus, maar individueel, niet als een collectief verschijnsel.’
Withuis moet het gewonnen geldbedrag besteden aan verder onderzoek. Dit vat de organisatie nogal ruim op, vertelt ze: ‘De vorige winnaar bekostigde er bijvoorbeeld een studiereis naar Kreta mee.’ Zelf weet ze nog niet hoe ze het geld gaat besteden. Ze twijfelt tussen extra foto’s bij de biografie waaraan zij nu werkt, over Pim Boellaard, de held uit Na het kamp. Ook kan ze een van haar artikelen laten vertalen of internationaal onderzoek doen naar de verwerking van de oorlog.
Dit is niet de eerste keer dat Withuis in de prijzen valt. Voor haar proefschrift Opoffering en heroïek kreeg zij in 1991 de Politicologenprijs en met haar boek Erkenning won ze in 2002 de Icodoprijs van het Informatie- en Coördinatieorgaan Dienstverlening Oorlogsgetroffenen. ‘Ik ga door tot ik de P.C. Hooftprijs heb gewonnen,’ grapt ze.
Dit artikel is exclusief voor abonnees
