Home ‘De angst wordt ons aangepraat’

‘De angst wordt ons aangepraat’

  • Gepubliceerd op: 23 jun 2009
  • Update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Bas Kromhout

‘Polderterrorisme’, zo noemt H. Holwerda de Molukse gijzelingsacties in de jaren zeventig. Kruimelwerk in vergelijking met waar Al-Qaida toe in staat is gebleken. Hij is het daarom niet eens met de stelling van vorige maand: ‘De angst voor terrorisme was in de jaren zeventig reëler dan nu.’

Ruim 230 mensen hebben gereageerd op bovenstaande stelling, die was gebaseerd op het artikel over de Molukse treinkaapster Hansina Uktolseja. Slechts 30 procent vindt dat er in de jaren zeventig van de twintigste eeuw meer reden was om bang te zijn voor terroristische aanslagen dan nu; 63 procent vindt dat onzin en 7 procent heeft geen mening.

‘Als je kijkt naar het aantal aanslagen en kapingen in de jaren zeventig, dan was dat aanzienlijk hoger dan in de eerste tien jaar van de eenentwintigste eeuw,’ schrijft L.A. van Vliet, die het eens is met de stelling. Dat kwam volgens J.W.N.M. Stassen doordat ‘elk zichzelf respecterend West-Europees land wel een home grown terroristische groepering had, die niet terugdeinsde voor moordaanslagen of ontvoering’. Zo was er in Duitsland de RAF, in Italië de Brigate Rosse, in Groot-Brittannië de IRA en had Nederland de Molukkers.
Sommige deelnemers hebben er vertrouwen in dat de diensten die terrorisme moeten voorkomen tegenwoordig beter tegen hun taak opgewassen zijn dan in de jaren zeventig. Dat mensen desondanks bang zijn voor aanslagen, verwijten zij de media en de overheid. ‘De huidige angst wordt ons aangepraat,’ meent C. Stijlen. ‘Spotjes van Postbus 51 die zeggen dat er tienduizend mensen bezig zijn met terrorismebestrijding, dragen ertoe bij dat mensen zich onveiliger voelen.’

Volgens D.G. Sievers wordt de terrorismedreiging om politieke redenen opgeklopt. ‘In 1970 was een terrorist iemand die zich met geweld keerde tegen de gevestigde orde. Tegenwoordig noemt men iedereen een terrorist die zich op politiek gebied niet gedraagt zoals de gevestigde orde dat graag ziet.’

De meeste deelnemers vinden echter dat de terroristische dreiging nu wel degelijk groter is dan in de jaren zeventig. Nationaal opererende groeperingen als de RAF en de Rode Brigade hebben plaatsgemaakt voor een internationaal netwerk als Al-Qaida, dat overal ter wereld kan toeslaan. ‘Het terrorisme is zo geglobaliseerd, dat het gevaar niet meer te voorspellen is, geen grenzen kent en dermate grootschalig kan zijn dat de gevolgen niet meer zijn te overzien,’ schrijft F.J. de Graas.

Een heel verschil met de jaren zeventig, vindt M.F.H.M. Kemenade, want toen ‘wisten we beter waar gevaar eventueel vandaan kon komen’. D. Rietveld schrijft: ‘De Molukse gemeenschap was nog enigszins voorspelbaar en makkelijker in de gaten te houden. Zij had buiten die gemeenschap geen wereldwijde vertakkingen.’ Volgens P. Troost had de Nederlandse bevolking zelfs begrip voor de Molukse jongeren, die ‘teleurgesteld en gefrustreerd’ waren vanwege het gebrek aan steun van Den Haag voor een onafhankelijke Zuid-Molukse republiek.

Heel anders dan de ‘fundamentele haat tegen onze samenleving’ die geradicaliseerde moslimjongeren nu koesteren, vindt F. Diepgrond. Daarentegen denkt R.A. Korving dat beide groepen wel degelijk overeenkomsten tonen. Hun acties ‘komen voort uit hetzelfde soort onvrede met de samenleving. Bij de Zuid-Molukkers was het “voertuig” het streven naar een utopische vrije republiek, de leden van de Hofstadgroep streven naar een even utopische, zuiver islamitische samenleving’.

