Felle lichtflitsen doen de virtuele jarenveertighuiskamer oplichten. Het schijnsel van de tafellamp valt op een aantal kranten, en op een kastje staat een radio. Aan de wand hangen fotoportretten. Het is de vroege ochtend van 10 mei 1940, en Nederland ontwaakt uit een neutrale droom: het is oorlog. De eerste 5 dagen is de titel van de eerste webtentoonstelling op de nieuwe site over de Tweede Wereldoorlog www.wo2online.nl.
De site is een samenwerkingsverband van negentien instellingen die zich met het erfgoed van de oorlog bezighouden. Het ministerie van VWS gaf opdracht tot de ontwikkeling van de site, om ‘de wildgroei van onbetrouwbare “historische” informatie op internet het hoofd bieden’. Uit onderzoek is gebleken dat 82 procent van de scholieren alles gelooft wat op internet staat, dus was het hoog tijd om een site te bouwen waar de digitale generatie gegarandeerd betrouwbare informatie voor hun werkstukken vindt.
Wo2online.nl is vooral een portal, waar doorverwezen wordt naar andere sites. Je klikt daarom wat af; hopelijk kunnen scholieren uit al die verwijzigen nog wijs worden. Als je begint bij het thema ‘Oorlog wereldwijd’ kom je via subthema ‘As-mogendheden’ en vervolgens ‘Kleine as-mogendheden’ terecht bij de toeristische website Paspoort Roemenië. Daar staat tussen biografieën van atleten, uitvinders en kunstenaars inderdaad een tekstje over de fascistische oorlogspremier Antonescu. Maar of dat nu een voorbeeld is van een betrouwbare informatiebron?
Scholieren zullen echter zeker onder de indruk zijn van de prachtig vormgegeven webtentoonstelling. De eerste vijf dagen van de oorlog komen volop tot leven dankzij de mogelijkheden van nieuwe media, en de gebundelde krachten van de deelnemende instanties. In de interactieve huiskamer (gebouwd in Flash en 3D) kun je de inval van de Duitsers beleven alsof je er zelf bij bent geweest.
De portretten aan de muur komen tot leven en verhalen over hun angstige ervaringen. Mevrouw Pilon vertelt hoe stil het was. ‘Je hoorde niets, behalve het luchtalarm.’ Ze vluchtte naar de schuilkelder en ging op bed zitten. Toen de kelder volliep met mensen, werd ze bang en drong ze zich een weg naar de uitgang. Op dat moment klonk een donderend geluid. ‘De muren kwamen naar me toe en gingen weer terug,’ vertelt ze. De bom was ingeslagen. Precies op het bed waar zij net nog had gezeten.
De radio kan verschillende zenders ontvangen. Het Algemeen Hoofdkwartier deelt mee dat de Duitsers de grenzen hebben overschreden, dat inundaties zich volgens plan voltrekken en dat ten minste zes Duitse vliegtuigen zijn neergehaald. Terwijl de krakende radio een voorgelezen proclamatie van Wilhelmina uitzendt, klinken in de verte bommen.
De kranten op tafel zijn aanklikbaar en openen op volledig scherm. ‘Duitsche overrompeling mislukt. Nederland houdt stand. Grenstroepen deden hun plicht,’ luiden de koppen van het Rotterdamsch Nieuwsblad. De deur van de huiskamer kan open, en dan sta je op straat, waar vliegtuigen overscheren en het luchtalarm gilt. Tientallen parachutisten dwarrelen naar beneden.
Dan sluit het scherm en opent een interactieve landkaart van Nederland. Een tijdlijn laat zien hoe en waar de Duitsers ons land innemen. Per dag is te zien hoe de Duitsers als een donkere schaduw over de Nederlandse landkaart trekken. De kaart vult zich met kleine fotootjes. Als je hierop klikt, opent een keuzescherm met meer informatie over het onderwerp, bijvoorbeeld over de Grebbeberg.
De deelnemende partners aan de website hebben prachtig en vaak onbekend beeldmateriaal ingezet. Bij het plaatje ‘Opkomst Derde Rijk’ zien we bewegend beeld van inundaties, van de voorbereidingen van gemobiliseerd Nederland en van Hitlers redevoeringen. Helaas haperen het beeld en het geluid nog weleens, en kan het een tijdje duren voordat de filmpjes geladen zijn. Maar dat zijn kinderziektes.
www.wo2online.nl
Geschiedenis van Enschede
Op www.achteruitkijkspiegel.nl wordt op een overzichtelijke manier de geschiedenis van Enschede weergegeven. Er is een indeling in categorieën gemaakt, maar ook is het mogelijk te zoeken op periode of trefwoord. Onder ‘Canon’ zijn de belangrijkste gebeurtenissen en personen te vinden, zoals de eerste naamsvermelding van Enschede in 1119.
www.achteruitkijkspiegel.nl
Brieven van Einstein
Het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG) dook ter gelegenheid van de nieuwe president van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) in zijn archieven, en vond verschillende brieven van Albert Einstein uit de tijd 1919-1947. Op de site zijn ze online te bekijken.
www.iisg.nl/collections/einstein/index-nl.php
Zuid-Holland
Deze site over Zuid-Holland is een geschiedenisboek op internet. Verhalen zijn ingedeeld per tijdvak, plaats en thema. Artikelen zijn onderling gelinkt, waardoor een compleet overzicht wordt gegeven. De verhalen zijn geïllustreerd met archiefstukken. Ook kan er via de site direct in verschillende archieven gezocht worden, zoals het Nationaal Archief en enkele lokale archieven. Voor wie familieonderzoek doet is er een lijstje met links naar websites met genealogische gegevens per stad.
www.geschiedenisvanzuidholland.nl
Dit artikel is exclusief voor abonnees
