Home Forum: ‘De partijen hadden duidelijke idealen’

Forum: ‘De partijen hadden duidelijke idealen’

  • Gepubliceerd op: 27 januari 2010
  • Laatste update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Bas Kromhout
  • 2 minuten leestijd

‘Prachtige debatten tussen Lubbers en Van Mierlo en tussen Van Agt en Den Uyl,’ M.P.G.M. Hesseling denkt er met nostalgie aan terug. Hij hoort dan ook tot de 60 procent van de 156 lezers die het eens is met de stelling: ‘De polarisatie in de jaren zeventig was goed voor het politiek debat.’ Een veel kleiner deel – 21 procent – wijst de stelling af.

‘Er werd meer dan ooit gesproken over politiek en de grote thema’s,’ meent J. Visser, die de stelling onderschrijft. ‘De tegenstellingen tussen liberalen, conservatieven en socialisten werden scherp neergezet en je werd gedwongen om positie te nemen.’ Volgens H. Bruggeman werd ‘eindelijk de stem van het volk gehoord’, waardoor de kloof tussen politiek en burgers verkleinde.

Voor de kiezer viel er in de jaren zeventig echt iets te kiezen. ‘De politieke partijen hadden duidelijke meningen en idealen waar zij naartoe wilden werken,’ aldus H. Kruizinga. Heel anders dan tegenwoordig, vindt D.R. Gorter: ‘Nu praat bijna iedereen elkaar naar de mond en is het politiek correct om de waarheid te verdoezelen.’

De lezers die vóór de stelling hebben gestemd hadden zelf in de jaren zeventig uiteenlopende politieke standpunten. B.F. Bosch vond het positief dat ‘het traditionele gezag’ werd uitgedaagd door progressieve partijen als de PSP, DS’70, PPR en D’66. Voor B. Spruijt was de fusie van confessionele partijen in het CDA een hoogtepunt. En H.W. de Nie vond het in de jaren zeventig ‘goed om de grenzen van de verzorgingsstaat zo duidelijk te markeren’.

Tegenstanders van polarisatie schrijven deze veelal op het conto van links. ‘De polarisatie werd gevoed door de marxistische ideologie, waarvan de geschiedenis heeft aangetoond dat het een dwaalleer was,’ aldus B. Soens. Volgens J.J. Kloosterman hadden linkse jongeren indertijd geen respect voor hun partners in het debat, met vreselijke gevolgen. ‘De minachting voor andersdenkenden heeft in de jaren tachtig geleid tot demonisering van Janmaat en later tot de moord op Fortuyn,’ schrijft hij.

Ook A.B. van Hemert wijst op de negatieve gevolgen van de polarisatie: ‘Zie waar die ons heden heeft gebracht: verkettering.’ Dat komt, denkt J.G.M. Peeters, doordat ‘elke partij op zijn eigen gelijk bleef staan. Van toenadering was geen sprake.’ Volgens C.G.J. Korteland zat er ‘geen kwaliteit’ in het politieke debat en werden alleen ‘stokpaardjes’ bereden. J.J. Cooker concludeert: ‘Polarisatie dient geen enkel doel.’

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Scène uit het grote offensief
Scène uit het grote offensief
Recensie

Blunders en rivaliteit kostten mensenlevens in de Slag om de Schelde

Dat Zeeland met de Slag om de Schelde het grootste Nederlandse slagveld werd in de Tweede Wereldoorlog had niet gehoeven. Het was anders gelopen als de Britse legeraanvoerder Bernard Montgomery minder eigengereid was geweest. Zijn rivaliteit met de geallieerde opperbevelhebber Dwight Eisenhower hielp ook niet mee, blijkt uit de documentaire Het grote offensief. De film...

Lees meer
Amsterdam leverde zijn Joden uit aan de Duitsers, concludeert het NIOD
Amsterdam leverde zijn Joden uit aan de Duitsers, concludeert het NIOD
Recensie

Amsterdam leverde zijn Joden uit aan de Duitsers, concludeert het NIOD

Eerst waren er excuses van het Amsterdamse gemeentebestuur, pas daarna verscheen het bijbehorende onderzoek van het NIOD. Beide trekken dezelfde conclusie: de gemeente gaf volle medewerking aan het beleid van de Duitse bezetter om Amsterdam judenrein te maken. Maar waar burgemeester Femke Halsema koos voor het perspectief van de slachtoffers, staat het NIOD vooral stil...

Lees meer
Atatürks secularisme putte uit Franse bronnen 
Atatürks secularisme putte uit Franse bronnen 
Nieuws

Atatürks secularisme putte uit Franse bronnen 

De beweging van de Jonge Turken, die zich aan het begin van het twintigste eeuw inzette voor de modernisering van het vaderland, liet zich door Franse ideeën inspireren. Dat laat historicus Remzi Çağatay Çakırlar zien in zijn proefschrift, waarop hij onlangs in Leiden promoveerde.  In 1925 gaf de intellectueel en Jonge Turk Abdullah Cevdet een...

Lees meer
Speelfilm <i>Perla</i>: communisten ruïneren jong stel
Speelfilm <i>Perla</i>: communisten ruïneren jong stel
Recensie

Speelfilm Perla: communisten ruïneren jong stel

We mogen denken dat we ons lot in eigen hand hebben, maar de speelfilm Perla dwingt tot bescheidenheid. Daarin ruïneert het communistische regime in Tsjechoslowakije het leven van een jong stel. Het drama opent met de inval in 1968 in Tsjechoslowakije door de legers van het Warschaupact. Daarna schakelt de film over naar 1981 in...

Lees meer