Home Gezien

Gezien

  • Gepubliceerd op: 22 jun 2004
  • Update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Marieke Prins

 Cornelis Hatzmann, Jan Groendijk en andere vervoerders in Groningen en Drenthe lieten de afgelopen eeuwen veel materiële sporen na: een hondenkar, een pijp en een naaimachine. Maar waar is de grote lijn?


Waardering: 5 
De leeuw op het roer van zijn schip was vervaardigd door ‘verpleegden’: gevangenen van de Rijkswerkinrichting Veenhuizen. Schipper Cornelis Hatzmann nam ‘m elke avond mee naar huis, zodat hij niet gestolen zou worden.

De tentoonstelling WaterWeg is vol van dit soort anekdotes. Het vervoer in Groningen en Drenthe geschiedde in de afgelopen eeuwen onder andere per trekschuit, bodewagen en vrachtwagen. Op twee locaties, het Noordelijk Scheepvaartmuseum in Groningen en het Veenkoloniaal Museum in Veendam, worden de materiële overblijfselen van enkele eeuwen vervoer getoond: mooie oude foto’s, tekeningen, scheepsmodellen en echte vervoermiddelen zoals hondenkarren. En ook sollicitatiebrieven uit 1914, handschoenen en een pijp zoals die ongetwijfeld ook op trekschuiten werd gerookt.

Maar waarom een advertentie voor een naaimachine? En wat doet dat aardige papier-maché hondje daar met de tentoonstellingsfolder in zijn bek? En wat is eigenlijk de functie van de pakkisten? Waarom zitten sommige zaken erin en liggen andere ernaast? Wat is de scheidslijn tussen de informatie in Veendam en die in Groningen?

De bezoeker krijgt veel weetjes, maar weinig houvast. WaterWeg geeft de indruk dat de tijd op was op het moment dat de historicus met kisten uit het archief kwam en de vormgever arriveerde met staaltjes van zijn kunnen. ‘Is dit wat?’ vroegen ze nog, maar te laat. Geen tijd meer. Snel alles leuk neerzetten en tekstbordjes maken.

Daar is de tekstbordjesmaker al. Gelukkig is hij goed ingevoerd in het onderwerp. Hij vermeldt dat de vrouwelijke passagier van een trekschuit een Groningse floddermuts draagt. En al snel hangen naast elkaar teksten als: ‘Jan Groendijk, Hoogezand’, ‘Overtredingen met de hondenkar’ en ‘De Vismarkt’. De tekstbordjesmaker blijkt niet de juiste persoon om de grote lijn te redden.

WaterWeg, Beurtschippers en Boderijders. Water- en wegverkeer in Groningen en Drenthe
Tot en met 24 oktober. Noordelijk Scheepvaartmuseum, Brugstraat 24, Groningen/ Veenkoloniaal Museum, Winkler Prinsstraat 5, Veendam. Open di-vr 11-17 uur, za-zo 13-17 uur. Info: 050-31 22 202/ 0598-36 42 24 of www.noordelijkscheepvaartmuseum.nl/ www.veenkoloniaalmuseum.nl

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Hongaars protest tegen de dam
Hongaars protest tegen de dam
Artikel

Hongaren gingen pas de straat op toen de Donau gevaar liep

Ondanks groeiende onvrede over het communistische systeem keken Hongaren in de jaren tachtig wel uit om in het openbaar kritiek te uiten. Pas toen de bouw van een waterkrachtcentrale de Donau bedreigde, kwam de bevolking in opstand.  In de jaren vijftig hadden Hongarije en Tsjecho-Slowakije het plan opgevat om een gigantische waterkrachtcentrale met dammen te...

Lees meer
Het zilvermeer in Bitterfeld is vervuild
Het zilvermeer in Bitterfeld is vervuild
Artikel

Oost-Duitsers reageerden geschokt op tv-beelden van smerige fabrieksstad

In de DDR was het anticommunistische verzet van de kerk nauw verbonden met de opkomst van de milieubeweging. Een heimelijk gefilmde televisiedocumentaire over een vieze fabrieksstad zette het Oost-Duitse milieuactivisme in één klap op de kaart.  Het grote publiek leerde de Oost-Duitse milieubeweging kennen toen in september 1988 de televisiedocumentaire Bitteres aus Bitterfeld op de...

Lees meer
Bulgaars protest tegen de milieuvervuiling in Ruse
Bulgaars protest tegen de milieuvervuiling in Ruse
Artikel

‘Geef ons schone lucht!’, scandeerden honderden boze Bulgaren

In Bulgarije was de milieubeweging de eerste protestbeweging die burgers tegen het communisme wist te mobiliseren. Moeders kwamen in opstand nadat hun kinderen flauwvielen door overwaaiende fabrieksgassen.  Op het centrale plein van het Bulgaarse provinciestadje Roese, niet ver van de Roemeense grens, stond op 23 september 1987 een groep jonge kinderen te wachten op hun...

Lees meer
Poolse demonstranten in 1980
Poolse demonstranten in 1980
Artikel

Kernramp gaf Poolse milieuactivisten een enorme populariteitsboost

De nucleaire ramp in Tsjernobyl bracht een kentering teweeg in Polen, waar al jaren een protestbeweging tegen het communistische regime sluimerde. Doordat het Sovjet-regime de ramp onder het tapijt wilde schuiven, verbeterde de reputatie van Poolse milieuactivisten. Hun verzet gaf ook andere Poolse protestbewegingen nieuw elan.   In 1980 was de vakbond c opgericht door havenarbeiders...

Lees meer