Home Gorbatsjov. De man en zijn tijdperk – William Taubman

Gorbatsjov. De man en zijn tijdperk – William Taubman

  • Gepubliceerd op: 25 oktober 2017
  • Laatste update 02 mei 2023
  • Auteur:
    Jeroen Vullings
  • 2 minuten leestijd
Gorbatsjov. De man en zijn tijdperk – William Taubman

Misschien wel de belangrijkste levensles kreeg Michail Gorbatsjov als jongetje in de Tweede Wereldoorlog van zijn vader, toen die als soldaat van het Rode Leger terugkeerde van het front: ‘We hebben gevochten tot de voorraad strijd op was. Zo moet je leven.’ Gorbatsjovs biograaf William Taubman, die eerder een Pulitzer Prize ontving voor zijn Chroesjtsjov-biografie, haalt dit citaat niet zomaar aan in het begin van Gorbatsjov. De man en zijn tijdperk.

‘Gorbatsjov was een visionair die zijn land en de wereld veranderde – hoewel niet zoveel als hij had gewild. Er zijn maar weinig, of misschien zelfs geen, politiek leiders die niet alleen een visie hebben, maar ook de wil en de bekwaamheid om die helemaal tot leven te wekken.’

De grote vraag na lezing is of deze Sovjetleider zijn vaders woorden bewaarheid heeft. Hij maakte een einde aan de Koude Oorlog, voerde de glasnost in en bereed de geschiedenis naar eigen zeggen ‘als een tijger’. Streed hij tot de voorraad strijd op was? Ja, dat deed hij – en slim ook. Van dat wat normaliter gezien wordt als zwakte, maakte hij juist zijn kracht. Daardoor is hij nog steeds niet goed begrepen, zeker niet door de Russen, die hem de schuld van de teloorgang van hun wereldrijk geven. Taubman maakt duidelijk dat en waarom Gorbatsjov een moreel hoogstaande, uitzonderlijke ‘tragische held’ was. Hij herkende de noden van zijn tijd, volk en land, en was als pragmaticus bereid eerst afscheid te nemen van het totalitarisme, daarna van het communisme. Hij was een visionair, die zijn land en de wereld veranderde zoveel als hij kon. Dat Rusland nu onder Poetin weer een autoritair bewind kent, een vertrouwde staatsvorm door de eeuwen heen – alsof de bevrijding onder Gorbatsjov nooit heeft plaatsgevonden – bewijst hoe uniek hij was.

Jeroen Vullings is biograaf en criticus.

Gorbatsjov. De man en zijn tijdperk
William Taubman
974 p. Hollands Diep, € 39,99

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Scène uit het grote offensief
Scène uit het grote offensief
Recensie

Blunders en rivaliteit kostten mensenlevens in de Slag om de Schelde

Dat Zeeland met de Slag om de Schelde het grootste Nederlandse slagveld werd in de Tweede Wereldoorlog had niet gehoeven. Het was anders gelopen als de Britse legeraanvoerder Bernard Montgomery minder eigengereid was geweest. Zijn rivaliteit met de geallieerde opperbevelhebber Dwight Eisenhower hielp ook niet mee, blijkt uit de documentaire Het grote offensief. De film...

Lees meer
Amsterdam leverde zijn Joden uit aan de Duitsers, concludeert het NIOD
Amsterdam leverde zijn Joden uit aan de Duitsers, concludeert het NIOD
Recensie

Amsterdam leverde zijn Joden uit aan de Duitsers, concludeert het NIOD

Eerst waren er excuses van het Amsterdamse gemeentebestuur, pas daarna verscheen het bijbehorende onderzoek van het NIOD. Beide trekken dezelfde conclusie: de gemeente gaf volle medewerking aan het beleid van de Duitse bezetter om Amsterdam judenrein te maken. Maar waar burgemeester Femke Halsema koos voor het perspectief van de slachtoffers, staat het NIOD vooral stil...

Lees meer
Atatürks secularisme putte uit Franse bronnen 
Atatürks secularisme putte uit Franse bronnen 
Nieuws

Atatürks secularisme putte uit Franse bronnen 

De beweging van de Jonge Turken, die zich aan het begin van het twintigste eeuw inzette voor de modernisering van het vaderland, liet zich door Franse ideeën inspireren. Dat laat historicus Remzi Çağatay Çakırlar zien in zijn proefschrift, waarop hij onlangs in Leiden promoveerde.  In 1925 gaf de intellectueel en Jonge Turk Abdullah Cevdet een...

Lees meer
Speelfilm <i>Perla</i>: communisten ruïneren jong stel
Speelfilm <i>Perla</i>: communisten ruïneren jong stel
Recensie

Speelfilm Perla: communisten ruïneren jong stel

We mogen denken dat we ons lot in eigen hand hebben, maar de speelfilm Perla dwingt tot bescheidenheid. Daarin ruïneert het communistische regime in Tsjechoslowakije het leven van een jong stel. Het drama opent met de inval in 1968 in Tsjechoslowakije door de legers van het Warschaupact. Daarna schakelt de film over naar 1981 in...

Lees meer