GEZIEN: TELEVISIE

Het format kenden we al van Expeditie Robinson: zet acht Vlamingen en acht Nederlanders een paar weken in isolement bij elkaar, laat ze – verdeeld over twee kampen – met een lege maag spelletjes doen en vanzelf komen er fikse ruzies, die grappig genoeg meestal langs nationale lijnen lopen (‘de Nederlanders’ tegen ‘de Belgen’).

Het onbewoonde eiland in de Zuid-Chinese Zee is nu ingeruild voor een landgoed-met-kasteel in Polen, dat voor de gelegenheid is omgetoverd tot het middeleeuwse TROS-koninkrijk Oberon. Op het kasteel leven vier ‘edelen’ in overvloed; onder aan de heuvel, in een ‘armenhuis’, hokken twaalf ‘lijfeigenen’ die dwangarbeid verrichten en honger lijden. Er zijn wetten – die ook voor de edelen gelden – en wie die overtreedt, wordt streng gestraft. 
           
Edelen kunnen worden gedegradeerd tot lijfeigenen en lijfeigenen gepromoveerd tot edelen; enfin, dat wisselen van kamp is natuurlijk de inzet van allerlei ‘proeven’ en spelletjes. Een van de edelen is de baas (‘regent’); in de uitoefening van zijn absolute heerschappij wordt hij terzijde gestaan door de ‘raadsheer’ – gespeeld door acteur Huub ‘Zwitserlevengevoel’ Stapel. 
           
Is dit leuk? Mwah – vooral dat sappige Vlaams blijft de lachspieren kietelen (‘Allez, zunne, ties nun groten embras!’), maar voor de rest hielden we het gemakkelijk droog. We werden vooral moe van de ‘strategische keuzes’ die de deelnemers voortdurend maken en die doen vrezen dat ze voorafgaand aan de opnames zijn gebrainwasht door een in speltheorie gespecialiseerde beroepsagoog. 
          
Met de geschiedenis van de Middeleeuwen heeft Oberon helemaal niets te maken. Zelfs mijn kinderen, toch niet echt geboeid door het vak van hun vader, zagen al na een kwartier wat er schortte aan de middeleeuwse wereld die hier wordt nagebootst. ‘Pap, er zijn geen priesters’; ‘Pap, ik dacht dat edelen paarden hadden.’ Het lijstje is moeiteloos aan te vullen (er zijn wetten en straffen, maar rechtspraak ontbreekt; vrouwen zijn even mondig als mannen; edelen lopen zomaar binnen bij boeren). 
           
Maar ook als hedendaagse populaire verbeelding van de tijd van ridders en kastelen is Oberon niet interessant. Zelfs wanneer teruggebracht tot het uitgekauwde cliché van onbeschaafd en gewelddadig gaat het dagelijkse leven in de Middeleeuwen het voorstellingsvermogen van accountmanagers, rijwielherstellers en havenwerkers duidelijk vér te boven. 
           
Ach, waarom zouden we ons er druk over maken? Een integere representatie van het middeleeuwse verleden was evident geen doel van de programmamakers. Die zochten gewoon een ander exotisch decor voor hun meer-van-hetzelfde vermaak, en waarom zou vermaak per se tot lering moeten strekken? 
           
Of het wat zal worden met Oberon? De eerste keer keken er 436.000 mensen; dan praten ze in Hilversum bepaald niet van een kijkcijferkanon in spe. Vooruit, twee verbetertips: maak de lijfstraffen zwaarder (wat nou een halfuur aan de schandpaal, zonder dat iemand met iets mag gooien?) en vervang Stapel door zijn Zwitserleven-sidekick Ellen ten Damme.