Home IN BEELD: Amerika in de versnelling

IN BEELD: Amerika in de versnelling

  • Gepubliceerd op: 30 mei 2013
  • Update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Geertje Dekkers, Annemarie Laven

'Ik zal een auto bouwen voor de massa's, beloofde Henry Ford. En hij maakte zijn belofte waar. Een eeuw geleden richtte hij zijn fabriek zo efficiënt in dat de T-Ford in het bereik kwam van veel Amerikanen. Dankzij de lopende band konden miljoenen mensen voortaan snel reizen.

Als William Klann in Chicago Swift’s Slaughterhouse bezoekt, is hij onder de indruk van de manier waarop ze daar hun varkens en koeien uitbenen. Terwijl de karkassen aan een haak door de fabriek worden getrokken, voeren werknemers langs de route steeds één gestandaardiseerde handeling uit. Het gaat efficiënt en razendsnel. 

Zo moet de auto-industrie ook gaan werken, zegt Klann tegen zijn baas Henry Ford. Aan het begin van de twintigste eeuw zetten specialisten iedere auto individueel in elkaar en dat maakt de productie erg duur. Dat kan allemaal veel slimmer, vindt Klann, en zo komt het dat vanaf 1913 de T-Fords in hoog tempo uit een assemblagelijn rollen. Voortaan bepaalt de lopende band het werktempo en vervult iedere werknemer precies zijn voorgeschreven taak. 

Bij Ford staat nu alles in het kader van de kostenefficiëntie. Vandaar ook dat de directeur besluit dat klanten voortaan hun auto ‘in alle kleuren kunnen bestellen, zolang het zwart is.’ Zwarte verf is relatief goedkoop, duurzaam en droogt snel. De productie schiet omhoog. Van ongeveer 70.000 auto’s in 1912 naar 170.000 in 1913 en ruim 2 miljoen in het piekjaar 1923. 

Ford heeft een gok genomen, want de nieuwe productielijn betekent een enorme investering. Maar het werkt en al snel volgen andere fabrieken hem na – al zal het duren tot na de Tweede Wereldoorlog voordat de lopende band alomtegenwoordig is. Door de nieuwe,  'wetenschappelijke’ manier van werken, daalt de prijs van auto’s dramatisch. 

Bij de introductie in 1908 kost de T-Ford 850 dollar, maar in de jaren ’20 is hij al te koop voor 260 dollar. Zo komt de auto binnen het bereik van de middenklasse. 

De 15 miljoen ‘Tin Lizzies’ die Ford in totaal produceert, worden goed verkocht. De T-Ford wordt ‘the car that put America on wheels’. Met zijn motor van 20 pk brengt hij vaart in het leven van grote aantallen Amerikanen, want de auto haalt wel 70 kilometer per uur. De snelle twintigste eeuw is begonnen.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

De kroning van Hendrik III
De kroning van Hendrik III
Artikel

Hoe kom je van een nutteloze of krankzinnige koning af?

Incompetente of krankzinnige koningen konden in de Middeleeuwen dikwijls op hun troon blijven zitten. Hun macht was nu eenmaal sacraal. Toch wisten hun tegenstanders ‘nutteloze’ vorsten soms weg te werken.    In 1398 ging de Duitse koning Wenceslaus IV op staatsbezoek bij zijn Franse collega Karel VI. In Reims, waar de ontmoeting plaatsvond, liet Karel ter ere van zijn gast een groots banket aanrichten. Ongetwijfeld stonden er uitgelezen spijzen en dranken op het menu, opgeluisterd met acrobaten, potsenmakers, muziek en dans. Maar alle voorbereidingen bleken voor niets. Wenceslaus moest...

Lees meer
‘Een “vreedzame” maritieme blokkade kan snel omslaan in oorlog’
‘Een “vreedzame” maritieme blokkade kan snel omslaan in oorlog’
Interview

‘Een “vreedzame” maritieme blokkade kan snel omslaan in oorlog’

Donald Trump laat Venezolaanse olietankers in beslag nemen en stelt een ‘volledige blokkade’ in. Historicus Erik de Lange ziet overeenkomsten met twijfelachtige maritieme acties uit het verleden. Venezuela beschuldigt Amerika van piraterij. Heeft het een punt? De Lange: ‘Staatspiraterij is een tegenstrijdig begrip, omdat piraten rovers op zee zijn die handelen zonder goedkeuring van een...

Lees meer
Cambodjaanse soldaat vecht aan de grens met Thailand
Cambodjaanse soldaat vecht aan de grens met Thailand
Interview

Geweld tussen Thailand en Cambodja laait steeds op door historische wraakgevoelens

Thailand en Cambodja beschieten elkaar al wekenlang aan de grens, met tientallen doden en een miljoen ontheemden tot gevolg. De landen ruziën over tempels, maar volgens historici zit er meer achter het conflict dan een paar territoriale claims. De huidige grens tussen Thailand en Cambodja werd bepaald aan het begin van de twintigste eeuw. Thailand,...

Lees meer
De Sabijnse maagdenroof, zeventiende-eeuws schilderij van Nicolas Poussin
De Sabijnse maagdenroof, zeventiende-eeuws schilderij van Nicolas Poussin
Interview

Epstein is niet uniek: machtige mannen komen al eeuwenlang weg met seksueel wangedrag

Amerika is in rep en roer door de deels vrijgegeven, maar grotendeels zwartgelakte Epstein-files. Seksueel misbruik door machtige mannen is een terugkerend historisch fenomeen, zegt historicus Marlisa den Hartog: ‘In de Renaissance gebeurde het ook, maar de maatschappelijke verontwaardiging is nu veel groter.’  Seksueel misbruik kwam in de Renaissance voor in alle lagen van de bevolking, maar mannen...

Lees meer
Loginmenu afsluiten