Home DDR was niet failliet

DDR was niet failliet

  • Gepubliceerd op: 2 juni 2010
  • Laatste update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Antoine Verbij
  • 2 minuten leestijd

Twintig jaar na de Duitse eenwording gaat het nog altijd niet goed in Oost-Duitsland. Terwijl de DDR er economisch niet eens zo slecht voor stond, menen deskundigen nu.

Op 1 juli 1990 werd in de DDR de West-Duitse D-mark ingevoerd. Mensen stonden in lange rijen voor banken en postkantoren om de felbegeerde valuta in ontvangst te nemen. Eén D-mark voor één DDR-mark. De mensen staken vuurwerk af, dronken Rotkäppchen-sekt en droomden van de ‘bloeiende landschappen’ die bondskanselier Helmut Kohl hun had beloofd.

Vanaf diezelfde dag stortte de DDR-economie ineen. Fabrieken sloten, mensen kwamen op straat te staan. De staat was failliet, de economie verrot, de bedrijven waren inefficiënt, de arbeiders produceerden te weinig, heette het. Maar twintig jaar later beweren steeds meer specialisten dat de DDR-economie voor een belangrijk deel nog te redden was geweest.

Zelfs de meest gezaghebbende Duitse econoom, Hans-Werner Sinn, neoliberaal in hart en nieren, stelt nu dat de politiek destijds grote fouten heeft gemaakt. Wijzend op de bloeiende economieën van Polen, Tsjechië en Slowakije meent hij dat men langer naar buitenlandse investeerders had moeten zoeken in plaats van de DDR-bedrijven aan hun West-Duitse concurrenten te verkopen, die ze natuurlijk onmiddellijk sloten.

Edgar Most, een topbankier uit de DDR die na de val van de Muur directeur werd bij de Deutsche Bank, spreekt smalend over Kohls economische politiek. ‘Ik heb destijds vier uur lang knie aan knie op Kohl ingepraat, maar hij was niet geïnteresseerd in economie,’ zei Most onlangs. Ik neem de politieke beslissingen, had Kohl gezegd, de economen moeten de problemen maar oplossen.

‘De DDR was niet failliet,’ beweert Most met inmiddels vele anderen. ‘De staatsschuld bedroeg per hoofd van de bevolking de helft van die in West-Duitsland.’ Historicus Karl Brenke valt hem bij. ‘Een tekort van 20 miljoen D-mark op de betalingsbalans – vergelijk dat eens met de staatschulden van tegenwoordig.’ Maar ook al was Kohls politiek catastrofaal, hij had, meent Brenke, geen alternatief.

Het hadden nu de maanden van Helmut Kohl moeten zijn. Hij is zojuist tachtig geworden en had zich graag groots laten eren als ‘kanselier van de eenheid’. Maar het eerbetoon valt mager uit. De politieke eenwording van Duitsland mag dan zijn verdienste zijn geweest, op de economische eenwording zitten de mensen in Oost-Duitsland nog altijd te wachten.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Moeder en kind in Noord-Hollandse dracht
Moeder en kind in Noord-Hollandse dracht
Nieuws

Zeventiende-eeuwse jongen kreeg Staten-Generaal als peetouder

In 1668 kreeg een baby, de zoon van de graaf en gravin van Bentheim, een opmerkelijke voornaam. Het jongetje werd ‘Statius’ gedoopt, een afgeleide van het woord ‘Staten’. De Staten-Generaal van de Nederlandse Republiek waren namelijk peetouder van het kind. En zij hadden om die naam gevraagd.  Het was een opmerkelijke gang van zaken, want...

Lees meer
Onthoofding van Johan van Oldenbarnevelt
Onthoofding van Johan van Oldenbarnevelt
Interview

‘Met Mark Rutte zocht ik naar de resten van Van Oldenbarnevelt’ 

Ronald van Raak ging op onderzoek onder het Binnenhof. Hij vertelt over zijn historische sensatie: ‘In mijn goede pak kroop ik door het stof.’ Kent u de historische sensatie, zoals door Johan Huizinga omschreven?  ‘Die heb ik zeker ervaren tijdens een koude januarinacht in 2019, het hagelde, toen ik met Mark Rutte afdaalde in de...

Lees meer
Lída Baarová, Gustav Fröhlich en Joseph Goebbels
Lída Baarová, Gustav Fröhlich en Joseph Goebbels
Artikel

Lída Baarová: de onmogelijke liefde van Joseph Goebbels 

Rijkspropagandaminister Joseph Goebbels raakt zo verliefd op de Tsjechische actrice Lída Baarová dat hij er met haar vandoor wil. Het komt er niet van, en Baarová betaalt een hoge prijs voor de affaire. ‘Geen van mijn films is zo dramatisch geweest als mijn leven.’  Haar moeder pusht Lída (1914-2000) en haar zus Zorka Janů al...

Lees meer
Allegorie Willem I
Allegorie Willem I
Beeldessay

Het regent koninklijke lintjes, een onderscheiding die Willem I invoerde

Koning Willem I doet zijn best het nieuwe Koninkrijk der Nederlanden op te stoten in de vaart der volkeren. Toch verliest hij de helft van zijn land. Op 30 november 1813 landt Willem Frederik van Oranje na een ballingschap van 19 jaar op het strand van Scheveningen. Twee dagen later wordt hij uitgeroepen tot soeverein...

Lees meer