Home In beeld: Macht in de stad

In beeld: Macht in de stad

  • Gepubliceerd op: 27 apr 2010
  • Update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Annemarie Lavèn

De zeventiende eeuw is de eeuw van Amsterdam. De stad verdubbelt in omvang, groeit uit tot het financiële centrum van Europa en zindert van voorspoed. Baken van de macht is het Stadhuis, het felbegeerde pluchen domein van de elite. Hoe rijker, hoe meer macht. Een beeldverhaal over macht in de Amsterdamse Gouden Eeuw.

De afsluiting van de Schelde in 1585 doet de Amstel sneller stromen – Amsterdam groeit ten koste van Antwerpen. De handel maakt van het provinciestadje een metropool. Financiële instellingen als de Wisselbank en de Koopmansbeurs trekken als een magneet internationaal geld naar de stad.
Immigranten uit alle windstreken beproeven hier hun geluk. De stadsmuren worden knellend, uitbreiding is nodig. Amsterdam verdubbelt in omvang. De statige grachtenpanden pronken met hun rijkdom en in het midden van de stad verrijst een gebouw zoals niet eerder gebouwd: het Stadhuis, het oog van de stad, van de Republiek en van de wereld.

Het regeren van deze stadstaat is voorbehouden aan de eerbaarste, maar vooral rijkste poorters. Geld is een eerste voorwaarde voor het regentschap, aanzien een tweede. Beide moeten duidelijk zichtbaar zijn, want welstand wekt vertrouwen. Niets leent zich beter voor het uiten van macht dan imponerende architectuur en verfijnde schilderkunst.

De vier burgemeesters die het pluche bevolken hebben alle macht in handen. Zij wijzen ambten toe, vaardigen wetten uit en bepalen het financiële beleid. Ze sturen niet alleen de politieke koers van de stad, maar drukken ook een ongegeneerd zwaar stempel op het landsbestuur.
Ze worden geflankeerd door de vroedschap, een vergadering van wijze mannen uit de directe omgeving van de bestuurders. De vroedschap vergadert, maar de burgemeester beslist. Het Amsterdamse burgemeestersambt is de mooiste baan van het land.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Hamid II spreekt tot Nederlandse en Indonesische onderhandelaars
Hamid II spreekt tot Nederlandse en Indonesische onderhandelaars
Nieuws

Hamid II: een ‘grijze’ sultan in Indië 

Zoals in elke oorlog waren er in het Nederlands-Indonesische conflict van 1945-1949 mensen die duidelijk partij kozen, en mensen die een tussenpositie innamen. Een van deze ‘grijze’ personen was sultan Hamid II van Pontianak, West-Borneo.   Hamid, geboren in 1913, was ‘een man die nergens bij hoorde’, concludeert zijn onlangs gepromoveerde biograaf Katja Paijens. De sultanszoon volgde een opleiding...

Lees meer
Het laboratorium van tovenares Catherine Monvoisin
Het laboratorium van tovenares Catherine Monvoisin
Artikel

Tovenaars en een gifcomplot aan het Franse hof 

Rond 1680 klopten veel Fransen aan bij gifmengers, magiërs en occultisten voor liefdesdrankjes en dodelijke poeders. Koning Lodewijk XIV gaf opdracht tot een uitgebreid crimineel onderzoek, dat naar de allerhoogste kringen leidde. Het bracht hem in een lastig parket.  Op 17 juli 1676 werd Marie-Madeleine d’Aubray, de markiezin de Brinvilliers, onthoofd op de Place de Grève in Parijs. Haar lichaam werd verbrand, haar as door de wind verstrooid. De zware straf volgde op een vreselijke misdaad: de markiezin had haar vader...

Lees meer
Eugene Manet en zijn dochter
Eugene Manet en zijn dochter
Recensie

Vaders zijn zich meer als moeders gaan gedragen

Hoe ziet de ideale vader eruit? Dat verschilt per periode, zo constateert de Amerikaanse historicus Augustine Sedgewick. Toen de zoon van Sedgewick werd geboren in de zomer van 2017, was het proces tegen Bill Cosby groot nieuws. Deze acteur was ooit de ideale vader in de legendarische Cosby Show, maar werd nu vervolgd wegens misbruik...

Lees meer
Download de minispecial over Suriname, dat 50 jaar geleden onafhankelijk werd
Download de minispecial over Suriname, dat 50 jaar geleden onafhankelijk werd
Artikel

Download de minispecial over Suriname, dat 50 jaar geleden onafhankelijk werd

Op 25 november is het vijftig jaar geleden dat Suriname onafhankelijk werd van Nederland. In de gratis digitale special Suriname 50 jaar vrij leest u verhalen over de bewogen geschiedenis van het land. In deze gratis special: Vul uw e-mailadres in en u kunt direct de special downloaden. Dit artikel is exclusief voor abonnees Begrijp het heden,...

Lees meer
Loginmenu afsluiten