De tentoonstelling De Meesterwerken in het Rijksmuseum moet kunst en geschiedenis integreren. Maar de prachtige objecten komen niet echt tot hun recht in de warrige historische context waarin de samenstellers ze hebben geplaatst.
Het Rijksmuseum wordt verbouwd, en is dicht tot 2008. In de tussentijd zijn De Meesterwerken uit de collectie te bewonderen in de Zuidvleugel van Cuypers’ cultuurpaleis. De nadruk ligt daarbij vanzelfsprekend op de Gouden Eeuw – een periode waarvan de gemiddelde Nederlander maar bar weinig af weet, zo wees onderzoek van hetzelfde museum onlangs uit.
Het is maar de vraag of de nieuwe tentoonstelling in die lacune weet te voorzien. Er is gekozen voor een integratie van kunst en geschiedenis, zoals die ook in het nieuwe Rijksmuseum gestalte moet krijgen. Op de begane grond is te zien wat de Gouden Eeuw historisch betekent. Dit deel van de tentoonstelling vervangt de oude opstelling over de Nederlandse geschiedenis, die was ondergebracht in een met grindtegels bestrate uithoek van het museum.
Iedereen die deze afdeling ooit bezocht, ziet onmiddellijk dat de nieuwe opstelling wat vormgeving betreft een grote verbetering is. Maar de gewenste integratie tussen kunst en geschiedenis verloopt nogal stroef. Er is gekozen voor twee overkoepelende thema’s om de zeventiende eeuw in beeld te brengen: ‘Republiek’ en ‘wereldmacht’. De keuze om het ene voorwerp in de eerste en het andere voorwerp in de tweede categorie te plaatsen is echter behoorlijk arbitrair. Wat doet de kist van Hugo de Groot bijvoorbeeld bij de sectie
Wereldmacht?
De onderverdeling helpt de bezoeker niet om de objecten in een verhelderend kader te plaatsen. Hetzelfde geldt voor de verklarende teksten. Die zijn niet altijd even soepel geschreven en ook niet consequent: nu eens gedetailleerd, dan weer erg algemeen.
De tentoonstelling blijft zo steken in fragmentarische, warrige informatieoverdracht. En dat is jammer, zeker als je beschikt over zo’n unieke historische collectie, met het wandelstokje van Van Oldenbarnevelt, de beker van Michiel de Ruyter, het grachtengordelpoppenhuis van Petronella Oortman en de wapenrok van Frederik Hendrik.
De Meesterwerken. Philipsvleugel Rijksmuseum, Jan Luijkenstraat 1, Amsterdam. Open: dag. 9-18 uur. Info: 020-6747000 of www.rijksmuseum.nl
Dit artikel is exclusief voor abonnees
