Waar andere Europese steden eeuwen over deden, dat stampt de Macedonische hoofdstad Skopje binnen een paar jaar uit de grond. ‘Skopje 2014’ is een complete stadsvernieuwing met musea, barokke façades en vooral heel veel standbeelden van helden uit de geschiedenis. Zo wil de regering de Macedoniërs bewust maken van hun identiteit.
Het dertig meter hoge standbeeld van Alexander de Grote op het stadsplein is niet te missen. De vier bronzen leeuwen onder aan de monsterlijke sokkel ook niet. In de zomer spuit een fontein gekleurd water op de maat van bombastische klassieke muziek. Naast Alexander staan marmeren evenbeelden van Dame Gruev en Goce Delchev, revolutionairen ten tijden van het Ottomaanse Rijk, en nog tien strijders voor de Macedonische onafhankelijkheid.
Veel Macedoniërs vinden het monsterproject afstotelijk. ‘Een smakeloze uiting van populisme en nationalisme,’ zegt politiek commentator Saso Ordanoski. ‘Het is lelijk, kitsch en nep.’ Bestaande socialistische façades veranderen in rap tempo in sierlijke barokgevels. ‘Barok? Hoe komen ze erbij? Dat hoort bij Wenen, niet bij Skopje.’ Ook de marmeren replica van de Arc de Triomphe en het nepstrand met geïmporteerde palmbomen roepen vragen op. Grootheidswaanzin vindt Ordanoski het. ‘We noemen het “Disneyland Skopje”.’
Buurland Griekenland kijkt met argusogen naar de historische opleving. De Grieken vinden het standbeeld van Alexander de Grote een directe provocatie. Zowel Griekenland als Macedonië claimt de roots van de legendarische koning uit de Oudheid.
De regering spreekt van een historische inhaalslag. Het gloednieuwe museum over de geschiedenis van het Macedonische lijden is daar het toonbeeld van. Meer dan honderd wassen beelden vertellen ‘hoe we onder de voet zijn gelopen door de Ottomanen, de Bulgaren, de Serviërs’, aldus gids Ana Vishinova. ‘De volgende generaties moeten dit weten.’ Wie Macedonië binnenkomt, ontvangt direct een sms van de overheid: ‘Welcome to Macedonia, the cradle of civilization.’
Skopjenaren vragen zich intussen af of de regering haar beschaafdheid is kwijtgeraakt. ‘Skopje 2014’ kost 500 tot 800 miljoen euro. Geld dat niet gaat naar ziekenhuizen, onderwijs en infrastructuur, waar het wel broodnodig is. Ordanoski: ‘Mensen realiseren zich opeens dat hun kind kan doodgaan in een ziekenhuis omdat het geld ging naar een bronzen beeld van een held uit vergane tijden.’
Dit artikel is exclusief voor abonnees
