Home ‘De Koude Oorlog begon al op 10 mei 1945’

‘De Koude Oorlog begon al op 10 mei 1945’

  • Gepubliceerd op: 16 januari 2019
  • Laatste update 02 mei 2023
  • Auteur:
    Ollie Peijnenburg
  • 3 minuten leestijd
‘De Koude Oorlog begon al op 10 mei 1945’

De Koude Oorlog beheerste decennialang de internationale politiek. Het gedeelde Duitsland was een van de frontstaten in dit conflict. In samenwerking met Labrys Reizen organiseert Historisch Nieuwsblad een unieke reis door het Duitsland van de Koude Oorlog. Historici Maarten van Rossem en Willem Melching staan tijdens de reis garant voor de historische context. Historisch Nieuwsblad sprak over de reis met Willem Melching. ‘Deze reis biedt een unieke gelegenheid om de Duitse geschiedenis van de Koude Oorlog te leren kennen.’

Wat kan men verwachten van deze reis?
‘Wij beginnen de reis in Wolfsburg. Misschien verassend voor sommigen, maar eigenlijk is de keuze heel logisch. Hier staat namelijk de Volkswagenfabriek. Het automerk kwam in de Koude Oorlog symbool te staan voor de westerse welvaart die uiteindelijk superieur zou zijn aan het communistische Oosten. De reis gaat verder langs de allergrootste grensovergang van de Koude Oorlog: Helmstedt-Marienborn. Ook komen we bij de NAVO-observatiepost Point Alpha, krijgen we een rondleiding door een ondergrondse bunker en gaan we naar het stadje Mödlareuth dat letterlijk in tweeën gesplitst werd door het IJzeren Gordijn. Uiteraard mag Berlijn ook niet ontbreken. Checkpoint Charlie, de Teufelsberg en de voormalige luchthaven Tempelhof zijn enkele van de plekken die we zullen bezichtigen.’

De tekst loopt door onder de afbeelding.


De Berlijnse muur.

Is de erfenis van de Koude Oorlog nog merkbaar in Duitsland?
‘Duitsland werd vrijwel direct na de oorlog bezet door de drie geallieerde mogendheden en later ook Frankrijk. Toen begon de Koude Oorlog eigenlijk al, op 10 mei 1945, één dag na de capitulatie van Duitsland. Vanaf de winter van 1945 groeiden de verschillende zones steeds verder uit elkaar. In West-Duitsland werd ervoor gekozen om de Duitse economie weer op eigen benen te laten staan. Zo werd de Volkswagenfabriek bijvoorbeeld weer opgestart. In de Sovjet-zone werden banken en grote bedrijven genationaliseerd, terwijl in de Amerikaanse zone het kapitalisme zijn intrede deed. Zulke maatregelen zijn nu nog steeds merkbaar in de verschillende delen van Duitsland.’

De tekst loopt door onder de afbeelding.


Helmstedt-Marienborn grensovergang.

Waarom is deze reis zo uniek?
‘Als je als toerist plekken bezoekt, mis je vaak het perspectief en de verhalen bij deze plaatsen. Dat perspectief krijg je tijdens deze reis juist wel mee. Ook kom je tijdens deze reis op diverse plekken die niet snel op iemands toeristische agenda staan, denk aan het oude Amerikaanse spionagestation op de Teufelsberg. Bovendien is er een goede verdeling tussen het Oost- en West-Duitse verhaal tijdens de reis. Daarnaast zal de bus tijdens de trip fungeren als een rijdende collegezaal waarin Maarten van Rossem en ik allebei informatie geven over de Koude Oorlog en onze persoonlijke verhalen vertellen over deze tijd. Deze reis biedt dus een unieke gelegenheid om, onder leiding van twee kenners van deze periode, de Duitse geschiedenis van de Koude Oorlog te leren kennen.’


Teufelsberg.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Moeder en kind in Noord-Hollandse dracht
Moeder en kind in Noord-Hollandse dracht
Nieuws

Zeventiende-eeuwse jongen kreeg Staten-Generaal als peetouder

In 1668 kreeg een baby, de zoon van de graaf en gravin van Bentheim, een opmerkelijke voornaam. Het jongetje werd ‘Statius’ gedoopt, een afgeleide van het woord ‘Staten’. De Staten-Generaal van de Nederlandse Republiek waren namelijk peetouder van het kind. En zij hadden om die naam gevraagd.  Het was een opmerkelijke gang van zaken, want...

Lees meer
Onthoofding van Johan van Oldenbarnevelt
Onthoofding van Johan van Oldenbarnevelt
Interview

‘Met Mark Rutte zocht ik naar de resten van Van Oldenbarnevelt’ 

Ronald van Raak ging op onderzoek onder het Binnenhof. Hij vertelt over zijn historische sensatie: ‘In mijn goede pak kroop ik door het stof.’ Kent u de historische sensatie, zoals door Johan Huizinga omschreven?  ‘Die heb ik zeker ervaren tijdens een koude januarinacht in 2019, het hagelde, toen ik met Mark Rutte afdaalde in de...

Lees meer
Lída Baarová, Gustav Fröhlich en Joseph Goebbels
Lída Baarová, Gustav Fröhlich en Joseph Goebbels
Artikel

Lída Baarová: de onmogelijke liefde van Joseph Goebbels 

Rijkspropagandaminister Joseph Goebbels raakt zo verliefd op de Tsjechische actrice Lída Baarová dat hij er met haar vandoor wil. Het komt er niet van, en Baarová betaalt een hoge prijs voor de affaire. ‘Geen van mijn films is zo dramatisch geweest als mijn leven.’  Haar moeder pusht Lída (1914-2000) en haar zus Zorka Janů al...

Lees meer
Allegorie Willem I
Allegorie Willem I
Beeldessay

Het regent koninklijke lintjes, een onderscheiding die Willem I invoerde

Koning Willem I doet zijn best het nieuwe Koninkrijk der Nederlanden op te stoten in de vaart der volkeren. Toch verliest hij de helft van zijn land. Op 30 november 1813 landt Willem Frederik van Oranje na een ballingschap van 19 jaar op het strand van Scheveningen. Twee dagen later wordt hij uitgeroepen tot soeverein...

Lees meer