Home Bruine tronies

Bruine tronies

  • Gepubliceerd op: 11 april 2005
  • Laatste update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Maurice Blessing
  • 2 minuten leestijd

‘Het is een onomstootelijke waarheid, dat de Marokkanen onverbeterlijk lui zijn, van den hoogste tot den laagste.’ Dit is geen voetnoot bij Wilders’ onafhankelijkheidsverklaring, maar een citaat uit de alleszins respectabele NRC uit 1911. Ook toen was er een ‘Marokkaans probleem’. Marokko was een natie in verval, met een sultan die de stammen niet in de hand had en met stammen die elkaar het leven zuur maakten. De Europese machten holden het laatste restje gezag van de sultan uit en betwistten elkaars aanspraken op het Noord-Afrikaanse land.

             
In 1906 vond in Algeciras een internationale conferentie plaats over het lot van Marokko. Het socialistische Kamerlid Van Kol was er namens Nederland aanwezig. In zijn verslag stuiten we op nauwverholen paternalistisch dédain: ‘Wie de zaken nog met de meeste onverschilligheid volgden, waren de nauwst bij de conferentie betrokkenen: de Marokkaanse afgevaardigden; hoe meer tweespalt er in de boezem van de vergadering merkbaar was, hoe vrolijker zij de zaken inzagen, maar den dag dat de zaak feitelijk beklonken was en er geen verstoring van den vrede meer te vreezen, trof het een ieder hoe teleurgesteld en neerslachtig hun bruine tronies eruit zagen.’

Aanmerkelijk positiever was Abraham Kuyper, die in datzelfde jaar Marokko aandeed. ‘Van het Marokkaanse leven vormt men zich in Europa meest een half-barbaarsche voorstelling terwijl toch in werkelijkheid nauwelijks een fijnere beschaving denkbaar is, dan men te Fès vindt,’ schrijft de antirevolutionair in Om de Oude Wereldzee. ‘In het huislijke leven heerscht de patriarchale toon. […] en ’s middags, wij zouden zeggen bij de five o clock tea, vereenigt geheel het gezin zich.’

Bovenstaande citaten zijn door historicus Herman Obdeijn uit de vergetelheid opgediept en voor een groot publiek toegankelijk gemaakt in Marokko door Nederlandse ogen 1605-2005. In dit uitbundig geïllustreerde boek beschrijft Obdeijn samen met de romancier Abdelkader Benali de 400-jarige relatie tussen Nederland en Marokko, aan de hand van de verslagen van Nederlanders die ooit – vrijwillig en onvrijwillig – in dit land van negerinnen ‘met borsten als stormrammen’ (C.F. van Dam) terechtkwamen. Het is een schatkamer geworden voor de Marokko-liefhebber, een boek ook dat het nachtkastje van iedere Nederlandse politicus zou sieren. 

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

New Yorkse politie neemt vingerafdruk van Duitser in 1917 als deel van de Alien Enemies Act
New Yorkse politie neemt vingerafdruk van Duitser in 1917 als deel van de Alien Enemies Act
Interview

Waarom Trump zich beroept op een 200 jaar oude wet om Venezolanen uit te zetten

De Verenigde Staten zetten honderden immigranten op het vliegtuig naar El Salvador, waar zij zonder proces in een gruwelijke gevangenis worden geïnterneerd. Trump gebruikt daarvoor de omstreden Alien Enemies Act, een wet uit 1798. Die was oorspronkelijk bedoeld om vijandelijke buitenlanders uit te zetten in tijden van oorlog, maar werd in de Eerste Wereldoorlog al...

Lees meer
De Nationale Dodenherdenking in 2014
De Nationale Dodenherdenking in 2014
Recensie

Herdenking van de Tweede Wereldoorlog is al tachtig jaar gevoelig

In 2001 opende Chris van der Heijden zijn ophefmakende boek Grijs verleden. Nederland en de Tweede Wereldoorlog met de even briljante als provocatieve zinnen: ‘Eerst was er de oorlog, daarna het verhaal van die oorlog. De oorlog was erg, maar het verhaal maakte de oorlog nog erger’. Deze zinnen schoten me te binnen, al lezend...

Lees meer
Prins Bernhard krijgt uitleg over de bewapening van de Northrop NF-5 op vliegbasis Gilze-Rijen
Prins Bernhard krijgt uitleg over de bewapening van de Northrop NF-5 op vliegbasis Gilze-Rijen
Onderzoek

Onderzoekscommissie wilde bewust niet weten hoe corrupt prins Bernhard daadwerkelijk was

De commissie die moest uitzoeken of prins Bernhard smeergeld aannam van Amerikaanse vliegtuigbouwbouwers, heeft haar werk niet goed gedaan. Dat concludeert historicus Philip Dröge in Historisch Nieuwsblad. Dröge baseert zich op het onlangs geopenbaarde archief van de toenmalige secretaris, Ad Geelhoed. De commissie had sterke aanwijzingen dat de prins nog corrupter was dan gedacht, maar...

Lees meer
Pius IX latere leeftijd
Pius IX latere leeftijd
Interview

Zieke paus Franciscus herinnert aan een paus die de macht verloor, maar zielen won

De wankele gezondheid van paus Franciscus is al wekenlang wereldnieuws. Waarom? Historicus Jeroen Koch vertelt hoe Franciscus’ verre voorganger paus Pius IX er in de negentiende eeuw in slaagde om van het Vaticaan een symbolisch en mythisch instituut te maken, in een tijd waarin de paus juist zijn wereldlijke macht verloor. Jeroen Koch, die samen...

Lees meer