Kleren kosten tegenwoordig niets meer en zijn makkelijk verkrijgbaar. Maar eeuwenlang was het een hele klus om er netjes bij te lopen. Elke broek of jurk moest met de hand op maat worden gemaakt. Dat was duur – zelfs voor de hogere standen. Daarom werden kledingstukken eindeloos hergebruikt. Ze werden versteld, vermaakt, gekeerd en geverfd tot er echt niets meer van over was. Soms gingen ze decennia, zelfs eeuwen, mee.
In Tot op de draad beschrijft historicus Ileen Montijn de vele levens van oude kleren. De meeste armen droegen nooit een nieuw kledingstuk, maar behielpen zich met zoveelstehands afdankertjes. Een verbetering was in de negentiende eeuw de komst van de trapnaaimachine. Een handige naaister kon haar productie daarmee flink opvoeren. De feministische actrice Mina Kruseman concludeerde in 1862 dan ook: ‘Wat zal men last van geleerde vrouwen gaan krijgen, wanneer het naaijen geenen tijd meer kosten zal!’
Met de komst van de confectie-industrie nam het kledingaanbod toe. Toch bleven veel gezinnen noodgedwongen kleren doorgeven en vermaken; geld om met de mode mee te doen was er niet. Pas in de jaren zestig van de vorige eeuw raakte tweedehands kleding in: hippies schuimden rommelmarkten af op zoek naar opoejurken. Tegenwoordig is het chic om oude merkkleding te dragen. Al heet die dan opeens ‘vintage’ en betaal je er een stevig bedrag voor.
Mirjam Janssen is historicus en journalist.
Tot op de draad. De vele levens van oude kleren Ileen Montijn 232 p. Atlas Contact, € 19,99
Dit artikel is exclusief voor abonnees
