Home Gezien: Republiek en wereldmacht

Gezien: Republiek en wereldmacht

  • Gepubliceerd op: 15 januari 2004
  • Laatste update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Sabien Onvlee
  • 2 minuten leestijd

Waardering: drie sterren

De tentoonstelling De Meesterwerken in het Rijksmuseum moet kunst en geschiedenis integreren. Maar de prachtige objecten komen niet echt tot hun recht in de warrige historische context waarin de samenstellers ze hebben geplaatst.

 
 Het Rijksmuseum wordt verbouwd, en is dicht tot 2008. In de tussentijd zijn De Meesterwerken uit de collectie te bewonderen in de Zuidvleugel van Cuypers’ cultuurpaleis. De nadruk ligt daarbij vanzelfsprekend op de Gouden Eeuw – een periode waarvan de gemiddelde Nederlander maar bar weinig af weet, zo wees onderzoek van hetzelfde museum onlangs uit. 
Het is maar de vraag of de nieuwe tentoonstelling in die lacune weet te voorzien. Er is gekozen voor een integratie van kunst en geschiedenis, zoals die ook in het nieuwe Rijksmuseum gestalte moet krijgen. Op de begane grond is te zien wat de Gouden Eeuw historisch betekent. Dit deel van de tentoonstelling vervangt de oude opstelling over de Nederlandse geschiedenis, die was ondergebracht in een met grindtegels bestrate uithoek van het museum. 
Iedereen die deze afdeling ooit bezocht, ziet onmiddellijk dat de nieuwe opstelling wat vormgeving betreft een grote verbetering is. Maar de gewenste integratie tussen kunst en geschiedenis verloopt nogal stroef. Er is gekozen voor twee overkoepelende thema’s om de zeventiende eeuw in beeld te brengen: ‘Republiek’ en ‘wereldmacht’. De keuze om het ene voorwerp in de eerste en het andere voorwerp in de tweede categorie te plaatsen is echter behoorlijk arbitrair. Wat doet de kist van Hugo de Groot bijvoorbeeld bij de sectie


Wereldmacht? 
De onderverdeling helpt de bezoeker niet om de objecten in een verhelderend kader te plaatsen. Hetzelfde geldt voor de verklarende teksten. Die zijn niet altijd even soepel geschreven en ook niet consequent: nu eens gedetailleerd, dan weer erg algemeen. 
De tentoonstelling blijft zo steken in fragmentarische, warrige informatieoverdracht. En dat is jammer, zeker als je beschikt over zo’n unieke historische collectie, met het wandelstokje van Van Oldenbarnevelt, de beker van Michiel de Ruyter, het grachtengordelpoppenhuis van Petronella Oortman en de wapenrok van Frederik Hendrik. 

De Meesterwerken
. Philipsvleugel Rijksmuseum, Jan Luijkenstraat 1, Amsterdam. Open: dag. 9-18 uur. Info: 020-6747000 of www.rijksmuseum.nl

 

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Moeder en kind in Noord-Hollandse dracht
Moeder en kind in Noord-Hollandse dracht
Nieuws

Zeventiende-eeuwse jongen kreeg Staten-Generaal als peetouder

In 1668 kreeg een baby, de zoon van de graaf en gravin van Bentheim, een opmerkelijke voornaam. Het jongetje werd ‘Statius’ gedoopt, een afgeleide van het woord ‘Staten’. De Staten-Generaal van de Nederlandse Republiek waren namelijk peetouder van het kind. En zij hadden om die naam gevraagd.  Het was een opmerkelijke gang van zaken, want...

Lees meer
Onthoofding van Johan van Oldenbarnevelt
Onthoofding van Johan van Oldenbarnevelt
Interview

‘Met Mark Rutte zocht ik naar de resten van Van Oldenbarnevelt’ 

Ronald van Raak ging op onderzoek onder het Binnenhof. Hij vertelt over zijn historische sensatie: ‘In mijn goede pak kroop ik door het stof.’ Kent u de historische sensatie, zoals door Johan Huizinga omschreven?  ‘Die heb ik zeker ervaren tijdens een koude januarinacht in 2019, het hagelde, toen ik met Mark Rutte afdaalde in de...

Lees meer
Lída Baarová, Gustav Fröhlich en Joseph Goebbels
Lída Baarová, Gustav Fröhlich en Joseph Goebbels
Artikel

Lída Baarová: de onmogelijke liefde van Joseph Goebbels 

Rijkspropagandaminister Joseph Goebbels raakt zo verliefd op de Tsjechische actrice Lída Baarová dat hij er met haar vandoor wil. Het komt er niet van, en Baarová betaalt een hoge prijs voor de affaire. ‘Geen van mijn films is zo dramatisch geweest als mijn leven.’  Haar moeder pusht Lída (1914-2000) en haar zus Zorka Janů al...

Lees meer
Allegorie Willem I
Allegorie Willem I
Beeldessay

Het regent koninklijke lintjes, een onderscheiding die Willem I invoerde

Koning Willem I doet zijn best het nieuwe Koninkrijk der Nederlanden op te stoten in de vaart der volkeren. Toch verliest hij de helft van zijn land. Op 30 november 1813 landt Willem Frederik van Oranje na een ballingschap van 19 jaar op het strand van Scheveningen. Twee dagen later wordt hij uitgeroepen tot soeverein...

Lees meer