Maar, schrijven andere lezers, omdat de Molukkers een concreet politiek doel nastreefden, waren ze minder bedreigend dan radicale moslims. ‘Terrorisme heeft nu een religieuze achtergrond, en dat maakt het gevaarlijker,’ schrijft J.M.M. Linssen. ‘Deden de RAF en soortgelijke groeperingen in de jaren zeventig vooral gerichte acties tegen de gegoede medemens, nu kan in principe iedereen doelwit worden.’ Ook O.J. Boertiger denkt dat religieus terrorisme ‘hardvochtiger en van langere termijn’ is. Vooral zelfmoordaanslagen – iets wat men in de jaren zeventig nog amper kende – boezemen angst in.
Toch zijn er ook deelnemers die denken dat het althans in Nederland wel los zal lopen. ‘De kans op een prijs in de postcodeloterij is groter dan betrokken te raken bij een terroristische aanslag,’ schrijft J.P. de Graaf. ‘En dat zal dertig jaar terug niet anders zijn geweest.’

In het volgende nummer komt het forum voor één keer te vervallen. Wel vindt u daarin de stelling voor nummer 7.

‘De angst voor terrorisme was in de jaren zeventig reëler dan nu.’

Eens: 30 procent
Oneens: 63 procent
Geen mening: 7 procent

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Hongaars protest tegen de dam
Hongaars protest tegen de dam
Artikel

Hongaren gingen pas de straat op toen de Donau gevaar liep

Ondanks groeiende onvrede over het communistische systeem keken Hongaren in de jaren tachtig wel uit om in het openbaar kritiek te uiten. Pas toen de bouw van een waterkrachtcentrale de Donau bedreigde, kwam de bevolking in opstand.  In de jaren vijftig hadden Hongarije en Tsjecho-Slowakije het plan opgevat om een gigantische waterkrachtcentrale met dammen te...

Lees meer
Het zilvermeer in Bitterfeld is vervuild
Het zilvermeer in Bitterfeld is vervuild
Artikel

Oost-Duitsers reageerden geschokt op tv-beelden van smerige fabrieksstad

In de DDR was het anticommunistische verzet van de kerk nauw verbonden met de opkomst van de milieubeweging. Een heimelijk gefilmde televisiedocumentaire over een vieze fabrieksstad zette het Oost-Duitse milieuactivisme in één klap op de kaart.  Het grote publiek leerde de Oost-Duitse milieubeweging kennen toen in september 1988 de televisiedocumentaire Bitteres aus Bitterfeld op de...

Lees meer
Bulgaars protest tegen de milieuvervuiling in Ruse
Bulgaars protest tegen de milieuvervuiling in Ruse
Artikel

‘Geef ons schone lucht!’, scandeerden honderden boze Bulgaren

In Bulgarije was de milieubeweging de eerste protestbeweging die burgers tegen het communisme wist te mobiliseren. Moeders kwamen in opstand nadat hun kinderen flauwvielen door overwaaiende fabrieksgassen.  Op het centrale plein van het Bulgaarse provinciestadje Roese, niet ver van de Roemeense grens, stond op 23 september 1987 een groep jonge kinderen te wachten op hun...

Lees meer
Poolse demonstranten in 1980
Poolse demonstranten in 1980
Artikel

Kernramp gaf Poolse milieuactivisten een enorme populariteitsboost

De nucleaire ramp in Tsjernobyl bracht een kentering teweeg in Polen, waar al jaren een protestbeweging tegen het communistische regime sluimerde. Doordat het Sovjet-regime de ramp onder het tapijt wilde schuiven, verbeterde de reputatie van Poolse milieuactivisten. Hun verzet gaf ook andere Poolse protestbewegingen nieuw elan.   In 1980 was de vakbond c opgericht door havenarbeiders...

Lees meer