Home In beeld: Macht in de stad

In beeld: Macht in de stad

  • Gepubliceerd op: 27 april 2010
  • Laatste update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Annemarie Lavèn

De zeventiende eeuw is de eeuw van Amsterdam. De stad verdubbelt in omvang, groeit uit tot het financiële centrum van Europa en zindert van voorspoed. Baken van de macht is het Stadhuis, het felbegeerde pluchen domein van de elite. Hoe rijker, hoe meer macht. Een beeldverhaal over macht in de Amsterdamse Gouden Eeuw.

De afsluiting van de Schelde in 1585 doet de Amstel sneller stromen – Amsterdam groeit ten koste van Antwerpen. De handel maakt van het provinciestadje een metropool. Financiële instellingen als de Wisselbank en de Koopmansbeurs trekken als een magneet internationaal geld naar de stad.
Immigranten uit alle windstreken beproeven hier hun geluk. De stadsmuren worden knellend, uitbreiding is nodig. Amsterdam verdubbelt in omvang. De statige grachtenpanden pronken met hun rijkdom en in het midden van de stad verrijst een gebouw zoals niet eerder gebouwd: het Stadhuis, het oog van de stad, van de Republiek en van de wereld.

Het regeren van deze stadstaat is voorbehouden aan de eerbaarste, maar vooral rijkste poorters. Geld is een eerste voorwaarde voor het regentschap, aanzien een tweede. Beide moeten duidelijk zichtbaar zijn, want welstand wekt vertrouwen. Niets leent zich beter voor het uiten van macht dan imponerende architectuur en verfijnde schilderkunst.

De vier burgemeesters die het pluche bevolken hebben alle macht in handen. Zij wijzen ambten toe, vaardigen wetten uit en bepalen het financiële beleid. Ze sturen niet alleen de politieke koers van de stad, maar drukken ook een ongegeneerd zwaar stempel op het landsbestuur.
Ze worden geflankeerd door de vroedschap, een vergadering van wijze mannen uit de directe omgeving van de bestuurders. De vroedschap vergadert, maar de burgemeester beslist. Het Amsterdamse burgemeestersambt is de mooiste baan van het land.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Dit artikel op Historischnieuwsblad.nl is alleen toegankelijk voor abonnees. Met liefde en zorg werken wij iedere dag weer aan de beste historische verhalen door toonaangevende historici. Steun ons door lid te worden voor maar €4,99 per maand, de eerste maand €1,99. Log in om als abonnee direct verder te kunnen lezen of sluit een abonnement af.