Home De stelling

De stelling

  • Gepubliceerd op: 14 juli 2009
  • Laatste update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Maurice Blessing
  • 3 minuten leestijd

Chávez is een zegen voor Latijns-Amerika

Ruth Oldenziel:

‘Ik kan niet beoordelen of Chávez een goed bestuurder is. Maar in deze tijd, waarin het neoliberale denken zo overheerst en van “het einde van de geschiedenis” wordt gesproken, is het belangrijk dat er een tegengeluid bestaat. Dan komt er in elk geval weer discussie.
Bovendien vecht Chávez het idee aan van Latijns-Amerika als “natuurlijke achtertuin” van de Verenigde Staten. Chávez kan de natuurlijke opvolger van Fidel Castro zijn, maar dan met het – belangrijke – oliewapen. Of de gemiddelde Zuid-Amerikaan daar iets mee opschiet weet ik niet. Maar Chávez gaat allianties aan met Argentinië, China en Iran om de Amerikaanse macht in te dammen. En dat is op zich goed. Hij stelt ook de Engelstalige, Amerikaans getinte mediacratie ter discussie. Zo heeft hij zijn eigen televisiestation Telesur opgericht als tegenhanger van CNN.
Het verbaast mij eigenlijk dat de campagne van de Verenigde Staten tegen Chávez niet heviger is. Men heeft wel meerdere malen tevergeefs geprobeerd hem met behulp van de CIA omver te werpen, maar dat is niet gelukt. Waarschijnlijk hebben de Noord-Amerikanen hun prioriteiten sinds 11 september elders liggen. Ik vermoed dat de regering-Bush er bewust voor kiest hem niet te demoniseren, maar hem zoveel mogelijk tracht te negeren.’

James Kennedy:

‘Dat lijkt me een zeer aanvechtbare stelling. Chávez’ verdiensten voor de armen in Venezuela zijn natuurlijk positief. Hij heeft de algemene gezondheidszorg verbeterd, grote stappen gezet in de bestrijding van analfabetisme en aan de basisvoedselvoorziening gewerkt. Dat past ook in het model van linkse populisten als Chávez. Het gaat de kant van Cuba op, maar dan democratischer en met meer middelen vanwege de olie.
De vraag is wel of hij zijn beleid op de langere termijn kan handhaven. Het bruto nationaal product van Venezuela is de afgelopen jaren niet gestegen, ondanks alle olie-export. Ook zullen zijn tegenstanders geneutraliseerd moeten worden, wil hij zijn hervormingen verder kunnen doorvoeren. De belangen van de oude elite en de oude vakbonden staan op het spel. En Chávez is in essentie een “sterke man”: een militarist die de strijd verkiest en niet vanzelfsprekend democratisch handelt. Hij heeft al in 1992 een coup d’état gepleegd.
Mijn eindoordeel over “de zegen van Chávez” is dan ook negatief. Zijn stijl van regeren zorgt ervoor dat zijn verdiensten beperkt zullen blijven vanwege de continue polarisatie, provocatie en intimidatie. Ook zal hij zijn beleid niet succesvol naar andere Zuid-Amerikaanse landen kunnen exporteren, omdat deze nu eenmaal niet over dezelfde middelen beschikken.’

Anton van Hooff:

‘Ik ben het er wel mee eens. Chávez is misschien een blessing in disguise, maar hij zorgt in elk geval voor meer schakeringen in het linkse politieke landschap van Zuid-Amerika. Zo kan hij Fidel Castro uit zijn isolement halen. Hij speelt een beetje de rol van het stoute jongetje, terwijl Lula van Brazilië en Kirchner van Argentinië de gematigde, sussende rol vervullen.
Het is opvallend dat er een links kamp is ontstaan in de achtertuin van de Verenigde Staten. Men stelt zich in Zuid-Amerika nu onafhankelijker op van de Noord-Amerikaanse overheersing. Chávez speelt daarin een belangrijke rol, en dat heeft toch wel mijn sympathie. Ik moet wel lachen om zijn lef. Zoals ik ook altijd bewondering heb gehad voor wie het in de Oudheid heeft opgenomen tegen Rome, bijvoorbeeld Vercingetorix en Arminius.
Je kunt veel denken over Chávez’ oliepolitiek, maar hij wil de inkomsten wel ten goede laten komen aan de Venezolanen zelf, niet alleen aan de grote oliemaatschappijen. Daarin is hij toch een inspiratiebron voor Morales van Bolivia. Ook is er door die meer onafhankelijke opstelling een herwaardering ontstaan voor het “eigene” van Zuid-Amerika, zoals de indianenbevolking.’

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Chemische wapens in de Oudheid: bekogelde Hannibal zijn vijand met giftige slangen?
Chemische wapens in de Oudheid: bekogelde Hannibal zijn vijand met giftige slangen?
Artikel

Chemische wapens in de Oudheid: bekogelde Hannibal zijn vijand met giftige slangen?

De Verenigde Staten leggen sancties op aan Sudan omdat het leger chemische wapens zou hebben gebruikt in de burgeroorlog in het land. Volgens The New York Times zette de Sudanese legerleider Burhan chloorgas in bij gevechten met de paramilitaire eenheid Rapid Support Forces (RSF). Tijdens de Eerste Wereldoorlog gebruikten Duitse soldaten al chloorgas bij Ieper,...

Lees meer
Britse soldaten van de Light Brigade worden afgeslacht door de Russen op 25 oktober 1854. Geschilderd door Richard Caton Woodville, 1897.
Britse soldaten van de Light Brigade worden afgeslacht door de Russen op 25 oktober 1854. Geschilderd door Richard Caton Woodville, 1897.
Interview

’Voor Poetin heeft de claim op de Krim iets spiritueels, net als voor Catharina de Grote’

Tijdens de collegedag Het Russische imperium op 26 juni vertelt historicus Ivo van de Wijdeven over de geschiedenis van de Krim. Hij geeft voorproefje van wat hij die dag gaat vertellen: ‘De Krim is de mythische geboortegrond voor zowel de Oekraïners als de Russen.’ ‘De Krim is al eeuwenlang een twistpunt en daardoor de ideale...

Lees meer
Glas-in-loodraam in de kathedraal van Chartres
Glas-in-loodraam in de kathedraal van Chartres
Interview

Middeleeuwse kunst moest mooi én stevig zijn

Middeleeuwse kunst moest lang meegaan. Kunsthistoricus Jan van Daal ontdekte dat kunstenaars en opdrachtgevers contracten sloten over de duurzaamheid van kunstwerken.  ‘Kerken of gilden die in de Middeleeuwen een groot kunstwerk zoals een groot glas-in-loodwerk wilden laten maken, dachten na over hoelang dat mee moest gaan,’ vertelt Van Daal, schrijver van het proefschrift On Durable...

Lees meer
Woodrow Wilson en Edith Wilson
Woodrow Wilson en Edith Wilson
Artikel

Schandaal rond Bidens gezondheid: hij is niet de eerste president die zijn ziekte verzweeg

Uit een nieuw boek blijkt dat Joe Bidens gezondheidsproblemen tijdens zijn presidentschap erger waren dan gedacht. In 1919 probeerde president Woodrow Wilson zijn ziekte ook zoveel mogelijk uit de publiciteit te houden. Zijn vrouw Edith Wilson hield hem uit de wind en nam allerlei taken van hem over. In het boek Original Sin schrijven journalisten dat...

Lees meer