Home Brieven januari 2004

Brieven januari 2004

  • Gepubliceerd op: 22 januari 2004
  • Laatste update 07 apr 2020
  • 4 minuten leestijd

Feestmaal


Aan het artikel getiteld ‘De hutspot van Cornelis Joppensz’ (Historisch Nieuwsblad 2003/9) kleven enkele historische oneffenheden. Dat zij de schrijver overigens vergeven want in Leiden is er ook lange tijd verwarring geweest over wat zich nu precies bij het Leidens Ontzet heeft afgespeeld. In het seriewerk Hutspot, Haring en Wittebrood, Tien eeuwen Leiden en de Leienaars dat in de jaren 1981-’82 verscheen, is er grondig onderzoek naar gedaan. Daaruit bleek dat Cornelis Joppensz geen weesjongen was, zoals abusievelijk in het artikel en trouwens ook op het beeldje bij het Leidse Lammenschansstation vermeld staat. Ten tijde van het Leidens Ontzet had hij in elk geval een nog in leven zijnde moeder.

Volgens Hutspot, haring en Wittebrood is het volgende gebeurd: de jonge Cornelis Joppensz waagde zich in de nacht van 2 op 3 oktober 1574 buiten de ter plekke ingestorte walmuur en ontdekte daar als eerste dat de Spanjaarden de schansen verlaten hadden. Maar de ketel hutspot werd later buitgemaakt door Gijsbrecht Schaeck, lid van de schutterij, die bij daglicht de schans te Lamme uitkamde. Die ketel is nog lange tijd in zijn familie gebleven die daaruit jaarlijks op 3 oktober een feestmaal serveerde. Hij bevindt zich nu in de Leidse Lakenhal.

R.D. Paauw, Leiden

Calvisist
In haar recensie over de tentoonstelling Pracht en Praal van de Paus, schatten uit het Vaticaan (Historisch Nieuwsblad 2003/9) werpt Marieke Prins in een tussenzin op tafel: ‘Calvinisten kunnen beter wegblijven.’ Ik heb mij geërgerd aan dit woordgebruik. Noch recensente, noch uw redactie geven enige onderbouwing aan deze kretologie. Ik begrijp wat recensente bedoelt, maar vind het niet te begrijpen dat dit zo klakkeloos wordt neergepend.

Ik ben Calvinist, al mijn hele leven. En ik geniet van de schoonheid die door de natuur en de mens in een veelvoud van scheppingen wordt gegeven. Ik heb ook genoten van de tentoonstelling Pracht en Praal. Gelukkig kwam uw negatief reisadvies na mijn bezoek.

W.G. van Dijk, Almere

Buitenlanders
Bij mijn lezing van Femke Deens artikel ‘Het zwarte verleden van Limburg’ (Historisch Nieuwsblad 2003/9) viel mijn oog op de streamer ‘Niet-katholieke arbeiders worden begraven op speciale kerkhoven’. Dit gebeurde in die tijd overal waar het ‘normale’ kerkhof een katholiek kerkhof was. De aarde was gewijd dus er mochten geen protestanten, joden, ongedoopte kinderen, zelfmoordenaars of vrijdenkers worden begraven.

Het tweede punt dat mijn aandacht trok is de zinsnede ‘Veel mijnwerkers komen uit het buitenland’. Voor de Limburgers van vóór de Eerste Wereldoorlog begon het buitenland al bij Brabant, om nog maar te zwijgen van Holland, Drenthe, Utrecht, etcetera. Maar de bewoners van het nabijgelegen gebied in het ‘buitenland’ (Belgie en Duitsland) werden als eigen beschouwd. Voor 1914 voelde een Limburger zich geen Nederlander. Dus wat betreft de zinnen ‘De voorvechters van het socialisme hebben het nadeel dat zij ‘Hollanders’ zijn (…). Voortdurend worden zij afgeschilderd als niet-Limburgs en niet-katholiek’: zij hoeven zo niet afgeschilderd te worden, zij waren zo!! Pas na de Tweede (!) Wereldoorlog zijn de meeste Limburgers zich gaan realiseren dat zij ook Nederlanders zijn.

Leo van Roosmalen, Den Haag

Gewauwel
Ik lees met regelmaat uw tijdschrift, normaal gesproken met veel genoegen. Maar met enig misnoegen las ik het artikel over de Geschiedenis Top-20 (Historisch Nieuwsblad 2003/10). Ik kan mij niet aan de indruk onttrekken dat de samensteller onze premier uitsluitend en alleen heeft opgenomen in deze lijst om zijn politieke mening te kunnen ventileren. Balkenende opnemen in een historische lijst slaat echter nergens op en de opmerkingen omtrent zijn persoon hebben al helemaal niets met enige historische kwalificatie van de heer Balkenende te maken. Dit soort politiek gewauwel doet de onafhankelijkheid van uw blad geen goed.

L.P. Kleppe, Lexmond


Herstel
‘Paus Paulus VI op bezoek bij president Kennedy in 1965’ luidde een fotobijschrift (pagina 6) in het vorige nummer (Historisch Nieuwsblad 2003/10). Helemaal fout. De ontmoeting had plaats in 1963 en het was Kennedy die de paus bezocht. Tot onze grote spijt ging er vorig nummer heel veel fout, omdat in de allerlaatste fase correcties niet meer doorgevoerd zijn. Wilhelmina van Pruisen aangehouden door patriotten in 1987 (pagina 63). Dat had natuurlijk 1787 moeten zijn. Op pagina 5 is een hele passage verbasterd, in het nieuwsbericht ‘Brazilië herdenkt “flitsende” Hollandse held’. Er had moeten staan: ‘De komst van het nieuwe paleis Vrijburgh is dus voorlopig nog onzeker. Enkele andere initiatieven zullen zeker doorgang vinden, zoals publicatie van de dagelijkse notulen van de WIC in het Portugees en een animatiefilm over Maurits van Nassau als flitsende held, “gebaseerd op historische feiten”.’ Het slot van het artikel ‘Berlijn als decor voor totalitaire grootheidswaanzin’ is weggevallen. Er ontbrak een woord: ‘kleuterschool’.

Tot slot ontbraken alle credits bij de foto’s bij het artikel ‘De Geschiedenis Top-20 van 2003’: Ruth Oldenziel, foto Merlijn Doomernik; Dik van der Meulen, foto Uitgeverij Boom; Johannes Houwink ten Cate, foto Carmen Freudenthal; Jan Blokker, foto Hollandse Hoogte/ Bob Bronshoff; Bart Jan Spruyt, foto Edmund Burke Stichting; Loe de Jong, foto Sijmen Hendriks; Piet de Rooy, foto Ronald Reitsma; James Kennedy, foto Amber Beckers; Gerard Aalders, foto NIOD; Ad van Liempt, foto Jean Pierre Heijmans; Jan Luiten van Zanden, foto Jørgen Krielen; Henk Wesseling, foto Amber Beckers; Hans Blom, foto NIOD; Maarten van Rossem, foto Speakers Academy.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Dit artikel op Historischnieuwsblad.nl is alleen toegankelijk voor abonnees. Met liefde en zorg werken wij iedere dag weer aan de beste historische verhalen door toonaangevende historici. Steun ons door lid te worden voor maar €4,99 per maand, de eerste maand €1,99. Log in om als abonnee direct verder te kunnen lezen of sluit een abonnement af.